ဝင္းၿငိမ္း ႏွင္႔ စာေရးဆရာမ်ား ေပဖူးလႊာစာေပအင္တာဗ်ဴး, အပိုင္း (၃၈)

(ဒီေတာ့ ဆရာတုိ႔လည္း အက္ေဆးဆုိတဲ့ စကားကုိပဲ ေမြးစားလုိက္ရင္ မေကာင္းဘူးလား။ အက္ေဆး ဆုိတာကုိ ေက်ာင္းသားတုိင္း လည္း သိၾကတာပဲ မဟုတ္လား") ကို ဆက္ဖတ္ရန္..

" စာညြန္႔ကေကာ ဆရာ "
" စာညြန္႔က အက္ေဆး မဟုတ္ဘူး၊ သူက ကဗ်ာဆန္ဆန္ ေရးတဲ့ စကားေျပပဲ။ သူ႔ကုိ က်စ္က်စ္လ်စ္လ်စ္ ေရးရတယ္။ စကားေတြရဲ႕ အဓိပၸာယ္ ေလးနက္ရတယ္။ အခုဆရာ Guardian မဂၢဇင္းထဲမွာ ေရးတဲ့ Buddhist Vignette ဆုိတာ ႐ွိတယ္။ အဂၤလိပ္မွာ သူတုိ႔ ဘုန္းႀကီးေတြက ပံုႏွိပ္တဲ့စာအုပ္ မေပၚခင္မွာ စာလံုးလွလွ ပပကေလးေတြ ပန္းစာလံုးေတြ က်မ္းစာကုိ ေရးရတာ ႐ွိတယ္။

အသြင္သ႑ာန္အားျဖင့္လည္း လွတယ္။ အဓိပၸာယ္အားျဖင့္လည္း ေကာင္းတယ္။ အဲဒါကုိ Vignetteလုိ႔ ေခၚတယ္။ ဆရာေတာ့ စာညြန္႔ ဆုိတာ အဲဒါနဲ႔ တူတယ္လုိ႔ ထင္တယ္"
" ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ သိထားၾကတဲ့ ေခတ္စမ္းစာေပဆရာ သိပၸံေမာင္၀ ကုိ ဆရာက "ဒုိင္ယာရီေရးသမား" အျဖစ္နဲ႔ပဲ ျမင္တယ္လုိ႔ ေရးတာ ဖတ္ခဲ့ဖူးပါတယ္။ ဘာျဖစ္လုိ႔ပါလဲဆရာ "
" ဒီလုိ ... သိပၸံေမာင္၀ ေရးတာေတြက သူ သြားတာ၊ လာတာ၊ ျမင္တာ၊ ေတြ႕တာေတြကုိ ေရးတာပဲ။ ရက္စဲြ မတပ္႐ံုတစ္မည္ပဲ သူ ေရးခဲ့တယ္။ ဒီေန႔ ဘယ္႐ြာ သြားတယ္၊ ဘယ္သူနဲ႔ ေတြ႕တယ္၊ ရံုးမွာ ဘာကိစၥ လုပ္ တယ္ စသျဖင့္ ေရးခဲ့တာပဲ။ ဥပမာ - တေပကုလား႐ြာ ေရာက္ေတာ့ ကုလားေလးက တစ္ေပ ပဲ ႐ွိသလား၊ ဘာလားစသျဖင့္ သူ စိတ္၀င္စားတာ ေရးခဲ့တာပဲ။ သူ ေရးခဲ့တာေတြက အက္ေဆး သေဘာပဲ။

ဒါေပမဲ့ ဆရာက သူ႔ကုိ ဒုိင္ယာရီ ေရးသမားလုိ႔ သေဘာထားတာဟာ အေၾကာင္း႐ွိတယ္။ အဂၤလိပ္စာေပ မွာ ေ႐ွးေခတ္က "ေ၀ါလ္တာပိတ္တား" ဆုိတာ သိပ္နာမည္ႀကီးတယ္။ ဘာအျဖစ္နဲ႔ နာမည္ႀကီး သလဲဆုိေတာ့ ဒုိင္ယာရီ ေရးသမားအျဖစ္ နာမည္ႀကီးတာပဲ၊ သူ႔ေခတ္မွာ ျမင္တာ၊ ေတြ႕တာ၊ ႀကံဳတာေတြ ကုိ ေရးသြားတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ ဒီေန႔ ႐ွင္ဘုရင္ နန္းတတ္တယ္။ ဘယ္လုိ အခမ္းအနားႀကီးေတြ လုပ္တယ္ စသျဖင့္ ေရးသြားတယ္။ ဆရာက သိပၸံေမာင္၀ကုိ "ဒုိင္ယာရီေရးသမား" အျဖစ္ ေရးခဲ့တာက ေ၀ါလ္တာ ပိတ္တား လုိ ခ်ီးမြမ္းခ်င္တဲ့သေဘာနဲ႔ ေရးခဲ့တာပါ။ ႏွိမ္ခ်တဲ့သေဘာ မဟုတ္ပါဘူး"
" ဆရာ့ေဆာင္းပါးေတြမွာ "၀တၳဳေရးဆရာ"နဲ႔ "စာေရးဆရာ" ဟာ မတူဘူးလုိ႔ ခဲြျခားေရးထားတာ ေတြ႕ရပါ တယ္။ ဘယ္လုိ ကဲြျပားပါသလဲ ဆရာ"
" ဒါက ဒီလုိ႐ွိပါတယ္။ အၾကမ္းဖ်င္းအားျဖင့္ေတာ့ စာေရးတဲ့သူေတြကုိ စာေရးဆရာလုိ႔ ေခၚၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူတုိ႔ဆီမွာေတာ့ စာေရးဆရာနဲ႔ ၀တၳဳေရးဆရာဟာ မတူဘူး၊ ၀တၳဳေရးဆရာေတာင္ ႏွစ္မ်ိဳး ႐ွိတယ္။ အမ်ားႀကိဳက္ ၀တၳဳေရးတဲ့ စာေရးဆရာက တစ္မ်ိဳး၊ အမ်ားႀကိဳက္ မဟုတ္ဘဲ စာေပအရာ၀င္တဲ့ ပညာသား ပါပါ ၀တၳဳေရးတဲ့သူက တစ္မ်ိဳး။

စာေရးဆရာနဲ႔ ၀တၳဳေရးဆရာ ကြာပါတယ္။ သူတုိ႔ဆီမွာ ၀တၳဳေရးဆရာဟာ ၀တၳဳပဲေရးတယ္။ ဒီ့ျပင္စာ မေရးဘူး။ ဆရာတုိ႔ဆီမွာေတာ့ စာမ်ိဳးစံု ေရးၾကတာပဲ။ သူတုိ႔ဆီမွာ ၀တၳဳေရးဆရာေတြဟာ အသက္အ႐ြယ္ ႀကီးလာတဲ့ အခါမွာ သူတုိ႔ေရးတဲ့ ၀တၳဳေတြ၊ တျခားသူေတြေရးတဲ့ ၀တၳဳေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေ၀ဖန္စာေတြ အကဲျဖတ္စာ ေတြ ေရးၾကတယ္။ စာအေၾကာင္း ေပအေၾကာင္းလည္း ဗဟုသုတအျဖစ္ ေရးၾကတယ္။
"ဆန္းမားဆက္ေမာ္(မ) " ဆုိရင္ ငယ္ငယ္က ၀တၳဳေတြ ေရးတယ္။ အသက္ ေတာ္ေတာ္ရလာၿပီး ၆၀၊ ၇၀ ေလာက္ ေရာက္လာေတာ့ ေ၀ဖန္စာေတြ ေရးတယ္။ Ten Best Novel and Their Authors ရယ္၊ Summing Up ရယ္ ဒီလုိစာေတြ ေရးတယ္ူ။ ၀တၳဳေရးဆရာဟာ စာေရးဆရာ မဟုတ္ဘူးလုိ႔ေတာ့ မဆုိႏိုင္ဘူး။ သုိ႔ေပမဲ့ ခဲြျခားလုိ႔ေတာ့ ရတယ္။ စာေရးဆရာဆုိတာ စာမ်ိဳးစံု ေရးတဲ့သူ ဆုိပါေတာ့ကြယ္။ ၀တၳဳေရး ဆရာ က ၀တၳဳပဲ ေရးတယ္ေပါ့။

တခ်ိဳ႕က်ေတာ့ စာေရးရင္း ၀တၳဳလုိလုိ ဘာလုိလုိ ျဖစ္သြားေပမယ့္ သူ႔ကုိယ္သူ စာေရးဆရာလုိ႔ မေခၚဘူးကြ။ ဆရာ သာဓကတစ္ခု ေျပာျပမယ္။ ဟုိအရင္တုန္းက Jade Snow Wong က Fifth Chinese Daughter ဆုိတဲ့ ၀တၳဳဆန္တဲ့ အတၳဳပၸတၱိကုိ ေရးတယ္။ သူက အေမရိကန္ တ႐ုတ္မ။ သူ႔အေဖရဲ႕ အတၳဳပၸတၱိ ေရးတာ ပါပဲ။ ဒီစာအုပ္ဟာ ဒုတိယကမၻာစစ္အတြင္းတုန္းက စစ္သားေတြ ေတာ္ေတာ္ သေဘာက်လုိ႔ ေ႐ွ႕တန္းစစ္ မ်က္ႏွာေတြကုိ စာအုပ္ေတြ အမ်ားႀကီး ပုိ႔ခဲ့ရတယ္တဲ့။ ဆရာတုိ႔ဆီမွာေတာင္ ဆရာတင့္တယ္က "မယင္းႏွင္းျဖဴ" ဆုိတဲ့ နာမည္တပ္ၿပီး ဘာသာျပန္ဖူးတယ္။ အဲဒီစာေရးဆရာမက ျမန္မာျပည္ ကုိလည္း လာဖူးတယ္။

ဆရာ အေမရိက ေရာက္ေတာ့ သူနဲ႔ ဆန္ဖရန္စစၥကုိမွာ သြားေတြ႕တယ္။ စကားေျပာရင္းနဲ႔ ဆရာကပဲ အမွတ္တမဲ့နဲ႔ ခင္ဗ်ား စာအုပ္ေတြ ဘာေတြ ေနာက္ထပ္မေရးဘူးလားလုိ႔ ေမးလုိက္ေတာ့ သူက "I'm not a writter, I'm only a ceramic artist" လုိ႔ ျပန္ေျပာတယ္။ သူက ပန္းကန္ျပားေပၚမွာ ပန္းခ်ီဆဲြတဲ့အလုပ္ လုပ္တကုိး။ သူ႔ကုိ စာေရးဆရာလုိ႔ ေျပာတာ ခံကုိ မခံဘူး။ ကၽြန္မ စာေရးဆရာ မဟုတ္ဘူးတဲ့။ စာအုပ္ ေရးတာ ေရးလုိက္တာပဲ။ ဒါေပမဲ့ စာေရးဆရာ မဟုတ္ပါဘူးတဲ့။ သူတုိ႔ဆီမွာ အဲဒီလုိ သေဘာထား႐ွိတယ္"
" ဘယ္လုိ စာေရးဆရာမ်ိဳးကုိမွ စာေပစိတ္ ႐ွိတယ္လုိ႔ သတ္မွတ္ႏုိင္မလဲ ဆရာ"
" စာေပစိတ္႐ွိတယ္ ဆုိတာက လူအမ်ား၊ လူသားေပါ့ကြယ္။ အဲဒီလူသားနဲ႔ လူ႔ေလာကရဲ႕ အက်ိဳးကုိျပဳဖုိ႔ အၿမဲလုိလား တဲ့ ေစတနာနဲ႔ ေရးတဲ့သူ၊ ၿပီးေတာ့ စာေရးတဲ့ေနရာမွာ ကုိယ္ေရးတဲ့ ဘာသာစကားကုိပဲ ေလးေလးနက္နက္၊ ေလးေလးစားစား ေလ့လာၿပီး တတ္ကၽြမ္းေအာင္ လုပ္ၿပီးမွ ေရးတဲ့သူ၊ သူတစ္ပါး ေရးတဲ့ စာေတြကုိလည္း ေလးေလးစားစား ဖတ္႐ႈေလ့လာရမယ္။

တျခားႏုိင္ငံေတြမွာက စာေရးေတာ့မယ္ဆုိရင္ ၀ါက်မွန္ေအာင္ ေရးတတ္ဖုိ႔ကုိပဲ အရင္သင္ေသးတယ္။ စာေရးတာ ကုိ အႏုပညာအေနနဲ႔ေရာ၊ အတတ္ပညာအေနနဲ႔ပါ ေလးေလးစားစား လုပ္ရမယ့္ အလုပ္ပဲ။ ဒီလုိ လူမ်ိဳးေတြက စာမေရးဘဲကုိ မေနႏုိင္ဘူး။ ေငြေၾကးရမွခ်ည္း မဟုတ္ဘူး။ ရရင္လည္း ယူတယ္။ မရဘူးဆုိ လည္း ေစတနာမပ်က္ ေရးတယ္။ ဒီလုိလူမ်ိဳးကုိ စာေပစိတ္႐ွိတဲ့လူလုိ႔ ဆရာေတာ့ျ့ဖင့္ ေခၚခ်င္ တာပဲ "
" ဆရာ့အေတြ႕အႀကံဳအရ စာေရးဆရာ အပါအ၀င္ အႏုပညာသမားေတြဟာ ေမတၱာ၀ါဒီေတြလုိ႔ ဆုိႏုိင္ပါ သလား"
" ဆရာ့ အေတြ႕အႀကံဳအရကေတာ့ တကယ့္ အႏုပညာသမားေတြဟာ သိမ္ေမြ႕ၾကပါတယ္။ ဆုိ႐ွယ္လစ္ ႏုိင္ငံသြားသြား၊ ကြန္ျမဴနစ္ႏုိင္ငံသြားသြား၊ အရင္း႐ွင္ႏုိင္ငံပဲ သြားသြား စာေရးဆရာဟာ သူမ်ားထက္ပုိၿပီး ႏူးညံ့သိမ္ေမြ႕တာခ်ည္းပဲ ေတြ႕ရပါတယ္။ ၿပီးေတာ့မွ မွန္သမွ်ကုိ ခင္တယ္။ ဆရာ အေ႐ွ႕ေရာ အေနာက္ကပါ စာေရးဆရာတခ်ိဳ႕နဲ႔ ေတြ႕ဖူးပါတယ္။ သူတုိ႔အေနနဲ႔ ၀ါဒ ကြာခ်င္ရင္သာ ကြာမယ္။ မူအေန နဲ႔ ေ၀ဖန္ခ်င္ ေ၀ဖန္မယ္။ လူကုိေတာ့ လူအေနနဲ႔ခင္ၾကတယ္။ ၀ါဒအရ လူတန္းစား ခဲြျမင္တာေတာ့ တျခားေပါ့။

ဒါေၾကာင့္ အႏုပညာသမားဟာ ေမတၱာ၀ါဒီလုိ႔ ဆရာ ဆုိခ်င္ပါတယ္။
ေငြရရင္ၿပီးေရာဆုိၿပီး ပရိသတ္ကုိ အညႇီအေဟာက္ေတြ၊ အဆိပ္ေတြ ေပးၿပီး ေရးဆဲြသူကေတာ့ အႏုပညာသမားလည္း အႏုပညာသမားလည္းမဟုတ္ဘူး။ စာေပစိတ္႐ွိတဲ့သူလည္း မဟုတ္ဘူး။ သူတုိ႔မွာေတာ့ ဒါမ်ိဳးကုိ Fictioneer လုိ႔ေခၚတယ္၊ Novelist လုိ႔မေခၚဘူး၊ Best Sellet စာရင္း၀ငတဲ့ သူေတြ ေတာင္မွ Novelist စာရင္းမ၀င္ဘူး။ သူတုိ႔က ၀တၳဳေရးၿပီး ေရာင္းစားတဲ့သူေတြ၊ "စာကုန္သည္"ေတြေပါ့။ ဒီလုိ ေျပာလုိ႔ သူတုိ႔ကလည္း မမႈပါဘူး။ ဟုတ္တယ္၊ က်ဳပ္တုိ႔က စီးပြားေရး အတြက္ စာေရးတဲ့ သူေတြပဲလုိ႔ေျပာတယ္။ ေျပာင္ေျပာင္ပဲ။ "လုဒ္လင္" တုိ႔လုိ ေရာင္းရတြင္က်ယ္တဲ့ ၀တၳဳေတြ ေရးတဲ့သူေတြက ဒီလုိပဲေျပာတယ္"

" ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ဆရာ၊ ကၽြန္ေတာ္ ဖတ္လာခဲ့တဲ့အထဲမွာ ဆရာ ေရးခဲ့တဲ့ "အခ်စ္နဲ႔ စိတ္ပညာ" ဆုိတဲ့ စာအုပ္လည္း ပါပါတယ္။ ဒီစာအုပ္ကေတာ့ ဒီေန႔ လူငယ္ စာဖတ္ပရိသတ္နဲ႔ ေတာ္ေတာ္ အလွမ္းကြာေနေလာက္ပါၿပီ။ ဒါေၾကာင့္ ဒီစာအုပ္ထဲက တခ်ိဳ႕ အခ်က္အလက္တခ်ိဳ႕ကုိ လူငယ္ စာဖတ္ပရိသတ္ကုိယ္စား ေမးျမန္းခြင့္ျပဳပါ ဆရာ။
ဆရာက "အခ်စ္"နဲ႔ "အႀကိဳက္" မတူဘူးလုိ႔ ႐ွင္းျပထားဖူးပါတယ္။ အဲဒါကုိ ျပန္ေျပာျပေစခ်င္ပါတယ္ ဆရာ"
" အခ်စ္နဲ႔ အႀကိဳက္က အေပၚသယံနဲ႔ အတြင္းသားလုိပဲ ကြာျခားပါတယ္။ အႀကိဳက္ဆုိတာက ကုိယ့္ရဲ႕ လုိလားခ်က္၊ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္၊ ေတာင့္တခ်က္နဲ႔ ကုိက္ညီတာကုိ အႀကိဳက္က်တယ္လုိ႔ ဆုိတယ္ မဟုတ္လား။ အဂၤလိပ္လုိ ေျပာရရင္ေတာ့ Love နဲ႔ Like ကြာသလုိေပါ့။

ေယာက္်ားကေလးတစ္ေယာက္ကပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ မိန္းကေလးတစ္ေယာက္ကပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ႀကိဳက္တယ္ဆုိတာ သူ႔ အရည္အခ်င္း၊ သူ႔႐ုပ္ရည္ စသျဖင့္ ႏွစ္သက္တာကုိ ႀကိဳက္တယ္လုိ႔ ေျပာတာပဲ။ ႀကိဳက္တယ္ဆုိတာ အေပၚယံပဲ။ သမီးရည္းစား ျဖစ္ဖုိ႔ရယ္လုိ႔လည္း မဟုတ္ဘူး။ သူ႔ေနပံုထုိင္ပံု ႀကိဳက္ခ်င္ႀကိဳက္မယ္၊ ေျပာပံုဆုိပံု ႀကိဳက္တာ ျဖစ္ခ်င္လည္း ျဖစ္မယ္။
ႀကိဳက္တယ္ဆုိတဲ့ စကားနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဆရာဥာဏက ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္မွာ ေရးဖူးတာ မွတ္မိေနေသး တယ္။ သူ႔မိန္းမဟာ သူ႔အႀကိဳက္မွာ ႐ွိတယ္တဲ့။ ဘယ္လုိလဲဆုိရင္ စာေရးဆရာ မိန္းမ ပီသတယ္၊ ပုိက္ဆံရ လာရင္ ေယာက္်ားကုိ ဖြယ္ဖြယ္ရာရာ ခ်က္ျပဳတ္ေကၽြးတယ္။ သားသမီးေတြနဲ႔ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ ႐ႊင္႐ႊင္ေနတတ္ တယ္။ ပုိက္ဆံ ရမလာတဲ့ေန႔ေတြက်ေတာ့လည္း ေယာက္်ားကုိ ဆူဆူပူူပူ မလုပ္ဘူး။ ေရေသာက္ ဗုိက္ေမွာက္ အိပ္ေနတတ္တယ္။ ဒီလုိ စာေရးဆရာ ဇနီး ပီသမႈေၾကာင့္ သူ႔ဇနီးကုိ သူက ႀကိဳက္တယ္တဲ့။ ခ်စ္တယ္ လုိ႔ေတာ့ မေျပာဘူးေနာ္။

ခ်စ္တယ္ ဆုိတာကေတာ့ စိတ္ထဲကကုိ ျဖစ္ေပၚလာတာ။ စိတ္ပညာ ဆရာႀကီးတစ္ေယာက္က ေျပာဖူးတယ္။ သူတုိ႔ႏွစ္ေယာက္ဟာတဲ့ ခဲြလုိ႔လည္းမရ၊ ဘယ္လုိပဲ တားတား ဒုကၡေတြ ေက်ာ္လႊားၿပီး အတူ တူေနခ်င္ၾကတယ္။ တစ္ေယာက္အတြက္ တစ္ေယာက္က ဘယ္ေလာက္ အနစ္နာခံရဦးေတာ့ မမႈဘူး။ အဲဒါ ... အခ်စ္ ဆုိတာမ်ားလားလုိ႔ မေျပာတတ္ဘူးလုိ႔ ဆုိဖူးတယ္။ ခ်စ္တယ္ ဆုိတာမွာ ေမတၱာဆုိတဲ့ သေဘာ အမ်ားႀကီးပါတယ္။ အမ်ားကုိ ျဖန္႔ေ၀တဲ့ ေမတၱာမ်ိဳးပဲ။ ဒါေပမဲ့ တစ္ဦး တစ္ေယာက္တည္းဆီမွာ ပုိၿပီး စုၿပီး သက္၀င္ေနတာ ျဖစ္တယ္။
အခ်စ္ အတြက္ အသက္စြန္႔သြားတာေတြ႐ွိတယ္။ အခ်စ္အတြက္ အနစ္နာခံသြားၾကတယ္။ အခ်စ္အတြက္ ကုိယ္က လက္လႊတ္လုိက္ၿပီး အနစ္နာခံသြားၾကတာေတြ႐ွိတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အခ်စ္ဆုိတာ အဓိပၸာယ္ေဖာ္ရ ခက္တဲ့ စကားပါ"

" ေမတၱာစကားဆုိမယ္ ဆုိတဲ့ ေဆာင္းပါးမွာ တစ္ဖက္သတ္ အခ်စ္ဟာ သူခ်စ္ကုိယ္ခ်စ္ထက္ အခ်စ္ ပုိၿပီးပီသတယ္လုိ႔ ဆုိထားပါတယ္။ ႐ွင္းျပေစခ်င္ပါတယ္ ဆရာ "
" အခ်စ္ပုိၿပီး ပီသတယ္၊ မပီသဘူးဆုိတာကေတာ့ ေျပာရခက္ပါတယ္။ သုိ႔ေပမဲ့ စိတ္ေစတသိက္အရ ခ်စ္တယ္ ဆုိတာက ခ်စ္တဲ့သူဆီမွာ ေပၚတာ၊ အခ်စ္ခံရတဲ့သူက သိခ်င္မွေတာင္ သိမယ္။ တခ်ိဳ႕ဆုိရင္ မသိ လုိက္ဘူး၊ ခ်စ္တဲ့သူကသာ ခ်စ္ကန္ရစ္တာ အဲဒါမ်ိဳးေတြ႐ွိတယ္။

ႏွစ္ေယာက္ အျပန္အလွန္ ခ်စ္တာ မ႐ွိဘူးလားဆုိေတာ့ ႐ွိေတာ့႐ွိပါတယ္။ သုိ႔ေပမဲ့ လူမွာ မာန႐ွိတယ္။ ငါက ေတာ့ ခ်စ္လုိက္ရတာ၊ သူကေတာ့ ငါ ခ်စ္သေလာက္ မခ်စ္ဘူးဆုိတဲ့ ဟာေလးေတြ အတုိက္အခံ စိတ္၊ အၿပိဳင္စိတ္ေတြ ၀င္လာတယ္။ ပဋိပကၡျဖစ္လာတယ္။ လင္မယား ႏွစ္ေယာက္ ခ်စ္တာပဲ။ ခ်စ္ေတာ့ အခ်စ္ ခ်င္းၿပိဳင္လာၾကတယ္။ ဒါ သဘာ၀ကုိ ေျပာတာ။ ဒါမ်ိဳးေတြ ၀တၳဳေတြထဲမွာလည္း မင္းတုိ႔ အမ်ားႀကီး ဖတ္ဖူး မွာပါ။ ဒီလုိ အခ်စ္ၿပိဳင္တဲ့အခါမွာ ပဋိပကၡ၀င္လာတယ္။ ပဋိပကၡတုိင္းဟာ တုိးတက္မႈကုိ မျဖစ္ေစႏုိင္ဘူး။ တစ္ခါတေလမွာ ၀ုန္းဒုိင္း၀ုန္းဒုိင္းေတြ ျဖစ္ေစႏုိင္တယ္ကဲြ႕၊ ဟုတ္လား။

တစ္ခါတုန္းက ေျပာင္းထားတဲ့ ၀တၳဳေလးတစ္ပုဒ္ ႐ွိတယ္။ ဆရာေတာင္ ဘာသာျပန္ထားပါေသးတယ္။ ၀တၳဳနာမည္ေတာ့ ဆရာ မမွန္မိေတာ့ဘူး။ "ခ်စ္လွခ်ည္လား ဟ႐ုိ႕" လုိ႔ ဆရာက ေခါင္းစဥ္တပ္လုိက္တယ္။ လင္မယားႏွစ္ေယာက္ တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ အခ်စ္ခ်င္း ၿပိဳင္ရာကေန ၀ုန္းဒုိင္း၀ုန္းဒုိင္း ထသတ္ၾက တာေလးပါ။ အဲဒီ၀တၳဳေလးကုိ ေရဒီယုိ (ျမန္မာ့အသံ)မွာ ထည့္ဖူးတယ္။ ၾကာေတာ့ ၾကာၿပီ"
" ျမန္မာ စာေရးဆရာေတြဟာ အသက္ ငယ္႐ြယ္စဥ္မွာ အခ်စ္၀တၳဳ၊ အခ်စ္ကဗ်ာေတြ ေရးခဲ့ၾကၿပီး အသက္ႀကီးလာေတာ့ ေရးရမွာ လက္႐ွက္လုိ႔ မေရးၾကေတာ့ပါဘူး။ အေနာက္တုိင္းက စာေရးဆရာႀကီး ေတြ ကေတာ့ အသက္အ႐ြယ္ ႀကီးလာခ်ိန္မွာ အေတြ႕အႀကံဳ ျပည့္၀လာတဲ့အတြက္ အခ်စ္၀တၳဳေတြ ပုိၿပီး ပီပီျပင္ ျပင္ ေရးႏုိင္လာၾကတယ္လုိ႔ သိရပါတယ္ ဆရာ။ ဘာေၾကာင့္ ဒီလုိ ကြာျခားတာပါလဲ၊ ဆရာ့အျမင္ သိပါရေစ"

" လူေတြဟာ အခ်စ္ဆုိတဲ့ ေ၀ါဟာရကုိ အမွတ္တမဲ့ သေဘာထားၿပီး အလဲြသံုးစားေနၾကတယ္။ အခ်စ္ဆုိတာ ကာမရာဂကိစၥကုိခ်ည္း ဆုိလုိတာ မဟုတ္ဘူး။ အခ်စ္ရဲ႕ အဓိပၸာယ္ရင္းကေတာ့ "တြယ္တာ ျခင္း"ပဲ။ သံေယာဇဥ္ပဲ။ အခုတင္ပဲ ေျပာခဲ့ၿပီေလ။ အခ်စ္အတြက္ ကုိယ္က်ိဳးမငဲ့ဘဲ အနစ္နာခံတာမ်ိဳးေတြ အမ်ားႀကီး႐ွိတယ္။ ပုထုဇဥ္လူသားေတြဟာ အခ်စ္နဲ႔ မကင္းၾကဘူး။ အရိယာ မျဖစ္ေသးသမွ် တြယ္တာမႈ ႐ွိေနဦးမွာပဲ။ အဲဒီတြယ္တာမႈဆုိတာ "သမုဒယ"ပဲ။ အေျခခံသစၥာတရား တစ္ပါးပဲ။ ဒီအေၾကာင္းကုိ စာေရး ဆရာေတြ အ႐ြယ္မေ႐ြး ေရးသင့္တယ္။ ဘ၀အေတြ႕အႀကံဳမ်ားၿပီး အေတြးအေခၚ က်ယ္ျပန္႔ရင့္က်က္တဲ့ စာေရးဆရာေတြ ေရးရင္ အခ်စ္ရဲ႕ အဓိပၸာယ္ ပုိၿပီးေလးနက္မယ္။ အဲဒါကုိမွ ေရးရမွာ ကေလာင္ ႐ွက္တယ္ ဆုိတာကေတာ့ မဟုတ္ေသးပါဘူး။

မေရးခ်င္လုိ႔ မေရးတာက တျခားပဲ"
" ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ ဆရ။ ဆရာနဲ႔ ႀကံဳႀကိဳက္တုန္းမွာ ဘာသာျပန္ကိစၥေလးေတြ ကၽြန္ေတာ္ ေမးခ်င္ပါ တယ္။ ဆရာ့အေနနဲပဆုိရင္ ဆရာ့ စာေပသက္တမ္းတစ္ေလွ်ာက္လံုးမွာ ဘာသာျပန္ေတြ ေရးခဲ့တာ ေတာ္ ေတာ္မ်ားခဲ့တာပဲ။ ဒီလုိပါ ဆရာ ...
ဒီေန႔ စာေပေစ်းကြက္မွာ ပင္ကုိေရးေတြထက္ ဘာသာျပန္စာအုပ္ေတြက ပုိၿပီး ေနရာရေနပါတယ္။ ပရိ သတ္ ကလည္း ေတာ္ေတာ္ေလး အားေပးၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တခ်ိဳ႕ တခ်ိဳ႕ေသာ ဘာသာျပန္ ဆရာေတြဟာ (အားလံုးကုိ ကၽြန္ေတာ္ မဆုိလုိပါဘူး) ဘာသာျပန္တဲ့ ေနရာမွာ မူရင္းအတုိင္း ဘာသာျပန္ ရင္ စာအုပ္ထူ သြားမွာ စုိးရိမ္ၿပီးေတာ့ (ဒါ ကၽြန္ေတာ့္အထင္ေျပာတာပါဆရာ) မူရင္းအတုိင္း ဘာသာ မျပန္ဘဲ အက်ဥ္းခ်ံဳး ဘာသာျပန္ၾကတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ကလည္း လုိတုိးပုိေလွ်ာ့ ကုိယ့္အာေဘာ္ ေတြ ျဖည့္ၾကတယ္။ ဒီလုိ ဘာသာျပန္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဆရာ ဘယ္လုိ ျမင္ပါသလဲ"

" ဘာသာျပန္တဲ့ အလုပ္ဟာ ပင္ကုိေရးတာထက္ ခက္တယ္။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဆုိေတာ့ ဘာသာျပန္သူက ဘာသာ စကားႏွစ္ခုကုိ ကူးေျပာင္းေပးရတာကုိး။ တခ်ိဳ႕ ပညာ႐ွင္ေတြက ဘာသာျပန္အတတ္ပညာ ဆုိတာ ဟာမျဖစ္ႏုိင္တဲ့ အလုပ္တစ္ခုလုိ႔ေတာင္ ဆုိၾကတယ္။ ဘာသာျပန္သမားက မူရင္းအာေဘာ္ကုိ ပ်က္သြား ေအာင္ လုပ္ရင္ မူရင္းစာေရးဆရာကုိ ေစာ္ကားရာက်တယ္။ တစ္ခါ ... ကုိယ့္ရဲ႕ဘာေဘာ္ ထည့္ဖုိ႔ ဆုိတာက လံုး၀ မလုပ္သင့္တဲ့ ကိစၥပါ။

မူရင္း အာေဘာ္ကုိ မပ်က္ေအာင္ ဘာသာျပန္ႏုိင္ဖုိ႔ဆုိတာ ကုိယ့္မွာ ကုိယ္ခံအားေကာင္းဖုိ႔ လုိတယ္။ ဥပမာ ... အဂၤလိပ္ကေန ျမန္မာလုိ ျပန္မယ္ဆုိရင္ ႏွစ္ဘာသာစလံုး ေကာင္းေကာင္းတတ္ရမယ္။ ၿပီးေတာ့ အဂၤလိပ္ရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈေနာက္ခံအေၾကာင္း သိရမယ္။ ျမန္မာလိုလည္း ပုိင္ပုိင္ႏုိင္ႏုိင္ ေရးတတ္ရမယ္။ ဘာသာစကား အေနနဲ႔ ျမန္မာစကားကုိ ပုိင္ရမယ္။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဆုိေတာ့ ဟုိဘာသာစကားကုိ ကုိယ္က ျမန္မာမႈ ျပဳရမွာကုိး။ အဲဒီလုိျပဳတဲ့ အကူးအေျပာင္းမွာ သယ္ရင္း သယ္ရင္းနဲ႔ လက္ၾကားက ယုိက်သလုိ အမ်ားႀကီး ေလ်ာ့သြားႏုိင္တယ္။ မယုိရေအာင္ အကြက္ေစ့ေအာင္ သယ္ႏုိင္ဖုိ႔ဆုိတာ အင္မတန္ ခဲယဥ္းပါ တယ္။ ဟုိဘက္ကဟာကုိ ဒီဘက္ ကူးေျပာင္းရာမွာ အဓိပၸာယ္ ေလ်ာ့နည္းသြားရင္ ဒါဘာသာျပန္သမားရဲ႕ အားနည္းခ်က္ ပဲ။ သူ တာ၀န္မေက်ပြန္ဘူးေပါ့။

ဆရာပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာရရင္ အခု ဘာသာျပန္စာအုပ္ေတြက ေပၚပင္ေတြမ်ားပါတယ္။ ဆရာ ျမင္ခ်င္ တာကေတာ့ ကမၻာ့ဂႏၳ၀င္စာအုပ္ႀကီးေတြ႐ွိပါတယ္။ ဒါေတြကုိ ဘာသာျပန္ၾကေစခ်င္တယ္။ ဒါေတြကုိ ဘာသာျပန္ရင္ေကာ စာဖတ္ပရိသတ္က ဖတ္မလား။ ခုနက ေမာင္ရင္ ေျပာတဲ့ စာဖတ္ပရိသတ္က အားေပး တယ္ဆုိတာ ျပန္စိစစ္ဖုိ႔ လုိလိမ့္မယ္။ သူတုိ႔ အားေပးေနၾကတာေတြက ေပၚပင္ေတြပဲ။ ဒါေတြက ခဏပါပဲ။ မၾကာခင္ ေပ်ာက္သြားတဲ့ ကိစၥေတြပဲ။ ဂႏၳ၀င္စာအုပ္ေတြ ဆုိတာက အၿမဲတမ္း က်န္ရစ္မယ့္ စာအုပ္ ေတြ။ ဒါေတြကုိ ျပန္ၾကည့္ပါ။ ဒါေတြကုိ ၀ယ္ၾကတယ္ဆုိမွ အားေပးတယ္လုိ႔ ဆုိႏုိင္ေပမယ္။

ဆရာလည္း ဘာသာျပန္နဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ တစ္သက္လံုး လုပ္လာခဲ့တာပဲ။ ျဖစ္ေစခ်င္တယ္။ ကမၻာ့ဂႏၳ၀င္ စာေပေတြ ျပန္ၾကေစခ်င္တယ္။ လုပ္ႏုိင္တဲ့သူေတြလည္း ႐ွိပါတယ္။ အခု ဘာသာျပန္ၾကတဲ့သူတခ်ိဳ႕က ျမန္မာစာ ကုိလည္း ကၽြမ္းကၽြမ္းက်င္က်င္ မတတ္ဘူး။ အဂၤလိပ္စာကုိလည္း လံုး၀နီးပါး မတတ္တဲ့သူေတြ႐ွိ တယ္။ ဒါ ဆရာ႐ွင္း႐ွင္းေျပာတာ။ စိတ္မဆုိးၾကနဲပ။ အာဃာတနဲ႔ ေျပာတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ဒီေန႔ စာဖတ္ ပရိသတ္ဖတ္ေနၾကတယ္ ဆုိတာ ေပၚပင္အေၾကာင္းကေလးေတြေၾကာင့္ ဖတ္ၾကတာပါ။ ဘာသာျပန္ ေၾကာင့္ေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ ဟုိက "ဘက္စ္ဆဲလာ"မုိ႔ ဒီမွာ ေရာင္းရတာ။

ဒါမ်ိဳးကုိ ဆရာ တန္ဖုိး အတည္အၿမဲ မ႐ွိဘဲ ခဏနဲ႔ ေပ်ာက္သြားမယ့္ ဘာသာျပန္ေတြကုိေတာ့ အားမေပး ခ်င္ ဘူး။ တုိးတက္တဲ့ ႏုိင္ငံေတြမွာ (ဆုိပါေတာ့ ဂ်ပန္) အဲဒီမွာ ႐ွိတ္စပီးယား၊ ဘားနဒ္ေ႐ွာ၊ ေတာ္လ္စတြိဳင္း စတဲ့ ကမၻာေက်ာ္ စာေရးဆရာႀကီးေတြကုိ အဂၤလိပ္စာ မတတ္တဲ့ ဂ်ပန္ေတြေတာင္မွ သိၾကတယ္။ တုိ႔ဆီမွာ ဘယ္ေလာက္ သိသလဲ။ ႐ွိတ္စပီးယားဆုိတာ ဘယ္သူလဲဆုိတာ ဘဲြ႕ရၿပီးတဲ့ သူေတြ အားလံုးက သိၾကရဲ႕လား။
သူတုိ႔ဆီမွာက ဒီလုိ ဂႏၳ၀င္ေတြကုိ ပညာရဲ႕ ထုထည္ေအာက္ခံအေနနဲ႔ ထားတယ္။ ေပၚပင္ေတြက ခဏပဲ၊ ေပ်ာက္သြားမွာပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ဂႏၳ၀င္စာေပေတြကုိ ဘာသာျပန္ၾကပါ။ စာဖတ္ပရိသတ္ကလည္း အားေပး ေစခ်င္ ပါတယ္"

" သူတုိ႔ မဂၢဇင္းေတြမွာ ပါတဲ့ အင္တာဗ်ဴးေတြနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဆီက အင္တာဗ်ဴးေတြ ဘယ္လုိ ကြာျခားပါ သလဲဆရာ"
" ပင္ကုိ သဘာ၀ခ်င္းကလည္း မတူ၊ အေၾကာင္းအရာခ်င္းကလည္း မတူေတာ့ ကြာျခားၾကတာေပါ့။ ဥပမာ-အခု ေမာင္ရင္ အင္တာဗ်ဴးလုပ္သလုိ စာေရးဆရာကုိ အင္တာဗ်ဴးလုပ္တယ္ ဆုိပါေတာ့။ သူတုိ႔ဆီမွာ ေမးတာက "ခင္ဗ်ား ဟုိစာအုပ္ကုိ ေရးတယ္၊ အဲဒီအထဲမွာ ဘယ္ဇာတ္ေကာင္ကုိျဖင့္ ဘယ္စ႐ုိက္ နဲ႔ဘာ ေၾကာင့္ ဖန္တီးတာလဲ" စသျဖင့္ ေမးၾကတယ္။ ေျဖတဲ့သူက သူ႔ဇာတ္ေကာင္ကုိ ဘာေၾကာင့္ ဖန္တီးတယ္၊ ဘယ္သေဘာတရားကုိ ကုိယ္စားျပဳတယ္၊ အဲဒါမ်ိဳးေတြ႐ွိတယ္။ ဆုိပါေတာ့ ႏိႈက္ႏိႈက္ႏွဲႏွဲ ႐ွိတယ္ေပါ့။ တုိ႔ဆီ မွာေတာ့ ႏုေသးတာကုိး။

ဒီလုိ အင္တာဗ်ဴးေတြ လုပ္ဖုိ႔ မဂၢဇင္းေတြကုိ ဆရာ အႀကံေပးတာ ၾကာပါၿပီ။ ဘယ္သူကမွ စိတ္မ၀င္စားခဲ့ၾက ဘူး။ အခု ေပဖူးလႊာက ဒီက႑လုပ္လာတာ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ သူတုိ႔ဆီမွာ လုပ္တာေတြ ေမာင္ရင္ သိေအာင္ ဆရာျပမယ္။ ေဟာဒီ Paris Review ဆုိတာ သူတုိ႔ဆီမွာ စာေပအဆင့္ အေတာ္ျမင့္တဲ့ မဂၢဇင္းပဲ။ ပဲရစ္ရီဗ်ဴး ဆုိေပမယ့္ အေမရိကမွာ ထုတ္တာပါ။ သူက စာေပအႏုပညာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေတာ္ေတာ္ အဆင့္ ျမင့္တယ္။ ပန္းခ်ီ၊ ပန္းပု၊ စာေပနဲ႔ ပတ္သက္တာေတြေပါ့။ အဲဒီမွာ အပတ္တုိင္း အင္တာဗ်ဴးတစ္ခုပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ စာေရးဆရာ အင္တာဗ်ဴးပါတယ္။
အဲဒီလုိ အပတ္တုိင္း ပါၿပီးရင္ အင္တာဗ်ဴးေတြကုိ ေပါင္းၿပီး စာအုပ္ထုတ္တယ္။ ဆရာတုိ႔ဆီမွာလည္း အဲဒီလုိ ေပါင္းထုတ္တာမ်ိဳး ႐ွိသင့္တယ္။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဆုိေတာ့ ဆရာကုိ ေမာင္ရင္တုိ႔တစ္ေတြ မ႐ွိေတာ့တဲ့ ေနာက္ တစ္ေခတ္မွာ စာေပ သုေတသနသမားေတြအတြက္ အသံုး၀င္ႏုိင္တယ္။ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ စာေရးဆရာ ေတြ အေၾကာင္း၊ စာေရးဆရာေတြရဲ႕ အထင္အျမင္ အယူအဆေတြကုိ တစ္စုတစ္ေပါင္း တည္း ေတြ႕ႏုိင္မယ္။ တုိ႔ေခတ္ စာေပရဲ႕ အေျခအေနကုိ သံုးခြင့္ရၾကမယ္။ ဒါဟာ အမ်ားႀကီး လုိအပ္တဲ့ အခ်က္ပဲလုိ႔ ဆရာ ထင္ တယ္။

စာေရးဆရာေတြဟာ စာသာ ေရးေနၾကတာ၊ သူတုိ႔ရဲ႕ ထင္ျမင္ယူဆခ်က္ကုိ ေျပာဖုိ႔ အခါအခြင့္ႀကံဳခဲတယ္။ စာေပေဟာေျပာပဲြမွာ ေျပာတာက ခဏပဲ။ ဒီလုိ ပံုႏွိပ္ထားတာက ကာလၾကာ႐ွည္ခံမယ္။ အယူအဆေတြ ေျပာႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ အင္တာဗ်ဴးဟာ အေကာင္းဆံုး အခြင့္အလမ္းပါပဲ။ အခု ေမာင္ရင္ ေမးသလုိ ဆစ္ဆစ္ၿပီး ေမးလုိက္ေတာ့ အယူအဆ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ထြက္လာႏုိင္တာေပါ့"
" ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ ဆရာ။ ဆရာနဲ႔ ေဆြးေႏြးရမယ္ဆုိရင္ ေနာက္ထပ္ ေဆြးေႏြးခ်င္တာေလးေတြ ႐ွိပါ ေသးတယ္။ ဆရာ အမိန္႔႐ွိသလုိ စာေရးဆရာမ်ားနဲ႔ ေတြ႕ဆံုခန္းကုိ စုၿပီး တစ္ေပါင္းတစ္စည္းတည္း စာအုပ္ ထုတ္ဖုိ႔ ေပဖူးလႊာမွာ အစီအစဥ္ ႐ွိေနပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔မွာကလည္း အခန္းက႑ေတြ မ်ားေတာ့ ေနရာ ကန္႔သတ္ခ်က္ကေလးေတြ ႐ွိေနလုိ႔ ဒါေလာက္နဲ႔ပဲ ကၽြန္ေတာ္ ေက်နပ္လုိက္ပါဦးမယ္။ ဒီက႑မွာ ပါ၀င္ကူညီေပးတဲ့အတြက္နဲ႔ ဆရာ့အယူအဆေတြကုိ မွတ္တမ္းတင္ ဂါရ၀ျပဳခြင့္ရတဲ့အတြက္ ေက်းဇူးတင္ပါ တယ္ဆရာ "

ေပဖူးလႊာမဂၢဇင္စး၊ အမွတ္-၃၉၊ ၾသဂုတ္လ၊ ၁၉၈၄ ခုႏွစ္။

ဆက္ရန္
.