" ကဗ်ာဆုိတာ ဘာလဲ။ အဲဒီအဓိပၸာယ္ကုိ ႏိႈက္ႏိႈက္ႏွဲႏွဲ တိတိက်က် မွန္မွန္ကန္ကန္စီရင္ ဆရာ့ေမးခြန္းရဲ႕ အေျဖ ေပၚလာပါလိမ့္မယ္။ ကဗ်ာဖဲြ႕ထံုး အေျခခံ၊ သတ္စပ္က ကာရန္၊ ကဗ်ာအမ်ိဳးအမည္နဲ႔ ျမန္မာေ၀ါဟာရ တုိ႔ကုိ ကၽြမ္းကၽြမ္းက်င္က်င္ မ႐ွိတဲ႔ သူက ကဗ်ာဖဲြ႕ရင္ အဲဒီကဗ်ာဆုိတာရဲ႕ အဆင့္ကုိ ေ၀ဖန္ ႏုိင္ပါလိမ့္မယ္။ ယေန႔ေခတ္ ကဗ်ာ ေ၀ဖန္ခ်က္ ေဆာင္းပါးတစ္ေစာင္ ဓမၼဓိ႒ာန္က်က် ကၽြန္ေတာ္ ေရး ၿပီး ဆရာတုိ႔ မဂၢဇင္းတုိက္ကုိ ပုိ႔ပါရေစ"
" ႀကိဳဆုိပါတယ္ ဆရာ၊ ေရးပါ။ ဆရာ့၀တၳဳ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ႐ုပ္႐ွင္႐ုိက္ခဲ့တယ္လုိ႔ သိရပါတယ္။ ဘယ္ႏွပုဒ္ ႐ုိက္ၿပီးပါၿပီလဲ"
" ကၽြန္ေတာ္ဟာ ဇာတ္ညႊန္းေရးသူလည္းျဖစ္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ့္ ၀တၳဳဇာတ္ညႊန္း ၁၉ ခုကုိ ႐ုပ္႐ွင္႐ုိက္ကူး ၿပီးပါၿပီ။ ႐ုိက္ဆဲ ႏွစ္ကား ႐ွိပါတယ္ "
" ဘယ္ကားကုိ အားရေက်နပ္ပါသလဲ "
" ကားတုိင္းလုိလုိ မဆုိးလွပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ပထမဆံုး ႐ုပ္႐ွင္ကား ျဖစ္ခဲ့တဲ့ "ေမတၱာပုလဲသြယ္"ကုိ ေက်နပ္ အားရ အျဖစ္ဆံုး ပါပဲ။ "အထိန္းက မတတ္ စိမ္းဆတ္ဆတ္"၊ " ဘယ္ဆုေတာင္းမလဲ ခ်စ္သူ"၊ "ေနလုိ နတ္ကယ္ လွသူရယ္ "တုိ႔လည္း မဆုိးပါဘူး"
" ဆရာ့အေတြ႕အႀကံဳအရ ဒီကေန႔ က်င္းပေနတဲ့ စာေပေဟာေျပာပဲြေတြဟာ ဘယ္ေလာက္အထိ စာေပ၀ါသနာ ႐ွင္ေတြအတြက္ အေထာက္အကူ ျပဳႏုိင္တယ္လုိ႔ ထင္ပါသလဲ "
" မီးခဲ ေမးခြန္းႀကီးပါလား ဆရာ၀င္းၿငိမ္း။ ဒီေမးခြန္းကုိ မေျဖပါရေစနဲ႔ ခင္ဗ်ား။ ကၽြန္ေတာ္ဟာ အသက္ ၁၄ ႏွစ္သားကတည္းက ေဟာေျပာပဲြ စင္ျမင့္ေပၚ တက္ခဲ့သူဆုိေတာ့ ေခတ္အဆက္ဆက္ကုိ မီပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ ေျပာရင္ "ေျပာျပန္ရင္လည္း ေအာင္မင္းလြန္ရာက်မယ္" ဆုိတဲ့ စကားလုိ ျဖစ္ေနမွာစုိးလုိ႔ မေျဖပါ ရေစနဲ႔။ တစ္ခုေတာ့ ႐ွိပါတယ္။ ပင့္မိတဲ့ ေဒသက လူေတြ အမြန္အျမတ္ထားၿပီး ေကၽြးတာကုိ ဗုိက္ကား ေအာင္စား၊ အခြင့္အေရးေတြ နင္းကန္ေတာင္း၊ လက္ေဆာင္ေတြ အတင္းယူ၊ အရက္ေတြ ဒလေဟာ ေသာက္ၿပီး စင္ေပၚတက္ ေဟာတာေတြကေတာ့ "ကုသုိလ္ တစ္ပဲ၊ ငရဲ တစ္ပိႆာ" ပါပဲ"
" ကၽြန္ေတာ္ ေမးခ်င္တာေတာ့ ျပည့္စံုသြားပါၿပီ။ ဆရာ ျဖည့္စြက္ခ်င္တာမ်ား႐ွိရင္ ေျပာပါ"
" ဒီေမးခြန္းနဲ႔ အေျဖကေတာ့ "ေမ်ာက္သံုးေကာင္" ပါပဲ။ ေတြ႕ဖူးပါလိမ့္မယ္။ ေမ်ာက္တစ္ေကာင္က မ်က္စိ ႏွစ္လံုး ကုိ လက္၀ါးနဲ႔ ပိတ္ထားတယ္။ ေမ်ာက္တစ္ေကာင္က ပါးစပ္ကုိ လက္၀ါးနဲ႔ ပိတ္ထားပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ ျဖည့္စြက္ခ်င္တာ ႐ွိသည္ျဖစ္ေစ၊ မ႐ွိသည္ျဖစ္ေစ ကာလေဒသအရ ေမ်ာက္သံုးေကာင္ ထံုးကုိ ႏွလံုး မူလုိက္ပါၿပီ။ ေက်နပ္ပါေတာ့ ဆရာ ၀င္းၿငိမ္း"
" ေက်းဇူးအမ်ားႀကီးတင္ပါတယ္ ဆရာ။ တပ္မေတာ္ တာ၀န္၊ မဂၤလာပဲြ တာ၀န္၊ စာေပလုပ္သား တာ၀န္ေတြ မ်ားလွတဲ့ၾကားက အခ်ိန္လုၿပီး ေျဖေပးတဲ့အတြက္ စာတည္းအဖဲြ႕ ကုိယ္စား၊ စာဖတ္ပရိသတ္ ကုိယ္စားနဲ႔ ကၽြန္ေတာ့္ရင္ထဲက ေမးခ်င္တာေတြကုိပါ ေျဖသြားတဲ့အတြက္ ေက်းဇူးပါ ဆရာ"
" ရပါတယ္ဗ်ာ။ လုိတဲ့ အကူအညီ႐ွိရင္လည္း အခ်ိန္မေ႐ြးလာပါ။ ကၽြန္ေတာ္ ဘိသိက္ဆရာဆုိတာ ဆရာ၀င္းၿငိမ္း ေမ့မထားနဲ႔ေနာ္။ ဘာသာစံုနဲ႔ ဘိသိက္ေျမႇာက္တတ္တယ္ေနာ္"
" လုိအပ္တဲ့အခါ ... အဲ ... အထင္မႀကီးလုိက္နဲ႔ဦး ဆရာ။ သူငယ္ခ်င္းေတြ လုိအပ္တဲ့အခါ ကၽြန္ေတာ္ လာခဲ့ပါ့မယ္ "
ကၽြန္ေတာ္ တုိ႔ ႏွစ္ေယာက္သား ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ရယ္လုိက္မိၾကၿပီး ဆရာ့ေနအိမ္႐ွိရာ အမွတ္-၃၅(ဘီ)၊ က်ိဳက္၀ုိင္း ဘုရားလမ္း၊ မရမ္းကုန္းၿမိဳ႕နယ္က ျပန္လည္ ထြက္ခြာလာခဲ့ပါေတာ့တယ္။
ေပဖူးလႊာမဂၢဇင္း၊ အမွတ္-၃၆၊ ေမလ၊ ၁၉၈၄ ခုႏွစ္။
" ႀကိဳဆုိပါတယ္ ဆရာ၊ ေရးပါ။ ဆရာ့၀တၳဳ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ႐ုပ္႐ွင္႐ုိက္ခဲ့တယ္လုိ႔ သိရပါတယ္။ ဘယ္ႏွပုဒ္ ႐ုိက္ၿပီးပါၿပီလဲ"
" ကၽြန္ေတာ္ဟာ ဇာတ္ညႊန္းေရးသူလည္းျဖစ္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ့္ ၀တၳဳဇာတ္ညႊန္း ၁၉ ခုကုိ ႐ုပ္႐ွင္႐ုိက္ကူး ၿပီးပါၿပီ။ ႐ုိက္ဆဲ ႏွစ္ကား ႐ွိပါတယ္ "
" ဘယ္ကားကုိ အားရေက်နပ္ပါသလဲ "
" ကားတုိင္းလုိလုိ မဆုိးလွပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ပထမဆံုး ႐ုပ္႐ွင္ကား ျဖစ္ခဲ့တဲ့ "ေမတၱာပုလဲသြယ္"ကုိ ေက်နပ္ အားရ အျဖစ္ဆံုး ပါပဲ။ "အထိန္းက မတတ္ စိမ္းဆတ္ဆတ္"၊ " ဘယ္ဆုေတာင္းမလဲ ခ်စ္သူ"၊ "ေနလုိ နတ္ကယ္ လွသူရယ္ "တုိ႔လည္း မဆုိးပါဘူး"
" ဆရာ့အေတြ႕အႀကံဳအရ ဒီကေန႔ က်င္းပေနတဲ့ စာေပေဟာေျပာပဲြေတြဟာ ဘယ္ေလာက္အထိ စာေပ၀ါသနာ ႐ွင္ေတြအတြက္ အေထာက္အကူ ျပဳႏုိင္တယ္လုိ႔ ထင္ပါသလဲ "
" မီးခဲ ေမးခြန္းႀကီးပါလား ဆရာ၀င္းၿငိမ္း။ ဒီေမးခြန္းကုိ မေျဖပါရေစနဲ႔ ခင္ဗ်ား။ ကၽြန္ေတာ္ဟာ အသက္ ၁၄ ႏွစ္သားကတည္းက ေဟာေျပာပဲြ စင္ျမင့္ေပၚ တက္ခဲ့သူဆုိေတာ့ ေခတ္အဆက္ဆက္ကုိ မီပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ ေျပာရင္ "ေျပာျပန္ရင္လည္း ေအာင္မင္းလြန္ရာက်မယ္" ဆုိတဲ့ စကားလုိ ျဖစ္ေနမွာစုိးလုိ႔ မေျဖပါ ရေစနဲ႔။ တစ္ခုေတာ့ ႐ွိပါတယ္။ ပင့္မိတဲ့ ေဒသက လူေတြ အမြန္အျမတ္ထားၿပီး ေကၽြးတာကုိ ဗုိက္ကား ေအာင္စား၊ အခြင့္အေရးေတြ နင္းကန္ေတာင္း၊ လက္ေဆာင္ေတြ အတင္းယူ၊ အရက္ေတြ ဒလေဟာ ေသာက္ၿပီး စင္ေပၚတက္ ေဟာတာေတြကေတာ့ "ကုသုိလ္ တစ္ပဲ၊ ငရဲ တစ္ပိႆာ" ပါပဲ"
" ကၽြန္ေတာ္ ေမးခ်င္တာေတာ့ ျပည့္စံုသြားပါၿပီ။ ဆရာ ျဖည့္စြက္ခ်င္တာမ်ား႐ွိရင္ ေျပာပါ"
" ဒီေမးခြန္းနဲ႔ အေျဖကေတာ့ "ေမ်ာက္သံုးေကာင္" ပါပဲ။ ေတြ႕ဖူးပါလိမ့္မယ္။ ေမ်ာက္တစ္ေကာင္က မ်က္စိ ႏွစ္လံုး ကုိ လက္၀ါးနဲ႔ ပိတ္ထားတယ္။ ေမ်ာက္တစ္ေကာင္က ပါးစပ္ကုိ လက္၀ါးနဲ႔ ပိတ္ထားပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ ျဖည့္စြက္ခ်င္တာ ႐ွိသည္ျဖစ္ေစ၊ မ႐ွိသည္ျဖစ္ေစ ကာလေဒသအရ ေမ်ာက္သံုးေကာင္ ထံုးကုိ ႏွလံုး မူလုိက္ပါၿပီ။ ေက်နပ္ပါေတာ့ ဆရာ ၀င္းၿငိမ္း"
" ေက်းဇူးအမ်ားႀကီးတင္ပါတယ္ ဆရာ။ တပ္မေတာ္ တာ၀န္၊ မဂၤလာပဲြ တာ၀န္၊ စာေပလုပ္သား တာ၀န္ေတြ မ်ားလွတဲ့ၾကားက အခ်ိန္လုၿပီး ေျဖေပးတဲ့အတြက္ စာတည္းအဖဲြ႕ ကုိယ္စား၊ စာဖတ္ပရိသတ္ ကုိယ္စားနဲ႔ ကၽြန္ေတာ့္ရင္ထဲက ေမးခ်င္တာေတြကုိပါ ေျဖသြားတဲ့အတြက္ ေက်းဇူးပါ ဆရာ"
" ရပါတယ္ဗ်ာ။ လုိတဲ့ အကူအညီ႐ွိရင္လည္း အခ်ိန္မေ႐ြးလာပါ။ ကၽြန္ေတာ္ ဘိသိက္ဆရာဆုိတာ ဆရာ၀င္းၿငိမ္း ေမ့မထားနဲ႔ေနာ္။ ဘာသာစံုနဲ႔ ဘိသိက္ေျမႇာက္တတ္တယ္ေနာ္"
" လုိအပ္တဲ့အခါ ... အဲ ... အထင္မႀကီးလုိက္နဲ႔ဦး ဆရာ။ သူငယ္ခ်င္းေတြ လုိအပ္တဲ့အခါ ကၽြန္ေတာ္ လာခဲ့ပါ့မယ္ "
ကၽြန္ေတာ္ တုိ႔ ႏွစ္ေယာက္သား ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ရယ္လုိက္မိၾကၿပီး ဆရာ့ေနအိမ္႐ွိရာ အမွတ္-၃၅(ဘီ)၊ က်ိဳက္၀ုိင္း ဘုရားလမ္း၊ မရမ္းကုန္းၿမိဳ႕နယ္က ျပန္လည္ ထြက္ခြာလာခဲ့ပါေတာ့တယ္။
ေပဖူးလႊာမဂၢဇင္း၊ အမွတ္-၃၆၊ ေမလ၊ ၁၉၈၄ ခုႏွစ္။
ကူးတုိ႔႐ွင္ႏွစ္ဦး
ေဇာ္ဂ်ီ၊ မင္းသု၀ဏ္
ေဇာ္ဂ်ီ၊ မင္းသု၀ဏ္
(ေပဖူးလႊာမဂၢဇင္းအမွတ္-၂၀၊ ၁၉၈၃ ခုႏွစ္၊ ဇန္န၀ါရီလထုတ္မွာဆရာမင္းယုေ၀က ) ကုတို႕ရွင္ ညီေနာင္ သုိ႔" ဆုိတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ ဆရာေဇာ္ဂ်ီနဲ႔ ဆရာမင္းသု၀ဏ္ကုိ ဂါရ၀ျပဳဖူးပါတယ္။)
ကုတုိ႔႐ွင္ညီေနာင္ ႏွစ္ဦးရယ္က
ထူးပါဘိ ေစတနာ
ကၽြန္းညိဳစခန္းဆီသုိ႔
ကူးသန္းမယ္ စာဆုိျပင္ေတာ့
ေလွေပၚတြင္ တင္ယူခဲ့ကာပ
ဦးပဲ့ ညီေနာင္ေလွာ္၍
ေဒြးႏွစ္ေဖာ္ ပုိ႔ေဆာင္ေပးတယ္
ေဖးမကူ႐ွာ။
ညီေနာင္ႏွစ္ပါးရယ္က
စြမ္းအားတေ၀ေ၀နဲ႔
ျမစ္ျပင္ေရ လိႈင္းေလထက္မွာလ
ေလွတက္ခုိင္ခုိင္နဲ႔
တူၿပိဳင္ကာ ေလွာ္ခတ္သြားျပန္ေတာ့
ျမအလား ကၽြန္းညိဳျပာ
ကၽြန္းသာယာ ငါ ေရာက္သြား။
အုိ ... သာယာလွပါဘိ
ခ်ိဳျမတက်ဴက်ဴနဲ႔
ေငြခ်ိဳးျဖဴ ကူသံဆန္းလွခ်ည့္
ပြင့္ပန္းႀကိဳင္လိႈင္ထံု၍
သီးႏွံစံု အလြန္ေပါပါတဲ့
လွေသာ ကၽြန္းညိဳျပာ၌
စာဆုိမွာ ေတးသီက်ဴးပါလုိ႔
ခုိလႈံကာ ႐ႊင္ၾကည္ႏူးရာမွ
ေက်းဇူး႐ွင္ ထုိႏွစ္ျဖာသုိ႔
လွမ္းေမွ်ာ္ကာ လက္စံမုိးလုိ႔ရယ္
႐ွိုခုိးရတကား။
စာေပေလာကထဲကုိ ပုိ႔ေဆာင္ေပးခဲ့တဲ့ ဆရာႀကီးႏွစ္ေယာက္ကုိ ႐ွိခုိးဦးခုိက္ထားတဲ့ကဗ်ာျဖစ္ပါတယ္။ ဆရာႀကီး ႏွစ္ေယာက္ ဟာ ဆရာမင္းယုေ၀အတြက္သာမက ဒီေန႔ စာေတြ၊ ကဗ်ာေတြ ေရးေနၾကတဲ့ သူေတြ အတြက္ ေခတ္စမ္းစာ၊ ေခတ္စမ္းကဗ်ာေတြနဲ႔ ဦးေဆာင္လမ္းျပခဲ့တဲ့ စာေပေလာကရဲ႕ မီး႐ွဴးတန္ေဆာင္ မ်ား လည္း ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ေပဖူးလႊာမဂၢဇင္းရဲ႕ တတိယေျမာက္ ႏွစ္ပတ္လည္ အထူးထုတ္မွာ အထူးအစီအစဥ္အျဖစ္နဲ႔ ဆရာႀကီး ႏွစ္ေယာက္စလံုးနဲ႔ တစ္ၿပိဳင္တည္း ေတြ႕ဆံုေပးလုိက္ပါ တယ္။ ဂါရ၀လည္း ျပဳလုိက္ပါတယ္။
" ဆရာႀကီးတုိ႔ကုိ ဂါရ၀ျပဳတဲ့အေနနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ေပဖူးလႊာရဲ႕ ေတြ႕ဆံုေပးျခင္းက႑မွာ ေတြ႕ဆံုေပးဖုိ႔ စီစဥ္ထားပါတယ္ ခင္ဗ်ား။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ေတြ႕ဆံုေပးျခင္းက႑မွာ အစဥ္တစုိက္ တင္ျပခဲ့တာက တစ္ဦးခ်င္း ပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ ဒီလမွာ ထူးထူးျခားျခားလည္း ျဖစ္ရေအာင္ ဆရာႀကီးတုိ႔ႏွစ္ေယာက္ကလည္း ဆရာမင္းယုေ၀ တင္စားခဲ့သလုိ ခဲြခြာမရေအာင္ စာေပအက်ိဳး သယ္ပုိးခဲ့ၾကတဲ့ ညီေနာင္ႏွစ္ေယာက္လုိ ျဖစ္ေနတာမုိ႔ ဆရာႀကီးတုိ႔ ႏွစ္ေယာက္စလံုးကုိပဲ တစ္ၿပိဳင္တည္း ေတြ႕ဆံုေပးဖုိ႔ စီစဥ္လုိက္ရတာပါ။
ကၽြန္ေတာ္ ပထမ သိခ်င္တာကေတာ့ ဆရာႀကီးတုိ႔ စာေပေလာကထဲ ေရာက္႐ွိလာခဲ့ၾကပံုေတြပါပဲ "
ဆရာေဇာ္ဂ်ီ - "ဆရာတုိ႔ ေခတ္တုန္းကေတာ့ အခု ကုိ၀င္းၿငိမ္း ေျပာလုိက္သလုိ "စာေပေလာက" ရယ္လုိ႔ မည္မည္ရရ မသံုးၾကေသးပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ဆရာႀကီး ေ႐ႊဥေဒါင္း၊ ဆရာႀကီး ပီမုိးနင္း စတဲ့ ဆရာႀကီးေတြရဲ႕ စာေတြကေတာ့ ထင္႐ွားေနပါၿပီ။ မစၥတာေမာင္မိႈင္းရဲ႕ ေလးခ်ိဳးႀကီးေတြ၊ လယ္တီပ႑ိတရဲ႕ ေတးထပ္ေတြ လည္း ထင္႐ွားေနၿပီ။ အဲဒီစာေတြကုိ ႏွစ္သက္ေပမယ့္ ကုိယ္တုိင္ ေရးႏုိင္စြမ္းေတာ့ မ႐ွိေသးပါဘူး။
၁၉၂၁-၂၂ ေလာက္မွာ ဆရာတုိ႔ အမ်ိဳးသားေက်ာင္းမွာ ကဗ်ာစပ္နည္း သင္ၾကားခြင့္ ရလာပါတယ္။ ျမန္မာစာဆရာ က သံေပါက္စပ္နည္း စ သင္ေပးတယ္။ သံေပါက္စပ္နည္းက မခဲယဥ္းလွပါဘူး။ "အစ ေလးလံုး၊ အလယ္ သံုး၊ အဆံုး ငါးခုမွတ္" လုိ႔ ဆရာက ေျပာျပၿပီးေနာက္ စပ္နည္းကုိ ေက်ာက္သင္ပုန္းႀကီး မွာ ေရးျပ တယ္။ သံေနသံထားနဲ႔လည္း ဆုိျပတယ္။ ေနာက္ေန႔ေတြမွာ ေက်ာင္းသားေတြကုိ အတန္းထဲ မွာပဲ အစပ္ခုိင္း တယ္။ ဆရာက အစပ္ခုိင္းလုိက္၊ တပည့္ေတြ ေရးလာတာကုိ ျပင္ေပးလုိက္နဲ႔ တစ္ပတ္ ႏွစ္ပတ္ေလာက္ ၾကာေတာ့ ေက်ာင္းသားအားလံုး စပ္တတ္လာၾကတယ္။
သံေပါက္ကုိ ႏုိင္ၾရင္ တျခား ကဗ်ာအစပ္ေတြ သိပ္မခဲယဥ္းေတာ့ဘူးလုိ႔ ဆရာက ေျပာၿပီး ေဒြးခ်ိဳး၊ ၾတိခ်ိဳး၊ ေလးခ်ိဳး၊ ေတးထပ္၊ ရတု စပ္ပံုစပ္နည္းေတြ ဆက္သင္ေပးတယ္။ အစပ္လည္း ခုိင္းတယ္၊ ႐ြတ္သံ၊ ဆုိသံ ကုိ ဂ႐ုျပဳရမယ္လုိ႔လည္း သတိေပးတယ္။ ဒီလုိနဲ႔ တပည့္ေတြ အားလံုး အစပ္မမွားေအာင္ စပ္တတ္ လာၾကတယ္။
၁၉၂၃-၂၄ ခုေလာက္မွာ ဆရာ ရန္ကုန္က ၿမိဳ႕မ တုိင္းရင္းသားေက်ာင္းမွာ စာဆက္သင္တယ္။ ေက်ာင္းတက္ေနရင္း နဲ႔ အဲဒီေခတ္က ေရးေလ့ေရးထ႐ွိၾကတဲ့ မယ္ဘဲြ႕၊ ေမာင္ဘဲြ႕၊ ရာသီဘဲြ႕ေတြကုိ အတုယူ ေရးၿပီး သူရိယမဂၢဇင္းကုိ မရဲတရဲ ပုိ႔ ၾကည့္ဖူးတယ္။ တစ္ခါ တစ္ခါေလာက္ မဂၢဇင္းထဲပါၿပီး မပါတာက မ်ား ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဆရာ စိတ္မပ်က္ခဲ့ပါဘူး။ စပ္ၿမဲ စပ္ေနတာပဲ။ ဆရာတုိ႔ ေက်ာင္းက ထုတ္တဲ့ "၀ံသယု၀" မဂၢဇင္းမွာေတာ့ ဆရာ့ကဗ်ာ သံုးေပးလုိ႔ အားတက္ရတယ္။
၁၉၂၅ ခုႏွစ္ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ေရာက္လာေတာ့ တကၠသုိလ္မဂၢဇင္းမွာ တစ္ခါတစ္ခါ "သ" ကေလာင္အမည္၊ "ပန္းၿမိဳင္" ကေလာင္အမည္ေတြနဲ႔ မယ္ဘဲြ႕၊ ေမာင္ဘဲြ႕၊ ေတာဘဲြ႕၊ ေတာင္ဘဲြ႕ ကဗ်ာေတြ ေရးပါတယ္။ ပါတာခ်ည္းပဲ။ ၁၉၂၈ ခုႏွစ္မွာ "ပိေတာက္ပန္း" သံခ်ိဳကဗ်ာကုိ ပဲခူးေက်ာင္းေဆာင္က လက္ေရးစာေစာင္မွာ ပထမအႀကိမ္ ထည့္ပါတယ္။ ၁၉၃၀-၃၁ ေလာက္မွာ မင္းသု၀ဏ္ ေရာက္လာေတာ့ ဆရာတုိ႔ႏွစ္ေယာက္ ေပါင္းမိသြားၾကၿပီး ဆရာတုိ႔ စာေတြကုိ "ဂႏၳေလာက" မဂၢဇင္း က သံုးလာတယ္။
အဲဒီအခ်ိန္မွာ ေခတ္စမ္းကဗ်ာေတြ၊ ေခတ္စမ္းပံုျပင္ေတြကုိ ပုတ္ခတ္လာၾကေတာ့ သိပၸံေမာင္၀၊ မင္းသု၀ဏ္ နဲ႔၊ ဆရာ တုိ႔ ကေလာင္နာမည္ အမ်ိဳးမ်ိဳးသံုးၿပီး အယ္ဒီတာ ဦးထြန္းေဖရဲ႕ ျမန္မာ့ေန႔စဥ္ သတင္းစာကေန ေခ်ပခဲ့ၾကပါတယ္။ အဲဒီတုန္းက ဆရာတုိ႔ ေခ်ပတယ္ဆုိတာက ရန္စကား မပါဘဲ ေျပေျပ ျပစ္ျပစ္ အက်ိဳးအေၾကာင္းျပၿပီး ေခ်ပခဲ့ၾကတာပါ။ ေနာက္ေတာ့ေခတ္စမ္းစာေပကုိ ပုတ္ခတ္တဲ့သူေတြ ၿငိမ္ သြားတယ္။ ဆရာ မွတ္မိသေလာက္ ေျပာရမယ္ဆုိရင္ ပုတ္ခတ္သူ တခ်ိဳ႕က ေခတ္စမ္းစာေပေတြဟာ ခမ္း နားမႈ မ႐ွိေၾကာင္း၊ အေသးအဖဲြ႕ေလးေတြကုိသာ ဖဲြ႕တတ္ၾကေၾကာင္း ကဲ့ရဲ႕တဲ့အခါ ဆရာက "ထုိးေသာ္လဲ ထုိးေသာ္ ႀကိဳးေခ်ာ္ ၍ သြား။ အဘြားအုိ အျမင္ကတ္တယ္၊ အပ္ေ႐ႊနဖား"လုိ႔ ျပန္ၿပီး ေခ်ပခဲ့တယ္။ အဲဒီလုိ ဆရာ တုိ႔ သံုးေယာက္ လႈပ္႐ွားခဲ့တာကုိ ကုိ၀င္းၿငိမ္းေျပာတဲ့ "စာေပေလာက"ထဲ ၀င္ေရာက္စျပဳၿပီလုိ႔ ဆုိခ်င္ရင္ ဆုိႏုိင္ပါတယ္"
ဆရာမင္းသု၀ဏ္ - "ဆရာကေတာ့ ေၾကာင္ဘားႀကီး ၿမီးတံတုိ အေမ ဆုိသံၾကားရလုိ႔ ေ႐ႊယုန္နဲ႔ ေ႐ႊက်ား သက္ငယ္ရိတ္ သြားတာကုိ အဘြား ေျပာသံ ၾကားရလုိ႔ စာေပေလာကထဲ စတင္၀င္ေရာက္လာတယ္ ထင္ပါ တယ္။ လူမွန္း သိလာေတာ့ လူႀကီးေတြ ဖတ္ျပတဲ့ ျပဇာတ္ေတြ ၾကားရၿပီး စာေပ၀ါသနာႀကီးလာတယ္။ ၁၉၂၁ ခုႏွစ္ ကြမ္းၿခံကုန္းမွာ အမ်ိဳးသားေက်ာင္း ေထာင္ေတာ့ ေက်ာင္းမွာ "ဦးအာကာသန္း" က ကဗ်ာေရး နည္းျပေပးလုိ႔ ကုိယ္တုိင္ ကဗ်ာ စ ေရးတာပဲ။ ၁၉၂၆ ခု မုိးရာသီ ဒဂုန္မဂၢဇင္းစာေစာင္တစ္ခုမွာ ဆရာ့ ကဗ်ာ ပထမ ပါလာတာပဲ။ ၁၉၂၉ ခု တကၠသုိလ္ ေရာက္ေတာ့ ေကာလိပ္မဂၢဇင္း မွာ "ခါေႏြဆန္းေတာ့လြံမ္းမိတယ္" ေရးတယ္။ ေနာက္ "ဘႀကီးေအာင္ ညာတယ္ " ေရးတယ္။ အဲဒီလုိနဲ႔ပဲ စာေပေလာကထဲ ကၽြံ၀င္လာတာ အခုေတာ့ ႏုတ္မရေတာ့ပါဘူး"
" ဆရာႀကီး မင္းသု၀ဏ္ရဲ႕ အမည္ရင္းက ဦး၀န္လုိ႔ သိရပါတယ္။ မင္းသု၀ဏ္ ဆုိတဲ့ ကေလာင္နာမည္ ခံယူခဲ့ပံုကုိ သိပါရေစ ဆရာႀကီး "
ဆရာမင္းသု၀ဏ္ - "ပထမဆံုးကေလာင္နာမည္က" ၀န္"ဆုိတာ ပါလုိ႔ "ေမဃ၀န္" ဆုိတဲ့ အမည္ကုိ ယူၿပီး ေရးပါတယ္။ မႏၱေလးကုိ ဘုရားဖူးသြားေတာ့ ဘုရားႀကီးတုိက္က ကုိယ္ေတာ္တခ်ိဳ႕က "ေမဃ၀န္ဆုိတာ မင္းကုိး၊ တုိ႔က ဘုန္းႀကီးမွတ္ေနတာ" ေျပာေတာ့မွ "ကြမ္းၿခံကုန္း ေတာင္စုအစြန္က ေမာင္သု၀ဏၰ"လုိ႔ ျပင္ လုိက္တယ္။ ေနာက္ေတာ့ စံုနံ႔သာၿမိဳင္ ႐ွာပံုေတာ္ႀကီးထဲက မင္းသု၀ဏ္ ဆုိတာကုိ သေဘာက်လုိ႔ ယူလုိက္ တာပဲ။
နာမည္က ခုိက္သလားေတာ့ မသိဘူး။ ငယ္ငယ္တုန္းက ျမားပစ္ေတာ့ အေတာ္ခံခဲ့ရပါတယ္။ ကဗ်ာ တစ္ပုဒ္ ေတာင္ ေရးမိပါေသးတယ္။ ဒီလုိပါ။
ေ၀ခဲြမရ စိတ္ဒြိဟ
႐ွက္စိတ္ေပၚ၍
မေတာ္ေလာဘ၊ ထိန္းျဖစ္ရသည္
ဘ၀ကုသုိလ္ ေက်းဇူးလား။
ေၾကာက္စိတ္ေပၚ၍
မေတာ္ေဒါသ၊ ထိန္းျဖစ္ရသည္
ဘ၀ကုသုိလ္ ေက်းဇူးလား။
ေၾကာက္စိတ္ေပၚ၍
မေတာ္ေဒါသ၊ ထိန္းျဖစ္ရသည္
ဘ၀ကုသုိလ္ေက်းဇူးလား။
ဓားႀကီးမုိးလ်က္
ခ်ိဳးမည္ ဖ်က္မည္၊ ခုတ္စဥ္းမည္ဟု
မ်က္ျခည္မျပတ္၊ သူ ေစာင့္ၾကပ္၍
မလွ်ပ္ေပၚသာ၊ မေလာ္မာပဲ
ေနပါခဲ့ရ၊ ငါ့ဘ၀တြင္
မွ်တသင့္တင့္၊ ျမင့္ထက္ျမင့္ေအာင္
ႀကံက်င့္ေနထုိင္၊ သက္ေမြးႏိုင္သည္
ဓားကုိင္သူ၏ ေက်းဇူးလား။
ဘ၀ကုသုိလ္ေက်းဇူးလား။
မေ၀ခဲြတတ္ပါတကား။
ဒါေပမဲ့ မိဘႏ်စ္ပါးကုိေတာ့ ႐ုိးေျမျပာက် လုပ္ေကၽြးႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ "စန္းေသာ္တာ" ဆုိတဲ့ ကေလာင္အမည္ နဲ႔ လည္း ေရးပါေသးတယ္။ ဆရာ ေရးခဲ့တာေတြကုိ ဒဂုန္မဂၢဇင္း၊ ဒီးဒုတ္ဂ်ာနယ္၊ ၿဗိတိသွ်ဘားမား မဂၢဇင္းေတြမွာ ႐ွာၾကည့္ရင္ ေတြ႕ရပါလိမ့္မယ္"
" ဆရာႀကီးက အမည္ရင္းက ဦးသိန္းဟန္ေနာ္။ ဆရာကေကာ "ေဇာ္ဂ်ီ" ဆုိတဲ့ ကေလာင္နာမည္ကုိ ဘာေၾကာင့္ ခံယူခဲ့တာပါလဲ ဆရာႀကီး ခင္ဗ်ာ "
" ေဇာ္ဂ်ီ႐ုပ္ေသး႐ုပ္ ကုိ သေဘာက်လုိ႔ ဒီကေလာင္နာမည္ကုိ ယူလုိက္တာပါ။ အေၾကာင္းထူး မ႐ွိပါဘူး"
" ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ ဆရာ။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ကဗ်ာနဲ႔ ပတ္သက္တာေလးေတြ ေဆြးေႏြးခ်င္ပါတယ္။ ကဗ်ာ ေရးတဲ့ ေနရာမွာ တခ်ိဳ႕က အေၾကာင္းအရာကုိ ဦးစားေပးသင့္တယ္လုိ႔ ဆုိၾကၿပီး တခ်ိဳ႕ကေတာ့လည္း ကဗ်ာမွာ ကာရန္ဟာ အဓိကလုိ႔ ယူဆၾကျပန္ပါတယ္။ ဆရာႀကီးတုိ႔အေနနဲ႔ ဘယ္လုိမ်ား ယူဆပါသလဲ ခင္ဗ်ာ "
ဆရာမင္းသု၀ဏ္ - "ကဗ်ာအဖုိ႔ အေၾကာင္းအရာလည္း အေရးႀကီးပါတယ္။ ျမန္မာကဗ်ာအဖုိ႔ေတာ့ ကာရန္ လည္း အေရးႀကီးပါတယ္။ ဘယ္ဟာက ပုိအေရးႀကီးတယ္လုိ႔ေတာ့ မေျပာတတ္ပါဘူး။ အေၾကာင္းအရာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေျပာရရင္ ေလွ်ာေမြးတစ္ေကာင္နဲ႔ ဗာရာဏသီခ်ဲ႕ေနေတာ့လည္း အားထုတ္ရ က်ိဳးနပ္ပါ့မလားလုိ႔ စဥ္းစားေနမိပါတယ္။
ကာရန္နဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ေတာ့ ျမန္မာစကားမွာ ကာရန္အေနနဲ႔ ၆၄ ပါး သတ္မွတ္ထားပါတယ္။ ယခုကာလ မွာ ေတာ့ ကာရန္ကုိ သိပ္ၿပီး အေရးမေပးပါဘူး။ အသံကုိပဲ အေရးေပးပါတယ္။ "၀ါဆုိလျပည့္၊ ေသာၾကာေန႔" ဆုိတာမ်ိဳးေပါ့။ အသံကလည္း ျမန္မာစကားမွာ ၅၀ ေလာက္ ႐ွိပါတယ္။ သည္ေတာ့ ျမန္မာေတြဟာ ကာရန္ စပ္က ေ႐ွာင္ေျပးလုိ႔ မရႏုိင္သလုိ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ေက်ာင္းသားငယ္ေတြေတာင္မွ "ေက်ာင္းေျပး ေက်ာင္းေျပး ႏႈတ္ခမ္းေမြး၊ ဗာရာဏသီ ႀကိဳးနဲ႔ခ်ည္" လုိ႔ ကာရန္ကုိ ေျပးရင္းလႊားရင္း ဆုိေနပါတယ္။ ဆရာက သည္လုိ ေျပာလုိက္တဲ့အတြက္ ကာရန္ပါမွ ကဗ်ာလုိ႔ ဆုိလုိတာေတာ့ မဟုတ္ ပါဘူး။
အမွန္အားျဖင့္ ကာရန္ မပါရင္ ကဗ်ာ ဟုတ္ဘူးလုိ႔လည္း မေျပာရဲပါဘူး။ ဖတ္ဖူးတာေလး တစ္ခုကုိ သတိရလုိ႔ ေျပာျပပါရေစ။ အဂၤလိပ္ကဗ်ာေလာမွာလည္း ကာရန္႐ွိ ကာရန္မဲ့ ျပႆနာေပၚေနတာပါပဲ။ သည္ေရာဂါက သူတုိ႔ဆီက ကူးလာတာပါ။ တစ္ခါတုန္းက ေအာက္(စ)ဖုိ႔ဒ္ တကၠသုိလ္ကုိ ပညာေတာ္သင္ဆု ရ လုိ႔ ပညာ လာသင္ေနတဲ့ အေမရိကန္ လူရည္ခၽြန္ေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္ဟာ "႐ုဒ္ယာဒ္ ကစ္ပလင္" (Rudyard Kipling) ဆီကုိ သြားလည္ပါတယ္။ စာေပေဆြးေႏြးၾကရင္း ကာရန္႐ွိ ကာရန္မဲ့ ကဗ်ာ ျပႆနာအေၾကာင္းကုိ ေရာက္သြားပါသတဲ့။
ဆက္ရန္
.
No comments:
Post a Comment