ပန္းသတင္း (ေမာင္သန္းေဆြ (ထားဝယ္))

ဒုုတိယသမီးေတာ္အရုိးျပာ
ရန္ကုန္သို႔ ေရာက္ရွိလာျခင္း

သီေပါမင္းတရား ၏ ဒုတိယသမီးေတာ္သည္ သကၠရာဇ္ ၁၂၄၃ ခုႏွစ္၊ ၀ါေခါင္လျပည္႔ေက်ာ္ (၂) ရက္၊ ၾကာသပေတးေန႔၊ ညဥ္႔ (၁) ခ်က္တီးေက်ာ္၊ နာရီျပည္႔ (၃) ပါဒ္၊ (၁၃) ဗီဇနာ၊ (၅)ျပန္၊ (၂) ခရာအခ်ိန္တြင္ ဖြားျမင္ေတာ္မူသည္။ ဘိုးေတာ္မင္းတုန္းမင္း တရားၾကီး၊ နန္းျမိဳ႕တည္ျပီး (၂၂) ႏွစ္ၾကာမွ ဖြားေတာ္မူခဲ့သည္။ မႏၱေလးနန္တြင္း ခ်က္ျမဳပ္ မႏၱေလးသူစစ္စစ္ ျဖစ္ပါသည္။ ခမည္းေတာ္ သီေပါမင္းတရားနန္းစျပီး (၃) ႏွစ္အၾကာတြင္ ဖြားေတာ္မူခဲ့ျခင္းျဖစ္၏။ 'အရွင္ထိပ္စုျမတ္ ဘုရားလတ္' ဟု အမည္႔ ေခၚခဲ့သည္။ သို႔ရာတြင္ 'ဒုတိယသမီးေတာ္' ဟူ၍သာ တြင္ခဲ့သည္။ သကၠရာဇ္ ၁၂၄၇ ခုႏွစ္၊ (၄)ႏွစ္သမီးအရြယ္တြင္ ခမည္းေတာ္ႏွင့္ မယ္ေတာ္ (၂) ပါး၊ အစ္မေတာ္ ျမတ္ ႏွင့္ အတူ အိႏၵိယ သို႔  ပါေတာ္မူခဲ့ရရွာသည္။

ဒုတိယသမီးေတာ္ သည္ ရတနာဂီရိတြင္ ႀကီးျပင္းလာရာ အသက္ႏွစ္ဆယ္ေက်ာ္ အစိတ္ပိုင္း အရြယ္ေတာ္ သို႔ ေရာက္ခဲ့သည္။ ရတနာဂီရိ တြင္ လာေရာက္ခစားေနေသာ အေျမာက္၀န္ ႏွင့္ မွန္သာႀကီး အပ်ဳိေတာ္ တို႔ တြင္ ခင္ေမာင္လတ္ ဟူေသာ ဒုတိယသား ပါလာသည္။ သူသည္ ဒုတိယသမီးေတာ္ ထက္ အသက္(၆)ႏွစ္ငယ္သည္။ ျမန္မာျပည္ပုလိပ္ (ရဲ)ဘက္တြင္ အရာရွိအျဖစ္ အမႈထမ္း ေနရာမွ အလုပ္ထြက္ျပီး မိဘႏွစ္ပါး ႏွင့္ ရတနာဂီရိသို႔ ပါလာဆက္ခဲ့ၾကသည္။ (ခိုးရာလိုက္ၾကျပီးမွ ႏုိင္ငံေရး အရာရွိ မစၥတာ အိဒ္ အားေပးအားေျမွာက္ ျဖင့္ လက္ထပ္ခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္။) နယ္ခ်ဲ႕ အစိုးရက ေထာက္ပ႔ံေၾကး တစ္လ ရူပီ (၁) ေထာင္ ေပးထားသည္။ ခင္ေမာင္လတ္ ကို ဒုတိယသမီးေတာ္ ၏ ေျမာက္သားေတာ္ျဖစ္၍ 'လတ္သခင္' ဟု ေခၚၾကသည္။

သီေပါမင္းတရားသည္ ဒုတိယသမီးေတာ္၏ အေရးကိစၥေၾကာင့္ စိတ္ထိခိုက္ရျပီး နတ္ရြာစံသည္ဟု အဆို ရွိသည္။ သို႔ေၾကာင့္ အရွင္နန္းမေတာ္ဘုရား (စုဖုရားလတ္) က ဒုတိယသမီးေတာ္တို႔ ဇနီးေမာင္ႏွံကို မ်က္ႏွာ လႊဲေတာ္မူသည္။ ဒုတိယသမီးေတာ္ တို႔ ေမာင္ႏွံသည္ ကာလကတၱား မကၠလိုက္လမ္းတြင္ ေနထိုင္ၾကသည္။ မယ္ေတာ္ႏွင့္အတူ ျမန္မာျပည္ျပန္ရန္ ျငင္းဆိုခဲ့သည္။ သူ႔ပင္စင္လစာေငြကို ရျပီ (၃) ေထာင္အထိ တိုးျမွင့္ေပးရန္ ဘဂၤလားျပည္နယ္ အာဏာပိုင္မ်ားထံံ (၂-၇-၁၉၇၁) ေန႔စဲြျဖင့္ ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။ မရရွိပါ။ ကာလကတၱား တြင္ ေနထိုင္ခြင့္ျပဳေသာ္လည္း ပင္စင္လစာကို ၁၉၁၈ ခု၊ မတ္လ (၁၀) ရက္ေန႔မွစ၍ ရူပီ (၃၀၀) သို႔ ေလွ်ာ႔ခ် လိုက္သည္။ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ပင္စင္ရူပီ (၂၀၀) သာ ရရွိေတာ့သည္။ သူတို႔ေမာင္ႏွံသည္ ကာလကတၱား မွ ဒါဂ်ီလင္သို႔ လည္းေကာင္း၊  ထိုမွတစ္ဆင့္ ကလင္ပံု သုို႔လည္းေကာင္း ေျပာင္းေရႊ႕ ေနထိုင္ ၾကသည္။

သူတို႔တြင္ သားေတာ္၊ သမီးေတာ္ မထြန္းကားပါ။ (အရွင္ႏွစ္ပါး လက္ထက္ေတာ္၊ ရတနာဂီရိစံအိမ္ေတာ္မွ နီေပါလူမ်ဳိး စားဖိုမွဴး ၏ သား ႏွင့္ သမီး ကို ေမြးစားခဲ့သည္။ ေမာင္လူၾကီးတို႔ ေမာင္ႏွမျဖစ္၏။) ကလင္ပံုတြင္ ႏြားေမြးျမဴေရး လုပ္ငန္း ႏွင့္ ႏို႔ခ်က္လုပ္ငန္း လုုပ္သည္။ ဒုတိယသမီးေတာ္၏  ေျမာက္သားေတာ္ လတ္သခင္ သည္ ၁၉၅၅ ခု၊ ဇန္န၀ါရီလ (၁၀) ရက္ေန႔တြင္ ကလင္ပံု ၌ ကံကုန္သြားသည္။ ဒုတိယသမီးေတာ္ကမူ ၁၉၅၆ခု၊ ဧျပီလ (၄) ရက္ ေန႔တြင္ ကာလကတၱား၌ ကံကုန္ေတာ္မူသည္း

ခရစ္ႏွစ္ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္၊ အစပိုင္းတြင္ အိႏိၵယျပည္၊ မြန္ဘိုင္းျမိဳ႕မွ မစၥစ္ဆူဒါရွားဆိုသူႏွင့္ စာေရးသူတို႕ အဆက္အသြယ္ ျဖစ္ခဲ့ပါသည္။ ရန္ကုန္ျမိဳ႕မွ အျငိမ္းစားတကၠသိုလ္မ်ား ဗဟိုစာၾကည့္တိုက္မွဴး၊ ေဒါက္တာေသာ္ေကာင္း ၏ သား စာအုပ္ဆိုင္ သုိ႔ မစၥစ္ဆူဒါရွားက အီးေမးလ္ႏွင့္ ဆက္သြယ္ခဲ့သည္ ဆို၏။ သူသည္္ ရတနာဂီရိ မွ သီေပါမင္းတရား ၏ မိသားစုအေၾကာင္းကို စာအုပ္တစ္အုပ္ေရးရန္ သုေတသန ျပဳေနေၾကာင္း၊ သို႔ျဖစ္၍ ဤကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္ျပီး သူေမးႏိုင္ျမန္းႏုိင္မည့္ ျ့မန္မာျပည္မွ လူမ်ားကို ဆက္သြယ္ ေပးပါ ဟု ေျပာသည္ ဆုပါသည္။ ေဒါက္တာေသာ္ေကာင္း က ရန္ကုန္ျမိဳ႕တြင္ေနေသာ ဦးစိန္ေမာင္ဦး (ေရွးေဟာင္းသူေတသနဌာန- အျငိမ္းစား) ႏွင့္ ပထမ ဆက္သြယ္ေပးသည္။ ဦးစိန္ေမာင္ဦး ကလည္း စာေရးသူ ႏွင့္ လည္း ဆက္သြယ္ရန္ မစၥစ္ဆူဒါရွား ကို ေျပာျပလိုက္သည္ ဆုိပါသည္။ သုိ႔ေၾကာင့္ သူမသည္ ရန္ကုန္ရွိ စာေရးသူ၏ အိမ္အီးေမးလ္ မွ တစ္ဆင့္ ဆက္သြယ္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

သူမႏွင့္ အဆက္အသြယ္ ရ၍ သူမ ေမးျမန္းသမွ်ကို ေျဖခဲ့ပါသည္။ ၾကိဳးစား၍ မွန္ကန္ုႏုိင္သမွ် မွန္ကန္ရန္ လည္း ေျဖေပးသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ သူမက အဂၤလိပ္လို စာအုပ္ေရးမည္ ျဖစ္၍ သူမစာအုပ္သည္ ကမာၻ သုိ႔ ပ်ံ႕ႏွံ႔မည္ျဖစ္ရာ ျမန္မာတိို႔၏ ေနာက္ဆံုးဘုရင္မိသားစုအေၾကာင္း ကို အမွန္ကန္အတိုင္း ကမာၻက သိေစခ်င္ပါသည္။ (ယခင္က နယ္ခ်ဲ႕ၿဗိတိသွ် အလိုေတာ္ရိမ်ား ေရး သားထားသည္မ်ားကိုသာ ကမာၻက သိခဲ့ရသည္။) ျဖစ္ႏိုင္က သူမအေနျဖင့္ ျမန္မာျပည္သုိ႔ လာသင့္ ေၾကာင္း၊ ျမန္မာျပည္တြင္ သက္ရွိထင္ရွား သီေပါမင္း၏ေျမးေတာ္------------------------- ပါး ရွိေသးေၾကာင္း၊ ထုိ႔ျပင္ ေနာက္ခံသမုိင္းကုိ ေျပာျပေနသည့္ မႏၱေလး တြင္ အသစ္ျပန္ေဆာက္ ထားေသာ ျမနန္းစံေက်ာ္ ေရႊနန္းေတာ္ႀကီးကိုလည္း ေလ့လာ သင့္ေၾကာင္း စသည္ျဖင့္ အၾကံေပး လုိက္ပါသည္။

သူမသည္ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္၊ မတ္လထဲတြင္ ရန္ကုန္သုိ႔လာပါသည္။ ရန္ကုန္တြင္ သီေပါမင္းတရားေျမးေတာ္ ထိပ္စုဘုရားႀကီး ႏွင့္ လည္းေကာင္း၊ ေတာ္ဘုရားကေလးႏွင့္လည္း ေကာင္း၊ ဦးစိန္ေမာင္ဦး ႏွင့္ လည္းေကာင္း၊ စာေရးသူႏွင့္လည္းေကာင္း ေတြ႕ဆံုသြားပါသည္။ မႏၱေလးသို႔သြား၍ ျမနန္းစံေက်ာ္ ေရႊနန္းေတာ္ႀကီး ကိုလည္း ၾကည့္သည္။ ျပင္ဦးလြင္သုိ႔သြား၍ ေျမးေတာ္တစ္ပါးျဖစ္ေသာ ေတာ္ဘုရား ႏွင့္ လည္း ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းခဲ့သည္။ မႏၱေလးမွ ျပန္လာေသာအ ခါ စာေရးသူႏွင့္ လာေတြ႕ပါေသးသည္။

ေနာက္တစ္ေခါက္ ျပန္လာဦးမည္ဟု ေျပာသြားပါသည္။ အိႏိၵယရွိ သူမေနထိုင္သည့္ မြန္ဘိုင္းၿမဳိ႕သည္ ယခင္ က ဘံုေဘၿမဳိ႕ျဖစ္သည္။ ရတနာဂီရိႏွင့္ မေ၀းပါ။ သုိ႔ေၾကာင့္ သူမသည္ ရတနာဂီရိသုိ႔ အႀကိမ္ႀကိမ္ ေရာက္ဖူးသည္။ ရတနာဂီရိရွိ ေျမးေတာ္ တုတု ႏွင့္ အဆက္အသြယ္ ဟူသမွ် ကိုလည္း ေမးျမန္း ေလ့လာ ၿပီးပါၿပီ။ ရတနာဂီရိေကာလိပ္ေတာ္ အရာရွိ႐ံုးမွ စာရြက္စာတမ္းဟူသမွ်ကိုလည္း ေမႊေႏွာက္ၿပီးၿပီ။ ထိုစဥ္က ရတနာဂီရိ ကို ဘံုေဘျပည္ နယ္ ဘုရင္ခံက အုပ္ခ်ဳပ္ရသည္ျဖစ္ရာ ဘံုေဘ (ယခု မြန္ဘိုင္း)ရွိ မွတ္တမ္း မွတ္ရာ ဟူသမွ်ႏွင့္ စာရြက္စာတမ္းမ်ားကိုလည္း ရွာေဖြေလ့့လာၿပီးပါၿပီ။ မဒရပ္သုိ႔လည္း သြားၿပီးၿပီဟု ေျပာသည္။ စာေရးသူက-

''ခင္ဗ်ား ဒီေလာက္ေတာင္ ရွာႏုိင္ေဖြႏုိင္၊ သြားႏုိင္လာႏုိင္တာ ဒုတိယသမီးေတာ္ၾကီးရဲ႕ ဘ၀ ေနာက္ဆံုးခ်ိန္ အေၾကာင္း ေတြကို ေကာင္းေကာင္းသိရလိမ့္မယ္" ဟု ေျပာလိုက္ပါသည္။ ေျပာသည့္အတိုင္းပင္ မစၥစ္ိဆူဒါရွား သည္ ေမာင္လူၾကီးႏွင့္ ခ်က္ခ်င္းအဆက္အသြယ္ျပဳလုပ္၍ ကလကတၱားသို႔ သြားေရာက္ ေတြ႕ဆံု ခဲ့ပါသည္။

မစၥစ္ဆူဒါရွား ရန္ကုန္သို႔ ဒုတိယအေခါက္ လာေသာအခါ ေမာင္လူၾကီးႏွင့္ သူ ေတြ႕ဆံုခဲ့သည့္အေၾကာင္း မ်ားကို ေျပာျပပါသည္။ ဒုတိယသမီးေတာ္မ်ား၏ ဓာတ္ပံုမ်ားကို လည္း ေပးပါသည္။ (အိမ္ေတာ္ပံုမ်ားကို ၾကည့္ေသာ အခါ ပထမအိမ္ေတာ္ မွ စ၍ တျဖည္းျဖည္း ခမ္းနားထည္၀ါမႈ နိမ့္က်လာသည္ကို ေတြ႕ရ ပါသည္။ ဤသည္ကို ေထာက္၍ ဒုတိယသမီးေတာ္တို႔ ေမာင္ႏွံ၏စီးပြားေရး အေျခအေနကို ေတြးၾကည့္ ႏိုင္ပါသည္။) မစၥစ္ဆူဒါရွား ထူးထူးျခားျခား ေျပာျပသည္က-

"ေမာင္လူႀကီးက အခု အသက္ အေတာ္ႀကီးၿပီ။ မမာလုိ႔ ေဆး႐ံုတက္ေနရတယ္။ အစက သူ႔လက္ထဲမွာ ဒုတိယသမီးေတာ္ ရဲ႕ ေျမာက္သားေတာ္ လတ္သခင္ အ႐ုိးျပာအုိး ႐ွိသတဲ့။ ဒါေပမဲ့ လတ္သခင္ရဲ႕ ညီမက လာယူသြား လုိ႔ ေပးလုိက္ၿပီလုိ႔ ေျပာပါတယ္။ ဒုတိယသမီးေတာ္ႀကီးရဲ႕ အ႐ုိးျပာအုိးကုိ သူ ထိန္းသိမ္းထားရ တုန္းပဲတဲ့။ ေတာ္ဘုရားကေလးတုိ႔တစ္ေတြ (၁၉၉၃) ခုႏွစ္လာတုန္းက အ႐ုိးျပာအုိးကုိ ျမန္မာျပည္ ယူေဆာင္ သြားေပး ဖုိ႔ ေျပာေပမယ့္ မယူသြားၾကဘူး။ ေမာင္လူႀကီးကလည္း မမာေတာ့ သူသာ ေသသြားရင္ သူ႔အဆက္အႏြယ္ ေတြက ဒါေတြကုိ ဂ႐ုစုိက္ေတာ့မွာ မဟုတ္လုိ႔ ေသရမွာ စိတ္မေျဖာင့္ဘူးတဲ့။

ျဖစ္ႏုိင္ရင္ ဒီအ႐ုိးျပာအုိးကုိ ျမန္မာျပည္ျပန္ေရာက္ ေစခ်င္တယ္။ သူ႔မယ္ေတာ္အနီးမွာ ျမွဳပ္ႏွံေပးပါလုိ႔ ကၽြန္မ ကုိ အကူအညီေတာင္းတယ္။ အဲဒါ ႐ွင္ ဘယ္ႏွယ့္ သေဘာရလဲ" ဟု ေမးပါသည္။ စာေရးသူက -
"ေကာင္းၿပီေလ။ သီေပါမင္းတရား အႏြယ္ေတာ္ေတြထဲမွာေတာ့ ႏိုင္ငံေရးျခား႐ံုးက ဌာနတစ္ခုမွ ဒုတိယညႊန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္ လုပ္ေနတဲ့ ျမစ္ေတာ္ ဦးစုိး၀င္းဆုိတာ ႐ွိတယ္။ သူက စတုတၳ သမီးေတာ္ရဲ႕ သားေတာ္၊ ေတာ္ဘုရားႀကီးရဲ႕ သားအႀကီးျဖစ္တယ္။ သူ႔ကုိ အကူအညီေတာင္းၾကည့္ရေအာင္ " ဟု ျပန္ေျပာ ခဲ့ပါသည္။

မွတ္ခ်က္ - (ဒုတိယသမီးေတာ္၏ ေျမာက္သားေတာ္လတ္သခင္၏ အ႐ုိးျပာအုိးကုိ ေမာင္လူႀကီးထံမွ လတ္သခင္၏ ညီမျဖစ္သူဆုိသူက လာယူသြားသည္ ဆုိသည္မွာ မဟ္ုတ္ပါ။ လတ္သခင္၏ ညီမ ကြယ္လြန္ သြားၿပီျဖစ္၍ ရန္ကုန္မွ အဆက္အႏြယ္မ်ားကုိ ေမးၾကည့္ရာ သူတုိ႔ ဘာမွ်မသိရေၾကာင္း သိရသည္။ မစၥစ္ဆူဒါ႐ွားမွတစ္ဆင့္ ေမာင္လူႀကီးကုိ ျပန္ေမးစရာ လာယူသြားသူမွာ လတ္သခင္၏ ညီမ လႊတ္လုိက္သူ ဆုိသူ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ လတ္သခင္၏ အျခား အသံုးအေဆာင္မ်ားကုိလည္း ေတာင္းသြားေၾကာင္း သိရသျဖင့္ ပံုမွား႐ုိက္ၿပီး ပစၥည္းမ်ားဘံုးသြားျခင္းသာ ျဖစ္ေလသည္။ ေမာင္လူႀကီးမွာလည္း ယခု ကြယ္လြန္သြား႐ွာၿပီ ျဖစ္သည္။)

ဦးစုိး၀င္းကုိ ဖုန္းဆက္ၾကည့္ရာ သူ မစြမ္းဆူဒါ႐ွားႏွင့္ ေတြ႕ဆံုမည္ေျပာ၍ ေနာက္တစ္ရက္ ဦးစုိး၀င္း၏ ႐ံုးခန္းတြင္ စာေရးသူတုိ႔ ေတြ႕ဆံုၾကသည္။ မစၥစ္ဆူဒါ႐ွား ေျပာသည္မ်ားကုိ ေသေသခ်ာခ်ာ နားေထာင္ၿပီး ဦးစုိး၀င္း က အေကာင္းဆံုးျဖစ္ေအာင္ သူ ေဆာင္႐ြက္ေပးမည္ဟု ကတိျပဳလုိက္ပါသည္။

၂၀၀၈ ခုႏွစ္၊ ဇန္န၀ါရီလကုန္ (၁)ရက္တြင္ သမၼတဟုိတယ္တြင္ က်င္းပပါသည္။ ဦးစုိး၀င္းက ေဖေဖာ္၀ါရီလ ထဲတြင္ သူ ၀တၱရားႏွင့္ ကာလကတၱားသုိ႔ သြားရန္႐ွိေၾကာင္း၊ ႀကံဳတုန္း ေမာင္လူႀကီးႏွင့္ ေတြ႕ဆံုၿပီး ဒုတိယသမီးေတာ္ အ႐ုိးျပာကိစၥ ကုိ ေဆာင္႐ြက္ခဲ့မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာျပပါသည္။

စာေရးသူသည္ ဦးစုိး၀င္း၏ အစီအစဥ္ကုိ မစၥစ္ဆူဒါ႐ွားအား အေၾကာင္းၾကားလုိက္သည္။ ဦးစုိး၀င္းသည္ ကာလကတၱား သုိ႔ ေရာက္ေသာအခါ ေမာင္လူႀကီးတုိ႔၊ မစၥစ္ဆူဒါ႐ွားတုိ႔ႏွင့္ အဆက္အသြယ္၊ အခ်ိန္းအခ်က္ ျပဳလုပ္သည္။ အား လံုးညွိႏိႈင္းၿပီးေနာက္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ(၂၅)ရက္ေန႔၊ နံနက္(၁၀)နာရီအခ်ိန္တြင္ ကာလကတၱား ေကာင္စစ္၀န္ ဦးစုိးပုိင္၏ ေ႐ွ႕ေမွာက္တြင္ ဒုတိယသမီးေတာ္၏ အ႐ုိးျပာအုိးကုိ သူမ၏ ေမြးစားသား ေမာင္လူႀကီးထံမွ လဲႊ ယူခဲ့သည္။ (ထုိစဥ္က ကာလကတၱားေကာင္စစ္၀န္ ဦးစုိးပုိင္ ဆုိသူ ကလည္း အျခားသူမဟုတ္ပါ။ ရတနာပံု ေခတ္ မွဴးမတ္အဆက္အႏြယ္မွ ဆင္းသက္လာသူျဖစ္သည္။) ထုိလဲႊေျပာင္း ေပးအပ္ပဲြသုိ႔ မစၥစ္ဆူဒါ႐ွား ကုိယ္တုိင္ မြန္ဘုိင္းမွ ေရာက္လာၿပီး တက္ေရာက္ခဲ့သည္ ဆုိပါသည္။ သူမ ပုိ႔လုိက္သည့္ အီးေမးလ္ထဲတြင္ -

"႐ွင္နဲ႔ ကၽြန္မတုိ႔ဟာ သီေပါမင္းရဲ႕ အႏြယ္ေတာ္မ်ားအေၾကာင္းကုိ သုေတသနျပဳရင္းနဲ႔ ကၽြန္မတုိ႔ ကုိယ္တုိင္ သူတုိ႔ ျဖစ္စဥ္ ထဲ မွာ ပါ၀င္ေနပါေပါ့လား (We are Involve in it) " ဟု ပါသည္။
ဦးစုိး၀င္းႏွင့္ ဖုန္းေျပာၾကားစဥ္က ဒုတိယသမီးေတာ္ အ႐ုိးျပာ လဲႊေျပာင္းယူသည့္ကိစၥသည္ အေသးစိတ္ ေျပာျပ ခဲ့သည့္အျပင္ -
" အ႐ုိးျပာအုိးကုိ ကၽြန္ေတာ္တည္းခုိတဲ့ အခန္းထဲမွာပဲ မိႀကီးေတာ္ကုိ ေတာင္းပန္ၿပီးထားတယ္။ ထူးဆန္း တာေလး တစ္ခု ဆရာ့ကုိ ေျပာျပရဦးမယ္။

ကာလကတၱားမွာ က်ီးကန္းေတြပဲ ႐ွိတယ္။ မနက္ဆုိရင္ က်ီးကန္းအာသံပဲ ၾကားရတတ္တယ္။ မိႀကီးေတာ္ အ႐ုိးျပာအုိး ေရာက္ၿပီး ေနာက္ေန႔မနက္မွာ ဥၾသေအာ္သံကုိ ထူးထူးဆန္းဆန္း ၾကားရတယ္ ဆရာ၊ ကာလကတၱား ၿမိဳ႕ထဲမွာ ဥၾသမ႐ွိႏိုင္ဘူး။ တုိက္ဆုိင္မႈေတာ့ တုိက္ဆုိင္မႈပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ ထူးဆန္းေနတယ္လုိ႔ ကၽြန္ေတာ္ ထင္တယ္" ဟု ဦးစုိး၀င္းက ေျပာျပပါသည္။ သူေျပာသည္ကုိ ၾကားရမွ ကာလကတၱားတြင္ ဥၾသငွက္ မွာ ႐ွား႐ွားပါးပါး ငွက္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။ ဒုတိယ သမီးေတာ္ႀကီး၏ အ႐ုိးျပာ ျမန္မာျပည္သုိ႔ လုိက္ပါရေတာ့မည္ ျဖစ္သျဖင့္ ျမန္မာမင္းသမီးႀကီးတစ္ပါး ကုိ ျမန္မာေ႐ႊဥၾသက ႀကိဳဆုိေလသည္လားဟု ေတြးထင္ မိပါသည္။

ဒုတိယသမီးေတာ္ အ႐ုိးျပာကုိ ဦးစုိး၀င္း ရန္ကုန္သုိ႔ ယူလာေသာအခါ သူမ၏ မယ္ေတာ္၊ အ႐ွင္နန္းမေတာ္ (စုဖုရားလတ္)၏ အုတ္နန္း ျပာသာဒ္ေတာ္ ပလႅင္ တြင္ ထည့္သြင္းရန္ စီစဥ္ၾကသည္။ တတိယ သမီးေတာ္၏ အ႐ုိးျပာ သည္လည္း ထုိအုတ္နန္း ျပာသာဒ္ေတာ္အတြင္းတြင္ပင္႐ွိသည္။ စတုတၳသမီးေတာ္မွာ ေမာ္လၿမိဳင္တြင္ ကံကုန္ေတာ္မူသျဖင့္ အေလာင္းေတာ္ကုိ ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕၊ က်ိဳက္သလႅံ ေစတီေတာ္ျမတ္ ေျခရင္း တြင္ အုတ္နန္းျပာသာဒ္ႏွင့္ ထားသည္။ ပထမသမီးေတာ္ႀကီး၏ အ႐ုိးျပာ ထည့္ရန္ ရတနာဂီရိ႐ွိ သီေပါမင္း တရားအုတ္ဂူေတာ္ ႏွင့္ ယွဥ္လ်က္ ပံုတူ အုတ္ဂူေတာ္တစ္ခု၊ အိႏၵိယအစုိးရ က တည္ေဆာက္ေပး ထားသည္။ သခ်ႋဳင္းေတာ္ ေက်ာက္တျပားပင္ ကပ္ၿပီးၿပီ။ အ႐ုိးျပာထည့္ရန္လည္း အေပါက္ေဖာက္ ထားသည္။ သုိ႔ေသာ္ အ႐ုိးျပာ မထည့္ရေသးပါ။

ရတနာဂီရိေငြတုိက္ထဲတြင္ ပထမသမီးေတာ္ႀကီး၏ အ႐ုိးျပာအုိး သိမ္းထားသည္ဟု အဆုိ႐ွိသည္။ W.S Desai ေရးေသာ " Deposed King Thyibaw of Burma in India, 1885-1916" စာအုပ္တြင္လည္း ဤအတုိင္းပင္ ေရးထားသည္။ ေျမး ေတာ္ျမစ္ေတာ္မ်ား၊ (၁၉၉၃)ခုႏွစ္က ရတနာသီရိတြင္ သီေပါမင္းတရား ကုိ သရဏဂံု တင္သည့္ အမႈျပဳၾကစဥ္ အခါကလည္း ပထမ သမီးေတာ္ႀကီး၏အခါ၊ ခြန္ဘုိင္းၿမိဳ႕မွ သုေတသီ မစၥစ္ဆူဒါ႐ွားက ရတနာဂီရိ ေငြတုိက္ႏွင့္ အျခားပတ္သက္ရာ ေနရာမ်ားတြင္ ပထမသမီးေတာ္ႀကီး၏ အ႐ုိးျပာအုိးကုိ ႐ွာၿပီးၿပီ၊ ေပ်ာက္ေနသည္။  မ႐ွိေတာ့ပါ။ အသိမ္းလြန္ေနသည္လား၊ ေပ်ာက္ဆံုးပ်က္စီး သြားၿပီလား ဆုိသည္ကုိ ေသေသ ခ်ာခ်ာ စံုစမ္းရန္ေကာင္း၏။ အုတ္ဂူေတာ္မွာ သခ်ႋဳင္းေတာ္ ေက်ာက္စာျပား ကပ္ၿပီးသားႏွင့္ အ႐ုိး ျပာအုိးထည့္ရန္ အေပါက္တုိ႔က အ႐ုိးျပာအုိးကုိ ေစာင့္လ်က္ ႐ွိၾကသည္။

ဦးစုိး၀င္း ယူလာ၍ ေရာက္လာေသာ ဒုတိယသမီးေတာ္၏ အ႐ုိးျပာအုိးကုိ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၊ ဘုရားလမ္း၊ ေတာ္ဘုရားကေလးအိမ္ေ႐ွ႕မွ ေက်ာင္းတင္ထားသည္။ ထုိအေတာအတြင္း အ႐ွင္နန္းမေတာ္ဘုရား (စုဖုရားလတ္) ၏ အုတ္နန္းျပာသာဒ္တြင္ ကမၸည္းေက်ာက္စာ မ႐ွိသည့္ ကိစၥျဖစ္ေပၚလာသည္။ ေလ့လာသူ မ်ားက အုတ္နန္းျပာသာဒ္ တြင္ ကမၸည္းေက်ာက္စာျပား မေတြ႕ရသျဖင့္ ျဗိတိသွ်တုိ႔က ဖ်က္ဆီးခဲ့ေလသည္ လားဟု စံုစမ္းလာၾကသည္။ အမွန္မွာ မိဖုရားေခါင္ႀကီး နတ္႐ြာစံစဥ္က အေလာင္းေတာ္ကုိ ျမန္မာမ်ိဳးခ်စ္ တုိ႔က မႏၱေလးနန္းအတြင္း ျမွဳပ္ႏွံရန္ ႀကံစည္ၾကသည္။

နယ္ခ်ဲ႕ၿဗိတိသွ်တုိ႔က ခြင့္မျပဳပါ။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ယခု အုတ္နန္းျပာသာဒ္႐ွိရာေနရာ၊ ကန္ေတာ္မင္းပန္းၿခံအတြင္း ယာယီ ျမွဳပ္ႏွံထားလုိက္ရသည္။ သုိ႔ေၾကာင့္ အုတ္နန္းျပသာဒ္တြင္ ကမၸည္းေက်ာက္စာ တပ္မထားျခင္း ျဖစ္ပံုရသည္။ ယခုအခါ ယာယီမွ ကမၻာတည္ေတာ့မည့္ အေနအထားျဖစ္ေလရာ၊ ေနာင္လာေနာင္သားမ်ားႏွင့္ သမုိင္းသုေတသီမ်ား သိသာ ရန္ ကမၸည္းေက်ာက္စာ ထားသင့္ေၾကာင္း၊ အႏြယ္ေတာ္မ်ားက ဆံုးျဖတ္ၾကသည္။ သုိ႔ေၾကာင့္ မိဖုရားေခါင္ႀကီး နန္းျပာသာဒ္အတြက္ ကမၸည္း ေက်ာက္စာ ကုိ စာေရးသူအား စာစီေရးသားေပးရန္ ေတာ္ ေတာ္(ေတာ္ဘုရားကေလး) မိသားစုက ေမတၱာ ရပ္ခံ သည္။

စာေရးသူက အုတ္နန္းျပာသာဒ္အတြက္ ကမၸည္းေက်ာက္စာကုိလည္း ေရးေပးမည္။ ကုန္က်ေငြကုိလည္း လွဴပါရေစဟု အႏူးအညြတ္ ေတာင္းဆုိခဲ့သည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆုိေသာ္ စာေရးသူသည္ အ႐ွင္ ၉၂)ပါးႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ စာမ်ားကုိ ေရးသားျခင္းေၾကာင့္ ေငြမ်ားရခဲ့သည္။"ရတနာဂီရိနိဒါန္း" စာအုပ္ျဖင့္ပင္ အမ်ိဳးသားစာေပဆုႀကီးကုိလည္း ရ႐ွိခဲ့သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ထုိရ႐ွိေငြမ်ားႏွင့္ အ႐ွင္မိဖုရားေခါင္ႀကီးအတြက္ ေက်ာက္စာျပား ကုိ လွဴဒါန္းလုိျခင္းျဖစ္သည္။ ေတာ္ေတာ္တုိ႔ မိသားစုက ခြင့္ျပဳလုိက္ေသာအခါ စာေရးသူ သည္ ထီးသံနန္းသံ ၾကငွန္းဆန္ဆန္ျဖင့္ မိဖုရားေခါင္ႀကီး၏ သခ်ႋဳင္းေတာ္ ေက်ာက္စာျပားကုိ စာစီကံုး ေပးပါသည္။

ေအာက္တြင္ စာေရးသူ လွဴဒါန္းေၾကာင္းလည္း ကမၸည္းထုိးထားသည္။ ထုိစာကုိ ေတာ္ေတာ္တုိ႔ မိသားစုအား ေပးထားရာ ေက်ာက္စာျပားလုပ္ခါနီးတြင္ ထုုိုစာ ေပ်ာက္ေနေလသည္။ ထိုေၾကာင့္ စာေရးသူအား ထပ္မံ ေရးေပးရန္ ေတာင္းဆိုသည္။ စာေရးသူတြင္ လက္ခံစာ မရွိပါ။ သို႔ေၾကာင့္မွတ္မိေနသမွ် အသစ္ ေရးေပးရသည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း ထိုဒုတိယအၾကိမ္ ေရးေပးသည့္ သခ်ဳႌင္းေက်ာက္စာျပားတြင္ စာေရးသူ လွဴဒါန္းေၾကာင္းလည္း ကမၸည္းထိုးထားသည္။ ထိုစာကို ေတာ္ေတာ္တို႔ မိသားစုအားေပးထားရာ ေက်ာက္စာျပား လုပ္ခါနီးတြင္ ထိုစာေပ်ာက္ေနေလသည္။ ထိုေၾကာင့္ စာေရးသူအား ထပ္မံေရးေပးရန္ ေတာင္းဆို သည္။ စာေရးသူတြင္ လက္ခံစာ မရွိပါ။ သို႔ေၾကာင့္ မွတ္မိေနသမွ် အသစ္ေရးေပးရသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ထိုဒုတိယအၾကိမ္ ေရးေပးသည့္ သခ်ဳႌင္းေက်ာက္စာျပားတြင္ စာေရးသူ ေလအဟုန္လွ်ပ္စီးနဲ႔ အျမင့္ခရီး ကုိလွမ္းခဲ႔တယ္။

ေက်ာက္စာျပား တြင္  စာေရးသူ လွဴဒါန္းသည္ ဟူေသာကမၸည္းစာ မထည့္ေတာ့ပါ။ (ထည့္ရန္လည္း မလို၊ ထည့္ရန္လည္းမသင့္ေၾကာင္း စဥ္းစားမိ၍ ျဖစ္ပါသည္။)
စာေရးသူ သည္ ေက်ာက္စာျပားအတြက္ က်သင့္ေငြကို ခန္႔မွန္းျပီး ေတာ္ဘုရားကေလး၏ ေျမာက္သားေတာ္၊ ေဒၚခင္ေမ လက္သိုိ႔ ထည့္လိုက္သည္။ ေငြပိုေန၍ ထိုပိုေငြႏွင့္ သရဏဂံုတင္ သြင္းေသာ အခါ သံဃာေတာ္မ်ားႏွင့္ သရဏဂံု တင္ပဲြတြင္ ဆြမး္ကပ္လိုက္ရသည္ဟု ေဒၚေလးေမ (ေဒၚခင္ေမ) က ေျပာျပပါသည္။ စာေရးသူစိတ္ထဲတြင္ အေက်နပ္သြားရပါသည္။ ပီတိလည္း ျဖစ္သြားရ၏။ မစၥစ္ဆူဒါရွား ေျပာခဲ့သည့္-
''ရွင္နဲ႔ကၽြန္မတို႔ဟာ သီေပါမင္းရဲ ႔ အႏြယ္ေတာ္မ်ားအေၾကာင္းကို သုေတသနျပဳရင္းနဲ႔ ကၽြန္မတို႔ ကုိယ္တိုင္ သူတို႔ျဖစ္စဥ္ ထဲမွာ ပါ၀င္ေနပါေပါ႔လား(We are involve in it)" ဆုိသည့္စကားကုိသာ ျပန္၍ ၾကားေယာင္ ေနမိသည္။

စာေရးသူ - ေမာင္သန္းေဆြ
ရုပ္ရွင္ေတးကဗ်ာ မဂၢဇင္း ေဖေဖာ္ဝါရီ -၂ဝ၁၁
.