ဝင္းၿငိမ္း ႏွင္႔ စာေရးဆရာမ်ား ေပဖူးလႊာစာေပအင္တာဗ်ဴး, အပိုင္း (၅၂)

ကၽြန္ေတာ္ ဥာဏ္မီသေလာက္ ေျပာရရင္ေတာ့ ခံစားမႈေတြ႐ွိတယ္။ ဒီခံစားမႈေတြကုိ အက်ယ္ခ်ဲ႕ ၿပီး ေလွ်ာက္ ေရးလုိက္ရင္ ပ်င္းစရာေကာင္းသြားမယ္။ အဂၤလိပ္လုိေတာ့ ႐ွင္းတယ္။ Describe လုပ္တာ။ အေသးစိတ္ ေဖာ္ျပတာေပါ့။ ဒါမွမဟုတ္ Communicate လုပ္လိုက္တာ။ ကို....ဆက္ဖတ္ရန္...
Describe ဆုိတာက အေသးစိတ္ ရွင္းလင္းေဖာ္ျပတာ။ Communicate လုပ္တယ္ဆုိတာက ကုိယ့္ႏွလုံးသား ထဲကဟာကို တစ္ပါးသူ ႏွလုံးသားထဲ ထည့္တဲ့ေနရာမွာ ကဗ်ာသည္ အလြန္ အစြမ္း ထက္တယ္။ ကဗ်ာပညာ ႏုိင္နင္းေလ၊အဲဒီလို ကဗ်ာမ်ိဳး စပ္တတ္ေလ ျဖစ္လာတာပဲ။ ဒီဥစၥာကုိ အဂၤလိပ္ကဗ်ာဆရာႀကီးမ်ားကေတာ့ Incantation လုိ႔ေခၚတယ္။ မႏၱန္ပညာ စြမ္းရည္ေပါ့။ မႏၱန္တစ္ခုနဲ႔ မန္းမႈတ္ လုိက္ရင္ ေသေနတာေတြ ရွင္သြားမယ္။ ဒီလိုပဲကႀကီး၊ ခေခြးေလးေတြက အသက္မရွိတာ။ ကဗ်ာမွာ ရွိတဲ့ အခုနက ေျပာတဲ့ ဘယ္လိုေျပာရမွန္းမသိတဲ့ စြမ္းရည္က ဒီကႀကီး၊ ခေခြးေလးေတြကို ထိလုိက္တဲ့ အခါ မွာ ေသသူရွင္သလို ဒီ ကႀကီး၊ ခေခြးကေလးေတြက အသက္ရွင္လာတာပဲ။ စကားေျပာ လာတာပဲ။ သူတို႔ေျပာတဲ့ စကားေတြ က စကားေျပက ကႀကီး၊ ခေခြးေတြ ေျပာတဲ့ စကားထက္ ထိ ေရာက္တယ္။ ပိုေျပာႏုိင္တယ္။

ေယဘုယ်အားျဖင့္ေတာ့ စကားေျပာကေတာ့ အေၾကာင္းနဲ႔ အက်ိဳးနဲ႔ သဒၵါနည္းနဲ႔လုိက္ၿပီး နားလည္ လို႔ရတယ္။ ကဗ်ာမွာလည္း သဒၵါနည္းစြန္႔လို႔ မရသလို၊ အေၾကာင္း အက်ိဳးလည္းစြန္႔ လို႔မရဘူး။ ဒီအျပင္ ႏွလုံးသားနဲ႔ပါ ခံစားၾကည့္လို႔ရတယ္။ အဲဒီေတာ့မွ အဓိပၸယ္ ျပည့္ျပည့္စုံစုံ ရလာတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကဗ်ာကုိ နားလည္ဖုိ႔ရာ အမ်ားႀကီး ခက္ပါတယ္။ သုို႔ေသာ္ မခံစား တတ္ဘူးလားဆုိေတာ့ ခံစားတတ္တယ္။ ျပည္သူ သည္ ကဗ်ာကုိ အမ်ားႀကီးခံစား တတ္တယ္။ ဘာေၾကာင့္ ေကာင္းမွန္း မသိဘူး။ ဘာေၾကာင့္ ႀကိဳက္မွန္း မသိဘူး။ သို႔ေသာ္ ေကာင္းမွန္း၊ ႀကိဳက္မွန္းေတာ့ သိၾကတာခ်ည္းပဲ''
''ဟုတ္ကဲ့ ဆရာ၊ အခုဆုိရင္ ကဗ်ာ လိုက္စားတဲ့သူေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ မဂၢဇင္းတုိက္ ေတြမွာဆိုရင္ တစ္ေန႔  ကဗ်ာေတြ ရာဂဏန္းနီးပါး ေရာက္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ကဗ်ာ ေလ့လာ လိုက္စားတဲ့ သူေတြ မွတ္သားရေအာင္ ကဗ်ာေကာင္းတစ္ပုဒ္ဟာ ဘယ္လုိအဂၤါရပ္နဲ႔ ညီညြတ္ သင့္တယ္ဆုိတာ ေျပာျပပါဦး ဆရာ''

''ကဗ်ာေကာင္းတစ္ပုဒ္ဟာ ဘယ္လိုလဲ ဆိုတာ ေျပာဖုိ႔ရာ ေတာ္ေတာ္ကေလး ခက္ပါတယ္။ သူ႔သဘာ၀ ကိုက ခက္တာကိုး။ ဒါေပမဲ့ ဆရာတို႔ အေတြ႔အႀကံဳ၊ တျခား စာေရးဆရာမ်ားရဲ႕ အေတြ႔အႀကံဳ၊ ကမၻာ႔ စာေရးဆရာႀကီး မ်ားရဲ႕ သမိုင္းအရ ေျပာမယ္ဆုိရင္ ကဗ်ာတစ္ပုဒ္သည္ ကဗ်ာေကာင္းတစ္ပုဒ္ ျဖစ္ဖုိ႔ရာ အဆင့္ဆင့္ လုိတယ္။ ပထမအဆင့္က မိမိက ဘာခံစားခ်င္ သလဲ။ အဲဒါကို ဖတ္လိုက္တဲ့သူ ခံစားရရင္ အဲဒါ ေအင္ျမင္တာပဲ။ ဥပမာ ကိုယ္က လြမ္းတဲ့ ကဗ်ာစပ္တယ္။ စာဖတ္ပရိတ္သတ္က မလြမ္းဘူးဆုိရင္ အဲဒါ ဆုံး႐ႈံးတာပဲ။ ကုိယ္က ဇာတိ မာန္ႏိႈးေဆာ္တဲ့ ကဗ်ာစပ္တယ္၊ ဖတ္တဲ့သူ ဇာတိမာန္ တက္ၾကြ မလာဘူးဆုိရင္ မဟုတ္ ေတာ့ဘူး။ မိမိ ရည္ရြယ္ခ်က္၊ ရည္ရြယ္ခ်က္ဆုိတာ ခံစားမႈ ရည္ရြယ္ခ်က္၊ ဘယ္ခံစားမႈ ကို မိမိ ရည္ရြယ္လိုက္သလဲ။ ရည္ရြယ္လုိက္ေသာ ခံစားမႈ စာဖတ္ပရိသတ္မွာ ေပၚသလား၊ ေပၚရင္ အဲဒါ ကဗ်ာေကာင္းတစ္ပုဒ္ပဲ။ အဲဒါက ပထမအဂၤါရပ္ပဲ ရွိေသးတယ္။

ေနာက္ ဒုတိယအဂၤါရပ္က ကဗ်ာသည္ အစြမ္းထက္ဖုိ႔၊ ေအာင္ျမင္ဖုိ႔ စကားေျပမျဖစ္ရဘူး။ စကားေျပ ျဖစ္တာနဲ႔တစ္ၿပိဳင္နက္ အလုိလိုကို ႐ံႈးသြားတယ္။ အဂၤလိပ္လိုေတာ့ self defeated man ေခၚတာေပါ့။ အလိုလို ကို ႐ႈံးတာ။ အဲဒီေတာ့ ကဗ်ာသည္ ခုနကေျပာတဲ့ ရည္ရြယ္ ခ်က္ေတြ၊ ခံစားခ်က္ေတြကို Communicate လုပ္တဲ့ေနရာမွာ ကဗ်ာသုံးဘာသာစကား သုံးရမယ္။ ကဗ်ာသုံး ဘာသာစကားသည္ စကားေျပ သုံး ဘာသာစကားမဟုတ္ဘူး။ ကဗ်ာသုံး ဘာသာစကားက ဘာေတြလဲ ဆုိရင္ေတာ့ မေျပာ တတ္ဘူး။ နမူနာေလးေတြေတာ့ ေျပာျပ မယ္။ ဥပမာ ဆရာ ေျပာျပေလ့ရွိတဲ့ နတ္သွ်င္ေနာင္ရဲ႕ ရတုထဲက 'ေရပန္းျမစ္ဆိပ္၊ ပြင့္ေမ်ာ ရိပ္မွာ၊ နတ္အိပ္ခဲ့သည္' ဆုိပါေတာ့။ အဲဒီ ပြင့္ေမ်ာရိပ္ ဆိုတဲ့ စကားေလးကပဲ ရတု တစ္ပုိဒ္ လုံးရဲ႕ အလွကို ဆင္သြားတယ္။

ဆရာေျပာေလ့ရွိတာ တစ္ခုရွိတယ္။ မုိးေမွာင္ေနတယ္၊ ဘာမွ မျမင္ရဘူး။ လွ်ပ္ျပက္လိုက္ တယ္။ အဲဒီတဒဂၤကေလးမွာ အလွအပေတြ ျမင္လိုက္ရတယ္။ အဲဒီလိုပဲ ကဗ်ာမွာတခ်ိဳ႕ စကားလုံးေလးေတြက ကဗ်ာတစ္ပုဒ္လုံး ကုိ လွ်ပ္ျပက္လိုက္သလိုပဲ လင္းထိန္သြားေအာင္ လုပ္လုိက္ႏုိင္တဲ့ စြမ္းရည္ သတၱိရွိၾကတယ္။ အဲဒါ အင္မတန္ ေအာင္ျမင္တဲ့ကဗ်ာ ျဖစ္သြား တာပဲ။ တုိတုိတုတ္တုတ္နဲ႔ လိုရင္းကို ေျပာလုိက္ ႏုိင္တာပဲ။

ဆရာ တစ္ခါတုန္းက နတ္သွ်င္ေနာင္ရဲ႕ ပြင့္ေမ်ာရိပ္ကို အက်ယ္ခ်ဲ႕ ေျပာဖူးတယ္။ ဒါေလးနဲ႔ပဲ ေျပာခ်င္ တာက ၿပီးသြားတယ္။ ဒါမ်ိဳးေတြ ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ကဗ်ာကို ဘာသာျပန္လုိ႔ မရဘူးလုိ႔ ေျပာတာပါ။ တခ်ိဳ႕ ကဗ်ာေတြမွာ ကိုယ့္ယဥ္ေက်းမႈအရ အဓိပၸယ္ရွိေပမယ့္ သူတို႔ ယဥ္ေက်းမႈအရ အဓိပ္ပါယ္ မရွိတာေတြ ရွိတယ္။ ဆရာႀကီး ေဒါက္တာလွေဖက တစ္ခါေျပာဖူး တယ္။ ‘သူ႔ၿခံတြင္းေပမို႔၊ လဲ့၀င္း ကို အယူခက္သည္၊ နီးလ်က္နဲ႔ေ၀း’ တဲ့။ အဲဒါကို အဂၤလိပ္ေတြ ဘယ္လုိမွ အရသာခံစားလုိ႔ မရဘူး။ ဘယ္လိုမွ နားမလည္ႏုိင္ဘူး။ ဒါကျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈမွာ ရွင္းတယ္။ တစ္ပါးသူရဲ႕ ပိုင္နက္အတြင္း ေရာက္ ေနတဲ့ အခ်စ္မုိ႔ ကိုယ့္ခ်စ္သူမျဖစ္ႏုိင္ဘူး။ ဒါ ရွင္းေနတာပဲ။ ဒါကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ နားလည္ေပမယ့္ သူတို႔ နားမလည္ဘူး။

ဒါေၾကင့္ ကဗ်ာမွာ စကားအသုံးအႏႈန္းက ကုိယ့္ပတ္၀န္းက်င္ ယဥ္ေက်းမႈလည္း ပါလာတယ္။ ကမၻာေက်ာ္ ေရး၊ မေက်ာ္ေရး ဆုိတာက အေရးမႀကီးဘူး။ ကိုယ့္စာမွာ ကိုယ့္ယဥ္ေက်းမႈမွာ ဒီလို အသုံးအႏႈန္း ကေလးေတြ သုံးတတ္ဖုိ႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ အဲဒါေလးေတြ သိဖို႔ လိုပါတယ္။
ဆရာစပ္တဲ့ ကဗ်ာေတြ၊ သီးခ်င္းေတြမွာ အဲဒါမ်ိဳးေတြ အမ်ားႀကီး ရွိပါတယ္။ ဥပမာ-‘ကမၻာ ကုုန္ က်ယ္ သေရြ႕၀ယ္’ သီခ်င္းမွာ ‘ႏြယ္ဦးမြန္ မို႔ ခ်စ္ထြတ္တင္သည္’ ေတာ္ၿပီ။ အခ်စ္ဦး၊ တစ္သက္ မေမ့ႏုိင္တဲ့ အခ်စ္ဦး။ ခ်စ္ခ်င္တုိင္း ခ်စ္၊ ႏြယ္ဦးမြန္ မုိ႔ ခ်စ္ထြတ္တင္သည္။ ဘာႏြယ္လဲ၊ စဥ္းစားေတာ့။ စာေရးဆရာ ကေတာ့ မေျပာေတာ့ဘူး။ ဘာေၾကာင့္ စဥ္းစားရမယ့္ အခ်က္ေတြ။

ဆရာ ေရးၿပီး အသံမလြင့္ျဖစ္တဲ့ သီခ်င္းတစ္ပုဒ္ ရွိေသးတယ္။ ‘ဘုံမာယာ ဇာခ်ဲ႕၊ ၾကမၼာ ဧည့္သည္ ယာယီထြင္’ လို႔ေရးလိုုက္တယ္။ ဘာကို ဆုိလိုသလဲဆုိေတာ့ ဘ၀မွာ မေတြ႔သင့္ မေတြ႔ထုိက္၊ မေပါင္းသင့္ မေပါင္းထုိက္ေပမယ့္ ကံၾကမၼာေၾကာင့္ ခဏေလး ေတြ႔ၾကရတယ္။ တစ္သက္လုံးလည္း ေပါင္းရမွာ မဟုတ္ဘူး။ သက္သက္ဒုကၡျဖစ္ရုံ ခဏေလး လာေတြ႔တာပဲ။ ဒါကို အက်ယ္ခ်ဲ႕ရင္ အမ်ားႀကီးပဲ။ ဆရာက အက်ယ္ မခ်ဲ႕ေတာ့ဘူး။ ဘုံမာယာဇာခ်ဲ႕၊ ၾကမၼာဧည့္သည္ ယာယီထြင္ ဆိုတာနဲ႔ လုံေလာက္ေနၿပီ။

တခ်ိဳ႕ကေတာ့ Choice of words စကားလုံး ေရြးသုံးတာလုိ႔ ေျပာၾကတယ္။ ဒါကစကားလုံး ေရြးသုံး တာထက္ ျမင့္တယ္။ စကား ေရြးသုံးဆုိတာက လွတာေလးေတြခ်ည္း ေလွ်ာက္တြဲသြား တာပဲ။ လွတာေလး ေတြခ်ည္း ေလွ်က္တြဲသြားရုံနဲ႔ အဓိပ္ပါယ္မေပါက္ႏိုင္ဘူး။ ဆုိလိုတဲ့ ခံစားခ်က္ အဓိပၸယ္ေရာက္ေအာင္ ပညာ နဲ႔ စကားေလးေတြ ထြင္ၿပီး သုံးတာပဲ။ အဲဒီအတတ္ ပညာ တတ္ရင္ ကဗ်ာ ေအာင္ျမင္တာပဲ။ ဒီလို မဟုတ္ရင္ စကားေျပာထဲ ေရာက္သြားမယ္”

“ဒီေန႔ လူငယ္ေတြ စမ္းသပ္ေရးေနၾကတဲ့ ကာရန္မဲ့ကဗ်ာမွာေတာ့ ခု ဆရာေျပာတဲ့ ကဗ်ာ အသုံးအႏႈန္း စကား မပါဘူး ဆရာ။ အဲဒီ ကဗ်ာေတြနဲ႔  ပတ္သက္လို႔ေကာ ဆရာဘယ္လို ျမင္ပါသလဲ။”
“ကာရန္မဲ့ကဗ်ာနဲ႔ ပက္သက္လို႔ ဆရာ႔အေနနဲ႔ တစ္ဖက္ကေတာ့ Sympathetic ကိုယ္ခ်င္းစာ နားလည္ ပါတယ္။ မကန္႔ကြက္ဘူး။ မရႈတ္ခ်ဘူး။ တစ္ဖက္ကေတာ့ ဆရာ့အတြက္မလိုဘူး။ ကာရန္မဲ့ကဗ်ာနဲ႔ ေရးၾကည့္မယ္ဆုိေတာ့ ဒီေခတ္မွ ေပၚတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ေခတ္တုိင္းမွာ ရွိခဲ့တာပါ။ ေခတ္ပညာတတ္ ေတြက အဂၤလိပ္ကဗ်ာေတြ ဘာေတြ ဖတ္ၾကည့္လုိက္တဲ့အခါမွာ သူတို႔က ေတာ္ေတာ္ေ၀းေ၀းက်မွ ကာရန္ ယူလိုက္ေတာ့ ေရွကပုိင္းမွာ အရွည္ႀကီးေရးထားတာ က စကားေျပလို ျဖစ္ေနတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေသေသ ခ်ာခ်ာ ျပန္ၾကည့္ရင္ သူတို႔လုိပ္ထားတာ အရမ္းလုပ္ထားတာ မဟုတ္ဘူး။ ဆရာ ေစာေစာက ေျပာခဲ့တဲ့ Incantation ပါတဲ့ စကားေတြ အကုန္ေရြးေရြးၿပီး သုံးသြားတာ။

ၾကည့္လုိက္ေတာ့ စကားေျပလို ျဖစ္ေနေပမယ့္ သုံးထားတဲ့ စကားလုံးေလးေတြက အလြန္ သတိထားၿပီး သုံး ထားတာ ေတြ႔ရမယ္။ ဗမာကဗ်ာမွာေတာ့ ကာရန္က သိပ္စိပ္တယ္။ ေနာက္ နေဘေတြ မ်ားတယ္။ ဒီလို ရုိးရုိးရွင္းရွင္းကေလး သူတို႔လို ေျပာလိုက္ရင္ ေကြ႕မေနရဘဲ၊ ၀ုိက္မေနရဘဲ ကိုယ္ ေျပာခ်င္တာကုိ ပိုေျပာႏုိင္မွာပဲလို႔ ေတြးမိၾကတယ္။ ဆရာတို႔လည္း ဒီိလို စိတ္ေပၚဖူးပါတယ္။ ေရးၾကည့္ဖူးတယ္။ စိတ္တုိင္း မက်ဘူး။ ေနက္ေတာ့မွ ဗမာစကားနဲ႔ အဂၤလိပ္စကာရဲ႕ ကြာျခားမႈ၊ ျခားနား ခ်က္…. အထူးသျဖင့္ ဗမာစကား နဲ႔ Indo-European စကားရဲ႕ ျခားနားမႈကို သြားေတြ႔ တယ္။
ဗမာစကားက တစ္လုံးတုိင္း တစ္လုံးတုိင္းမွာ အဓိပၸယ္္ရွိတယ္။ တစ္လုံးတိုင္းဆုိတာ ထက္ တစ္သံတိုင္း တစ္သံတုိင္း မွာ အဓိပၸယ္္ရွိတယ္။

Mono-Syllable ျဖစ္ေနတယ္ ဆုိေတာ့ ကာရန္ကို ပိုယူႏုိင္တယ္။ သူတို႔စကားက အဓိပ္ပါယ္တစ္ခု ရဖို႔ရာ သုံးေလးသံပါေနရတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ စကားသဘာ၀ကုိက ျမန္မာ ကာရန္ယူသလို ယူလို႔ မရဘူး။ အဲဒီေတာ့ သူတို႔က သူတို႔စကားသဘာ၀အရ ေရးတာပဲ။ ျမန္မာက ကာရန္ကုိ ႀကိဳက္သလို ယူႏုိင္ေအာင္ ေပါမ်ား လ်က္သား နဲ႔ ဘာေၾကာင့္လုပ္ရမွာလဲ။ အဓိပၸယ္
ပိုေပါက္ေေစခ်င္လို႔ဆုိရင္ ကိုယ္ ညံ့တယ္ဆိုတာ ၀န္ခံရာက်မယ္။ အဓိပ္ပါယ္ေပါက္ ေအာင္ ကာရန္ မယူတတ္ပါဘူးလို႔ ေျပာတာနဲ႔ အတူတူပဲ။
ျမန္မာစကားကိုလည္း ႏုိင္နင္းမယ္၊ ျမန္မာကဗ်ာကုိလည္း ႏုိင္နင္းမယ္။ ေနာက္ၿပီး ေတာ့ ကိုယ္ကလည္း အေတြးအေခၚ ေကာင္းမယ္ဆုိရင္၊ ကာရန္သုံးတဲ့ၾကားက ကုိယ္ဆိုလိုတဲ့ အဓိပ္ပါယ္ေရာက္ေအာင္ ေျပာ ႏိုင္မယ္ဆုိရင္ ဆရာ ေျပာခဲ့သလို စကားေျပထက္ ပိုထိေရာက္တဲ့ ကဗ်ာ ျဖစ္လာမယ္။

ကာရန္မဲ့ကဗ်ာကေတာ့ စမ္းေနတာ တစ္ခုပါပဲ။ စမ္းတဲ့သူကိုေတာ့ မစမ္းနဲ႔ဆုိဘယ္လို မွ ေျပာလုိ႔ရမွာ မဟုတ္ဘူး။ ဘယ္ေလာက္ေျပာေျပာ စမး္ေနမွာပဲ။ အခ်ိန္တန္ရင္သူတုိ႔ စြန္႔သြားလိမ့္မယ္။ သူတို႔ စြန္႔သြားရင္ သူတို႔ေနရာ ဆက္ခံမယ့္ သူကလည္း ေပၚလာဦး မွာပဲ။

အထူးသျဖင့္ ကာရန္မဲ့ကဗ်ာမွာ အားနည္းခ်က္ ရွိတယ္။ ကဗ်ာရဲ႕ တန္ခုိးတစ္ခု၊ ဒါကို ဘယ္စကားေျပမွ မလုိက္ ႏုိင္တာက ‘ႏႈတ္တက္ရြရြ ေဆာင္ထား’ ၾကတာပဲ။ ၀တၳဳ တစ္ပုဒ္၊ ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္ကုိ ဘယ္သူကမွ အလြတ္မရြတ္ႏုိင္ပါဘူး။ ကဗ်ာဆုိရင္ အလြန္ရွည္တဲ့ ကဗ်ာႀကီးေတြကိုေတာင္ ရြတ္ႏုိင္ ၾကတယ္။ အဲဒီသတၱိ ရွိတယ္။ အဲဒီ ေတာ ကာရန္မဲ့ကဗ်ာကုိပဲ ႀကိဳးစားေနၾကရင္ မိမိကဗ်ာသည္ စကၠဴေပၚ မွာပဲ ရွိမယ္။ လူေတြရဲ႕ ႏွလုံးသားထဲမွာ ေရာက္မ သြားႏုိင္ဘူး။

ကာရန္နဲ႔ စာမွာကေတာ့ လူေတြရဲ႕ ႏွလုံးသားနဲ႔ ႏႈတ္ဖ်ားကုိ ျဖန္႔ခ်ီလို႔ရတယ္။ ဗမာ့ေတာရြာေတြမွာ စာမတတ္ ေပမတတ္ တဲ့့ လူႀကီးေတြ ေရႊမန္းတင္ေမာင္တို႔၊ ဖုိးစိန္တို႔ သီခ်င္းေတြ အကုန္ရတယ္။ ေနာက္ စာေျပာ(ကြက္စိပ္လို႔လည္း ေခၚၾကတယ္) စာေတြ ရြတ္သြားတာပဲ။ စာမတတ္တဲ့ ေတာသူ ေတာင္သားႀကီး ေတြ အားလုံး Appreciate လုပ္ႏုိင္ ၾကတယ္။ အကုန္ အရသာ ခံတတ္ၾကတာပဲ။ စာတတ္တာ ၊ မတတ္ တာက တစ္က႑၊ ကဗ်ာကို အရသာခံတတ္ တာက တစ္က႑။ စာေျပာဆုိတာ ၿမိဳ႕မွာေတာင္ မသုံးဘူး။ ေက်းလက္ေတာရြာမွာပဲ သုံးတယ္။ အဓိပၸယ္ ၿမိဳ႕မွာေတာင္ မသုံးဘူး။ ေက်းလက္ေတာရြာမွာပဲ သုံးတယ္။ အဓိပၸာယ္ က သူတုိ႔ ကဗ်ာနားလည္လုိ႔ပဲ။ အဲဒီလို႔နားလည္တဲ့ အေၾကာင္း တစ္ေၾကာင္းက ႏႈတ္တုိက္ရြရြ ေဆာင္လို႔ရလို႔ပဲ။ ကာရန္မဲ့ကဗ်ာမွာ အဲဒီအားေသးတယ္။

ဆရာႀကီးသခင္ကုိယ္ေတာ္မိႈင္းရဲ႕ ကဗ်ာေတြဟာ လုပ္ခဲရင္ဘယ္က်န္ေတာ့မလဲ။ ဆရာႀကီး ကဗ်ာေတြရဲ႕ အလွဟာ ကာရန္ေပၚမွာ ရွိတယ္။ စကားေျပနဲ႔မွသာ လိုရာကို ေျပာႏုိင္မယ္ဆုိရင္ မဟုတ္ေတာ့ဘူး။ ဆရာႀကီးက အမ်ိဳးသားေရး၊ ႏုိင္ငံေရးဒါေတြကို ကဗ်ာနဲ႔ ေျပာသြားတယ္။ ထိတယ္၊ မိတယ္၊ ႏုတ္လို႔ မရဘူး၊ ျဖည့္လို႔မရဘူး။ ဒါေလာက္ပဲ ေျပာပါရေစေတာ့” 
“ ကဗ်ာတစ္ပုဒ္၊ စာတစ္ပုဒ္ဆိုတာ စည္းရုံးမႈရွိေသာ ခႏၵာကုိယ္တစ္ခု ျဖစ္သည္ဆုိတဲ့ ဆရာ႔ ယူဆခ်က္ တစ္ခု ကို ဖတ္ရဖူးပါတယ္။ အဲဒီအယူအဆနဲ႔ ပတ္သတ္ၿပီး ရွင္းျပေစခ်င္ပါတယ္ ဆရာ”
“စိတ္ပညာ ပါ ပါလာပါတယ္။

ကၽြန္ေတာ္တို႔ စာေပအႏုပညာတင္မကပါဘူး။ ပန္းခ်ီ ပန္းပု အႏုပညာပါ ပါပါတယ္။ အဲဒါေတြကုိ ၾကည့္ရင္ Analytical Method ေခၚတဲ့ ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာတဲ့ နည္းနဲ႔ ၾကည့္တတ္ၾကတယ္။ အဲဒါဆိုရင္ အႏုပညာရဲ႕ သေဘာကို အကုန္ နားမလည္ႏုိင္ ေတာ့ဘူး။ ဘာေၾကင့္လဲဆုိေတာ့ ဆုိရုိးစကားတစ္ခု ရွိတယ္။ ‘A whole is more than the summation of parts’  ( ျပည့္၀ေသာ အရာ၀တၳဳဆုိသည္မွာ သူ႔ကို တည္ေဆာက္ ထားေသာ အေျခခံ ပစၥည္းတုိ႔၏ ေပါင္းမႈသက္သက္ထက္ လြန္သည္) တဲ့။ ဆုိလုိတာက တုိက္ဆုိင္တာ အုန္ခဲေတြနဲ႔ ေဆာက္ထားတာပဲ။ အုတ္ခဲ တစ္ေထာင္သည္ သူ႔ဟာသူ ထားရင္ အုတ္ခဲ တစ္ေထာင္ပဲ။ ဒါေပမဲ့ တုိက္ေဆာက္လိုက္တဲ့အခါမွာ အုတ္ခဲတစ္ေထာင္ဘ၀က ေၾကြၿပီးေတာ့ တုိက္ဆိုတာ ျဖစ္ လာတယ္။ တုိက္သည္ အုတ္ခဲတစ္ေထာင္မဟုတ္ေတာ့ဘူး။ သို႔ေသာ္ တုိက္သည္ အုတ္ခဲတစ္ေထာက္နဲ႔ ကင္းသလား ဆုိေတာ့ မကင္းဘူး။ အဲဒီ သေဘာမ်ိဳးပဲ။

အဲဒီလို ပန္းခ်ီတစ္ခ်ပ္ကုိ ၾကည့္လုိုက္ရင္ ေဆးပါမယ္၊ အေရာင္ပါမယ္၊ အလင္းပါမယ္၊ အျဖဴပါမယ္၊ အမည္း ပါမယ္။ အဲဒီအေရာင္ေတြကုိ နားလည္ရုံနဲ႔ ဒီပန္းခ်ီကို နားမလည္ႏုိင္ဘူး။ ပန္းခ်ီတစ္ခုလုံးကုိ နားလည္ ႏုိင္ရမယ္။ တစ္ခုလုံး သေဘာကို ဆ၇ာက ခႏၶာလို႔ ေျပာလုိုက္ တာ။ တစ္ခုလုံးရဲ႕ သေဘာမွာ အစိတ္အပိုင္း ေတြ ပါတာကိုး။
ခႏၶာတစ္ခုသည္ အစိတ္အပုိင္းကို ေပါင္းတာထက္ လြန္သည္။ အစိတ္အပုိင္းေတြ ေပါင္းၿပီး ျပည့္စုံ ေျပာင္ေျမာက္လာေသာ ခႏၶာကို ဂ်ာမန္လိုေတာ့ Gestalt လုိ႔ ေခၚတယ္။ အျပည့္အ၀ေပါ့။ ဒါေၾကာင့္ ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာတတ္တုိင္း အႏုပညာကို နားမလည္ႏုိင္ဘူး။ ေပါင္းၿပီး ၾကည့္တတ္ရ တယ္။ တစ္ခုလုံးကို ၾကည့္ တတ္ ရတယ္။

အဲဒါနဲ႔ ပက္သက္ၿပီး အေကာင္းဆုံးစကား ဆရာႀကီးေဇယ် ေျပာခဲ့ဖူးတယ္။ ပပ၀တီဘာလွ တာလဲ သိခ်င္တာ နဲ႔ မ်က္လုံးေလး ေဖာက္ၾကည့္လိုက္၊ နားရြက္ကေလး ျဖတ္ၾကည့္လိုက္၊ လက္ကေလး ျဖတ္ ၾကည့္လိုက္ လုပ္ရင္ ပပ၀တီ အလွေတြ ကုန္သြားၿပီး အသုဘ ျဖစ္သြား မယ္တဲ့။ ဒါ ဆရာႀကီးေဇယ်က Gestalt အေၾကာင္း ေျပာခဲ့တာပဲ။ ပပ၀တီ ဘာလွလဲသိခ်င္ရင္ အကုန္ၿခံဳၾကည့္တတ္ရမယ္။ မ်က္လုံး တစ္ခုတည္း ေဖာက္၊ နားတစ္ခုတည္း ျဖတ္ၾကည့္လို႔ မရဘူး။ အဲဒါေၾကာင့္ Gestalt ကို ဆရာက ခႏၶာလို႔ ျပန္ လိုက္တာပါပဲ”

“ကမၻာ့ စာေ၇းဆ၇ာႀကီးေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ကန္႔သတ္သိျမင္မႈ ရွိသူနဲ႔ ကန္႔သတ္မဲ့ သိျမင္မႈ ရွိသူလို႔ ဆရာ ႏွစ္မ်ိဳး ခြဲျခားေျပာခဲ့ဖူးပါတယ္။ စာဖတ္ပရိတ္သတ္အတြက္ ဒီႏွစ္ခုကုိ ႏိႈင္းယွဥ္ ခြဲျခားျပေပးပါဦး ဆရာ”
“ကန္႔သတ္သိျမင္မႈ ရွိတဲ့ စာေရးဆရာ ဆုိတာ အဂၤလိပ္လိုေတာ့ Limited Vision လို႔ ေခၚပါ တယ္။ ကန္႔သတ္မဲ့ အျမင္ ရွိသူကေတာ့ Absolute Vision ေပါ့။ စာေရးဆ၇ာက ေယဘုယ် အားျဖင့္ လူအေၾကာင္းေရးတယ္။ ဘယ္သူ႔ အေၾကာင္းလဲ။ ဤမည္ေသာေနရာ၊ ဤမည္ေသာ အခ်ိန္က ဤလူေတြ အေၾကာင္း ေရးသလား။ သို႔မဟုတ္ လူ႔ေလာကတစ္ခုလုံးမွာ ရွိတဲ့ လူေတြ အေၾကာင္း ေရးသလား။ လူ႔စရုိက္ ဆုိပါေတာ့၊ အုပ္စုတစ္ခုထဲက လူ႔စရုိက္အေၾကာင္း ေရးတာလား။ လူ႔ေဘာင္ႀကီးတစ္ခုလုံးထဲက လူ႔စရုိက္ ေရးတာလား။

ေနာက္တစ္ခါ လူ႔စရုိ္က္ကို ေရးတဲ့ေနရာမွာ အခုေခတ္က လူ႔စရုိက္ကုိ ေရးတာလား။ သို႔တည္း မဟုတ္ ဟုိတုန္းက လူ႔စရုိက္၊ အခု လူ႔စရုိက္၊ ေနာင္လာမယ့္ လူ႔စရုိက္အားလုံးကုိ ၿခံဳၿပီးေရးတာ လား။ ရွင္းရွင္းေျပာရရင္ေတာ့ Time Space ေပါ့။ လူ႔အေၾကာင္း ေျပာရင္ Time Space နဲ႔ ေျပာရလိမ့္မယ္။ ဘယ္အခ်ိန္၊ ဘယ္ကာလက စသျဖင့္ေပါ့။ တခ်ိဳ႕စာေရးဆရာက အခ်ိန္ တစ္ခ်ိန္က လူေတြအေၾကင္း နားလည္ၿပီး က်န္တဲ့အခ်ိန္က လူေတြအေၾကာင္း နားမလည္ဘူး။

တခ်ိဳ႕ စာေရးဆရာက်ျပန္ေတာ့လည္း အဲဒီအခ်ိန္တစ္ခ်ိန္မွာပဲ တစ္ေနရာက လူေတြ အေၾကာင္း နားလည္ၿပီး တျခားေနရာက လူေတြအေၾကာင္း နားမလည္ ျပန္ဘူး။ တစ္နည္း အားျဖင့္ သူတုိ႔မွာ အခ်ိန္ရဲ႕ ကန္႔သတ္မႈနဲ႔ ပထ၀ီရဲ႕ ကန္႔သတ္မႈ ရွိတယ္။ ဒါေၾကင့္ ဒီလို စာေရးဆရာေတြ ေရးလိုက္တဲ့ဥစၥာကို တစ္ခ်ိန္ က လူေတြက ၾကိဳက္ၾကၿပီး ေနာက္တစ္ခ်ိန္က လူေတြက်ေတာ့ မႀကိဳက္ၾကေတာ့ဘူး။ ဒါမ်ိဳးက ျမန္မာ့ စာေပသမုိင္းမွာ ရွိသလို ကမၻာ႔စာေပ သမုိင္းမွာလည္း ရွိပါတယ္။ တစ္ခ်ိန္တုန္းကေတာ့ ဟုန္းဟုန္းေတာက္ေနတာပဲ။ ဒါေပမဲ့ ေနာက္ ၁၀ ႏွစ္၊ ၁၅ ႏွစ္ၾကာေတာ့ သူ႔စာအုပ္ကုိ အလကား ေပးေတာင္ ဘယ္သူမွ မဖတ္ေတာ့ဘူး။ သူက အခ်ိန္ေဘာင္ကို မလြန္ႏုိင္တဲ့သူကိုး။ တခ်ိဳ႕က်ေတာ့ ဒီေနရာက သူေတြေတာ့ ႀကိဳက္ ပါရဲ႕။ ဟိုေနရာက လူေတြ မႀကိဳက္ၾကျပန္ဘူး။

အခ်ိန္ေဘာင္ကိုလည္း လြန္တယ္၊ ပထ၀ီေဘာင္ကုိလည္းလြန္တယ္။ ဘယ္ေခတ္မွာ၊ ဘယ္ေန ရာမွာ ျဖစ္ျဖစ္ ဘယ္လိုလူမိ်ဳးေတြပဲ ဖတ္ဖတ္ ေကာင္းပါတယ္လို႔ အသိအမွတ္ျပဳခံရတဲ့သူ Absolute Vision ရွိတဲ့ စာေရးဆရာႀကီး ေတြ အင္မတန္ ရွားပါတယ္တဲ့။ ဒီရွားပါးတဲ့ အထဲမွာ ဘယ္သူေတြ ပါသလဲဆုိေတာ့ စာေရးဆရာႀကီး အင္မတန္ရွားပါတယ္တဲ့။ ဒီရွားပါးတဲ့အထဲမွာ ဘယ္သူေတြ ပါသလဲဆုိေတာ့ စာေရးဆရာႀကီး ရွိတ္္(ခ)စပီးယား၊ ဂ်ာမန္စာေရးဆရာႀကီး ဂိုထဲ၊ ေနာက္ အဂၤလိပ္ ေရွးေဟာင္း ကဗ်ာ ဆရာႀကီး (ဆရာ နာမည္ေမ့ေနတယ္) အဲသူတို႔ ပါတယ္။ သူတို႔ ေျပာတဲ့ စကားေတြက ဘယ္ေခတ္ ဘယ္အခ်ိန္ အခါမွာပဲျဖစ္ျဖစ္ မွန္ေနတယ္။

ျမန္မာစာေပက ဆရာ နမူနာယူၿပီး ေျပာရရင္ ေရွးတုန္းကလည္း ေကာင္းတယ္။ ခုလည္း ေကာင္းတယ္။ ေနာင္လည္း ေကာင္းေနဦးမယ္။ ဆရာ့ေျမးေတြထိလည္း ေကာင္းေနဦးမွာပဲ။ ၾကာလည္း ၾကာၿပီ။ အနႏၱသူရိယအမတ္ႀကီးရဲ႕ သူတည္း တစ္ေယာက္ ေကာင္းဖို႔ေရာက္မူ ကဗ်ာ။ ဘယ္ေတာ့မွ မရုိးဘူး။ သူက နရသီဟပေတ့ ကုိလည္း မၾကည့္၊ ပုဂံကိုလည္း မၾကည့္ ဘူး။ သူၾကည့္လိုက္တာက ေလာက တင္မကဘူး၊ သံသရာ တစ္ခုလုံးကုိ ၾကည့္တာ။

ဆက္ရန္
.