ဝင္းၿငိမ္း ႏွင္႔ စာေရးဆရာမ်ား ေပဖူးလႊာစာေပအင္တာဗ်ဴး, အပိုင္း (၃၆)

ဧရာ၀တီျမစ္ေရ စီးဆင္းေနသမွ်
ထီလာစစ္သူ

ယခုလ ေတြ႕ဆံုခန္းကုိေတာ့ ႏုိင္ငံေတာ္ရဲ႕ တာ၀န္ကုိ တစ္ဖက္က တစ္႐ြက္တစ္ပုိး ထမ္းေဆာင္ ေန လ်က္က တစ္ဖက္ကလည္း စာေပတာ၀န္ကုိ မလစ္ဟင္းရေအာင္ စဥ္ဆက္မျပတ္ သယ္ပုိးလာခဲ့တဲ့ တပ္မေတာ္သား တစ္ေယာက္ ျဖစ္ခဲ့ၿပီး ေၾကးမံုသတင္းစာတုိက္တြင္ သတင္းစာ တာ၀န္မ်ားကုိ ထမ္းေဆာင္ ခဲ့ကာ ယခုအခါ အႏုပညာဦးစီးဌာနတြင္ ယဥ္ေက်းမႈတာ၀န္မ်ား ထမ္းေဆာင္ေနသူ ကဗ်ာဆရာ၊ ၀တၳဳေရးဆရာ၊ သတင္းစာ ဆရာတစ္ဦးျဖစ္တဲ့ "ထီလာစစ္သူ" ရဲ႕ အေတြးအေခၚ ယူဆခ်က္ တုိ႔ကုိ တင္ျပေပးဖုိ႔ စာတည္းအဖဲြ႕က တာ၀န္ေပးလုိက္ပါတယ္။
ဆရာထီလာစစ္သူ ေရးခဲ့တဲ့ ၀တၳဳေတြထဲမွာ "စီးဆင္းရစ္ေလဦး ဧရာ၀တီ" ၀တၳဳက ဆရာ့စာေပမွတ္တုိင္ကုိ စုိက္ထူေစႏုိင္ခဲ့ၿပီး "မဲေခါင္ျမစ္မွ အုိ႐ြက္၀ါႏွင့္ အျခားကဗ်ာမ်ားကုိ ကဗ်ာစာအုပ္အတြက္ စာေပဗိမာန္ ကဗ်ာ စာေပဆု ရေစခဲ့ပါတယ္။ တပ္မေတာ္တာ၀န္၊ ႏုိင္ငံတာ၀န္ေတြ ထမ္းေဆာင္ေနရင္းက စာခ်စ္သူပီပီ စာေတြ၊ ကဗ်ာေတြ ေရးေနဆဲျဖစ္တဲ့ ဆရာထီလာစစ္သူကုိ မအားမလပ္တဲ့ၾကားကပဲ အခ်ိန္လုၿပီး ေမးျမန္းခဲ့ ရပါတယ္။

" ထီလာစစ္သူဆုိတဲ့ ကေလာင္နာမည္ ခံယူတဲ့ ဆရာ့ ရည္႐ြယ္ခ်က္ကုိ သိပါရေစ ခင္ဗ်ာ "
" ထီလာစစ္သူ ကေလာင္အမည္ ခံယူခဲ့တာ ရည္႐ြယ္ခ်က္ ႐ွိပါတယ္။ စစ္သူဆုိတာ စစ္မွန္မႈကုိ ယံုၾကည္သူ လုိ႔လည္း အဓိပၸာယ္ရပါတယ္။ စစ္သူႀကီးလုိ႔လည္း အဓိပၸာယ္ယူခဲ့ပါတယ္။ ထီလာကေတာ့ ေမြး ရပ္ေျမျဖစ္တဲ့ မိတၳီလာၿမိဳ႕ကုိ ဂုဏ္ျပဳတဲ့အေနနဲ႔ ကေလာင္အမည္မွာ ေဒသအမည္ ထည့္သြင္းတဲ့ သေဘာ ျဖစ္ပါတယ္"
" ဆရာ စာေပနယ္ထဲ ေရာက္လာပံုက "
" ကၽြန္ေတာ္ စာေပေလာကထဲ ၀င္ေရာက္လာရတာကေတာ့ မိဘရဲ႕ ဆံုးမသြန္သင္ပဲ့ျပင္မႈေၾကာင့္ ျဖစ္ ပါတယ္။

စာေပေလာကထဲ မေရာက္မီ စာေရးလုိတဲ့ ဗီဇ၊ စာဆုိလုိတဲ့ ဗီဇကုိ အေမနဲ႔ အေဖ့ထံက ရပါတယ္။ အေမ က မဲဇာေတာင္ေျခရတုကုိ ႏႈတ္တုိက္သင္ေပးပါတယ္။ ငါးႏွစ္ ေျခာက္ႏွစ္သားေလာက္က ဆုိပါေတာ့။ အေဖ က ေတးထပ္ေတြ၊ ေဒြးခ်ိဳးေတြ၊ ေလးခ်ိဳးေတြကုိ ႏႈတ္တုိက္သင္ေပးပါတယ္။
အေမ က ကၽြန္ေတာ္ ငယ္စဥ္ စာေရးဆရာမႀကီး ခင္မ်ိဳးခ်စ္ ဘာသာျပန္တဲ့ အဂၤလိပ္ကဗ်ာဆရာ "ေသာမတ္စ္ဂေရး"ရဲ႕ လြမ္းခ်င္းတစ္ပုဒ္ကုိ သင္ေပးဖူးပါတယ္။ ကဗ်ာ သံုးပုိဒ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ပထမတစ္ပုိဒ္ပဲ အခု ရပါေတာ့တယ္။

အဲဒီကဗ်ာက -
" တစ္ေနကုန္ေညာင္း၊ ညေနေစာင္းေသာ္၊ ေခါင္းေလာင္းသံေႁခြ၊ ၀င္သည့္ေနကုိ၊ ေဖာ္ေ႐ႊပ်ဴငွာ၊ ႏႈတ္ခြန္းသာခဲ့၊ လယ္ယာကုန္းဆင္း၊ ႏြားသြင္းဓေလ့၊ ႐ြာ၀င္ေကြ႕၏။ တစ္ေန႔လံုးဖား၊ လယ္သမားလမ္း၊ ႐ွည္ လ်ား႐ြာလမ္း၊ အိမ္ဆီတန္း၍၊ ပင္ပန္းလိႈက္ဖုိ၊ ေရာက္လုိစိတ္သာ၊ ေစာမိ႐ွာလိမ့္၊ ဆည္းဆာညခ်မ္း၊ ေမွာင္ေငြ႕လႊမ္းေသာ္၊ ေရာ္ရမ္းအၿပီး၊ ေထြေထြညီးသည္၊ အထီး ကၽြန္သာ က်န္ေတာ့သည္။
က်န္တဲ့ ႏွစ္ပုိဒ္ကေတာ့ အခ်ိဳ႕ပါဒေတြ ေမ့ေနလုိ႔ မေျပာေတာ့ပါဘူး။ ၿပီးေတာ့ ေဖေဖဟာ ေက်ာင္းဆရာ ဆုိေတာ့ စာေပေလာကထဲကုိ ၀င္ဖုိ႔ ႀကိဳးပမ္းခဲ့တဲ့ သူ ျဖစ္ပါတယ္။ သူ ေရးခဲ့တဲ့ ေဆာင္းပါးေတြ၊ ၀တၳဳတုိ ေလးေတြ လက္ေရးမူ အမ်ားအျပား ဖတ္ရပါတယ္။ ေဖေဖဟာ ေခတ္စမ္းအေရး အသားကုိ အလြန္ ႏွစ္သက္ သေဘာက်တာ မွတ္မိပါတယ္။

စာေပေလာကထဲကုိ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ကစၿပီး ကၽြန္ေတာ္ ၀င္ေရာက္တယ္လုိ႔ ဆုိရပါလိမ့္မယ္။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း နဲ႔ အာဇာနည္ေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ား လုပ္ႀကံခံရတဲ့လမွာ မိတၳီလာၿမိဳ႕ အမ်ိဳးသား အထက္တန္း ေက်ာင္းမွာ ထုတ္ေ၀တဲ့ နံရံကပ္စာေစာင္မွာ "တုိ႔ ဗုိလ္ခ်ဳပ္" ဆုိတဲ့ ေလးလံုးစပ္ကဗ်ာ လကၤာတစ္ပုဒ္ စတင္ေဖာ္ျပျခင္း ခံရပါတယ္။ ေနာက္ႏွစ္က်ေတာ့ ေက်ာင္းသားသမဂၢ အလုပ္ အမႈေဆာင္ ထဲ ပါလာၿပီး နံရံကပ္စာေစာင္မွာ အဖဲြ႕၀င္အျဖစ္ တာ၀န္ယူ လုပ္လာပါတယ္။ The Highway Man ကဗ်ာကုိ ဘာသာျပန္ၿပီး နံရံကပ္ စာေစာင္မွာ ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၄၉ ခုႏွစ္မွာ သတင္းစံု ဂ်ာနယ္ကုိ ၀တၳဳတုိနဲ႔ ကဗ်ာေတြ စတင္ပုိ႔ခဲ့ပါတယ္။ တုိင္းရင္းေမ ဂ်ာနယ္ကုိလည္း ကဗ်ာေတြ စတင္ပုိ႔ခဲ့ပါတယ္။

ပုိ႔တဲ့အခါတုိင္း လုိလုိ ပံုႏွိပ္ေဖာ္ျပျခင္းခံရပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ေတာ့ ကေလာင္စံုမဂၢဇင္း၊ တုိင္းသစ္ဂ်ာနယ္၊ ႐ႈမ၀မဂၢဇင္း၊ ျမ၀တီ မဂၢဇင္းတုိ႔မွာ ဆက္တုိက္ စာေတြ ေရးလာခဲ့ပါတယ္။ န၀ေဒးႀကီးနဲ႔ နတ္သွ်င္ေနာင္ရဲ႕ ရတု ေတြကုိ အလြန္စဲြလမ္းခဲ့ပါတယ္ "

" တပ္မေတာ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနရင္းက ဆရာ စာေရးေနတာဆုိေတာ့ တာ၀န္ခ်ိန္မွာေကာ စာေရးခ်င္ တဲ့ အေတြး မေပါက္ခဲ့ဘူးလား၊ ေရးေကာ ေရးျဖစ္ခဲပါသလား"
" ကၽြန္ေတာ္ စာေပေလာကထဲ ၀င္ေရာက္စဥ္က တပ္မေတာ္ထဲ မေရာက္ေသးပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ စာေပ ေလာက ထဲကုိ ၀င္ေရာက္ၿပီးတာနဲ႔ တပ္မေတာ္ထဲကုိလည္း မေ႐ွးမေႏွာင္းဘဲ ေရာက္လာတယ္လုိ႔ေတာ့ ဆုိ ႏုိင္ပါတယ္။ ၁၉၄၉ ခုႏွစ္မွာ ကရင္ ေသာင္းက်န္းသူေတြကုိ ေက်ာင္းသားရဲေခါင္တပ္ဖဲြ႕၀င္အျဖစ္နဲ႔ လက္နက္ စဲြကုိင္ တုိက္ခုိက္ေနပါၿပီ။ စစ္ဆင္ေရးတာ၀န္ေတြ ထမ္းေဆာင္ေနခ်ိန္မွာ စာေရးခ်င္စိတ္ ေပၚတဲ့ အခါ ႐ွိပါတယ္။ ေပၚသမွ် စိတ္ကူးစိတ္သန္းေတြကုိ ရသမွ် အခ်ိန္ကေလးမွာ ဒုိင္ယာရီနဲ႔ မွတ္သားၿပီး ေတး ထားပါတယ္။ စစ္ဆင္ေရးတာ၀န္ၿပီးလုိ႔ တပ္ျပန္ၿပီးနားတဲ့ အခ်ိန္ပုိင္းက်မွ ေရးျဖစ္ခဲ့ ပါတယ္။ တုိက္ပဲြ ျဖစ္ေန တုန္းမွာ စာေရးလုိ႔လည္း မရပါဘူး။ တုိက္ပဲြေတြ ျဖစ္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ကၽြန္ေတာ့္ရဲ႕ အသက္ ကုိ ေသမင္းထံ အပ္ႏွံၿပီး တုိင္းျပည္အတြက္ အသက္စြန္႔ တုိက္ခုိက္ေနပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ကၽြန္ေတာ္ ဟာ တုိက္ပဲြ ေတြ ေအာင္ျမင္မႈတစ္ခုတည္းသာ စိတ္ထဲမွာ ႐ွိပါတယ္"

" ဆရာက ၀တၳဳလည္း ေရးတယ္၊ ကဗ်ာလည္း ေရးတယ္ဆုိေတာ့ ၀တၳဳနဲ႔ ကဗ်ာဘယ္ဟာကုိ ပုိၿပီး အေရး သန္ ပါသလဲ "
" အတိအက်ေတာ့ မေျဖတတ္ပါဘူး။ ကဗ်ာ အေရးမ်ားေပမယ့္၊ ကဗ်ာ အေရးသန္ေပမယ့္ ၀တၳဳတုိ၊ ၀တၳဳ႐ွည္ ေရးတာကုိလည္း စိတ္ထဲမွာ အလြန္စဲြလမ္းပါတယ္။ ကဗ်ာစာအုပ္ေတြ ႐ွစ္အုပ္၊ ကုိးအုပ္ ထြက္ၿပီး ခဲ့သလုိ ၀တၳဳလံုးခ်င္းေတြလည္း ႐ွစ္အုပ္၊ ကပုိးအုပ္ ထြက္ႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ ၀တၳဳေတြ ဆက္ေရးဖုိ႔ လည္း ေခါင္းထဲမွာ အၿမဲတမ္း စိတ္ကူးစိတ္သန္းေတြ ႐ွိေနပါတယ္"
" ခံစားခ်က္တစ္ခုကုိ ၀တၳဳပံုစံနဲ႔ ေရးျပတာနဲ႔ ကဗ်ာအျဖစ္ ေရးျပရတာ ဘယ္ဟာက ပုိၿပီး ထိေရာက္မယ္ ထင္ပါသလဲ ဆရာ"

" ခံစားခ်က္တစ္ခုကုိ ကဗ်ာနဲ႔ ေရးၿပီး တင္ျပရတာကေတာ့ စကားလံုးအရာမွာ က်စ္က်စ္လ်စ္လ်စ္နဲ႔ ခုိင္ခုိင္ မာမာ ခံ့ခံ့ညားညား ရသ ျပည့္ျပည့္၀၀ ထိထိေရာက္ေရာက္ ႐ွိလွပါတယ္။ ၀တၳဳေရးၿပီး တင္ျပရတာ ကေတာ့ စကားေျပအရာမွာ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔၊ ႐ွည္႐ွည္လ်ားလ်ားနဲ႔ စာေပသ႐ုပ္ေဖာ္ၿပီး ျပင္းျပင္းထန္ထန္ အားရ ပါးရ ႐ွိလွတယ္လုိ႔ ဆုိႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ထိေရာက္တာကေတာ့ တစ္မ်ိဳးစီပါပဲ။ ဘယ္ဟာက ပုိၿပီးထိေရာက္ တယ္လုိ႔ မဆုိႏုိင္ပါဘူး။ စာေပအႏုပညာစြမ္းအားက သူ႔နည္းနဲ႔သူ ႀကီးမားျပင္းထန္ၿပီး ထက္ျမက္စူး႐ွလွပါ တယ္။ ကမၻာ့ဂႏၳ၀င္ျဖစ္တဲ့ ကဗ်ာႀကီးေတြနဲ႔ ၀တၳဳႀကီးေတြကုိ ႏိႈင္းယွဥ္ၾကည့္ရင္ ေကာင္းေကာင္းႀကီး သိႏုိင္ပါ တယ္။ ဂႏၳ၀င္ကဗ်ာႀကီးေတြက ဘာနဲ႔ တူသလဲဆုိေတာ့ ကမၻာေျမႀကီး ေတြနဲ႔ တူပါတယ္။ ဂႏၳ၀င္၀တၳဳႀကီးေတြကေတာ့ မဟာသမုဒၵရာႀကီးေတြနဲ႔ တူတယ္လုိ႔ ဥပမာ ေပးခ်င္ပါတယ္"
" ကဗ်ာ ဆုိတာ ရင္ဖြင့္႐ံုသက္သက္ပါလား ဆရာ။ ကဗ်ာမွာ တာ၀န္တုိ႔၊ ရည္႐ြယ္ခ်က္တုိ႔ ႐ွိပါသလား"

" ကဗ်ာဟာ စာေပယဥ္ေက်းမႈ ပစၥည္းတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ စာေပယဥ္ေက်းမႈဟာ ျပည္သူတုိ႔ရဲ႕ အေမြႏွစ္ ရတနာ ျဖစ္ပါတယ္။ သည္ေတာ့ ကဗ်ာရဲ႕ အဆင့္အတန္း၊ ကဗ်ာရဲ႕ တန္ဖုိးကုိ ကုိ၀င္းၿငိမ္း ခန္႔မွန္း သိ႐ွိႏုိင္မယ္လုိ႔ ယံုၾကည္ပါတယ္။ ကဗ်ာကုိ တကယ္တမ္း ေန႔ေရာ ညပါ ကဗ်ာဆရာအျဖစ္ စာဆုိအျဖစ္ ႏွစ္ေပါင္း မ်ားစြာ၊ ကဗ်ာေပါင္းမ်ားစြာ ေရးသားလာၿပီဆုိရင္ အဲဒီကဗ်ာထုထည္ပစၥည္းႀကီးဟာ ကဗ်ာေရးသူ ရဲ႕ ထုတ္လုပ္လုိက္တဲ့ စာေပယဥ္ေက်းမႈ ပစၥည္းေတြ ျဖစ္လာၿပီေလ။ အဲဒီပစၥည္းေတြကုိ တန္ဖုိး ႐ွိေအာင္ လုပ္မလား၊ တန္ဖုိးမဲ့ေအာင္ လုပ္မလား။ တန္ဖုိး ႐ွိ၊ မ႐ွိ အကဲျဖတ္တဲ့ေနရာမွာ၊ ေ၀ဖန္ သံုးသပ္ တဲ့ ေနရာမွာ ရည္႐ြယ္ခ်က္ေကာင္း မေကာင္း ဆုိတာ ေပၚလာလိမ့္မယ္။ ရည္႐ြယ္ခ်က္ မေကာင္းရင္ သူ႔မွာ တာ၀န္႐ွိတယ္။ ေကာင္းရင္လည္း တာ၀န္႐ွိလာတယ္။
အဲဒီေတာ့ ကဗ်ာေရးတဲ့ေနရာမွာ ေပါ့ေပါ့ဆဆလုပ္ရင္ တူေသာ အက်ိဳးေက်းဇူး ခံစားရမွာပါ။ ေလးေလး နက္နက္ လုပ္ရင္ တူေသာ အက်ိဳးေက်းဇူး ခံစားရမွာပဲ။ ဒါေတြဟာ အားလံုး ဆက္စပ္ေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကဗ်ာမွာ ရည္႐ြယ္ခ်က္ ႐ွိတယ္၊ တာ၀န္႐ွိတယ္လုိ႔ ကၽြန္ေတာ္ အျမင္႐ွိပါတယ္။

ဆက္ေျပာရရင္ မိမိ၏ ကဗ်ာ၊ ၀တၳဳ၊ ျပဇာတ္ေၾကာင့္ စာဖတ္သူ ျပည္သူလူထုကုိ အဆိပ္အေတာက္ မျဖစ္ေစသင့္ပါဘူး။ ေစတနာျဖင့္ အက်ိဳးျပဳစာေပသာ ျဖစ္သင့္ပါတယ္။ တာ၀န္မဲ့ ေရးပါက အဲဒီစာေပဟာ ျပည္သူအား အက်ိဳးမျပဳဘဲ အဆိပ္အေတာက္ ျဖစ္ေစတဲ့အတြက္ မေကာင္းပါ။ မ်က္ေမွာက္မွာေရာ၊ အနာဂတ္ မွာေရာ စာေရးသူဟာ တရားခံ ျဖစ္သြားမွာပါပဲ။ ဥပမာ ၁၉၅၀-၁၉၆၀ ျပည့္ႏွစ္ ဆယ္စုႏွစ္ အတြင္း မွာ စာေရးဆရာ အခ်ိဳ႕က အခ်ိဳ႕၀တၳဳေတြမွာ တကၠသုိလ္ပညာေရး မေကာင္းေၾကာင္း၊ ပညာတတ္ေတြကုိ ႐ႈတ္ခ်တဲ့အေၾကာင္း၊ လမ္းေဘးက ပါေမာကၡ ဆုိတာမ်ိဳးေတြ ေရးခဲ့ေတာ့ စာဖတ္သူ လူငယ္အခ်ိဳ႕ဟာ တကၠသုိလ္ ပညာေရးကုိ ဆံုးခန္းတုိင္ေအာင္ မသင္ၾကေတာ့ဘူး။ ပညာေရး တစ္ပုိင္းတစ္စနဲ႔ ဘ၀မွာ နစ္နာ ဆံုး႐ံႈးၾကရတာေတြ ျမင္ခဲ့ရပါတယ္။ အဲဒီ ၀တၳဳအခ်ိဳ႕ရဲ႕ စာေပၾသဇာ လႊမ္းမုိးမႈဒဏ္ ကုိ ယေန႔အထိ ခံေနၾကရ ဆဲပါပဲ။ မဲေခါင္ျမစ္မွ အုိ႐ြက္၀ါႏွင့္ အျခားကဗ်ာမ်ား စာအုပ္ထဲက စာေပအေပၚ မွာ ကၽြန္ေတာ္ရဲ႕ ယံုၾကည္ခ်က္၊ ခံယူခ်က္ကုိ ေဖာ္ျပထားတဲ့ ကဗ်ာတစ္ပုဒ္ကုိ ဒီေနရာမွာ ေျပာျပ ခ်င္ပါတယ္။ အဲဒီကဗ်ာရဲ႕ အမည္က အႏုပညာသည္၏ ပူပန္ျခင္းကဗ်ာ ျဖစ္ပါတယ္။

(၁)
႐ြယ္လူးပ်ိဳမ်စ္၊ မ်က္ကန္းခ်စ္ျဖင့္
နစ္မူးေနဆဲ၊ ခ်စ္သူကဲြ၍
သည္းထဲနာက်င္၊ ဆတ္ဆတ္ပင္တည့္
ေန လွ်င္ မပူ၊ လ မူမေအး
လြမ္းေဆြးမိႈင္းမႈန္၊ အေတြ႕ႀကံဳလည္း
မတုန္လႈပ္ႏုိင္ခဲ့ေစေလေသး။
(၂)
ႏုိင္ငံေတာ္တြက္၊ ေ႐ွ႕သုိ႔တက္စဥ္
ေၾကာက္မက္ဖြယ္တည့္၊ ၾကမၼာပိေၾကာင့္
အသိလြတ္ဆဲ၊ ဦးေခါင္းကဲြလ်က္
ႏွစ္ဖက္လက္႐ုိး၊ ပုိင္းပုိင္းက်ိဳး၍
ေမ့ေျမာေသြးလြန္၊ တမလြန္တြင္း
ေသမင္းတံခါး၊ ေရာက္ခဲ့ျငားလည္း
ငါ့အား မတုန္လႈပ္ႏုိင္ေစေလေသး။
(၃)
စာေပလကၤာ၊ ယံုၾကည္ရာေၾကာင့္
ေရးလွာေစာင္ေစာင္၊ လက္စြမ္းေျပာင္လည္း
ကေလာင္တိမ္းမွား၊ မာန္ေထာင္လႊား၍
ေ႐ြ႕လ်ားေနာင္ေခတ္၊ အဆိပ္ျဖစ္က
ဖြင့္လွစ္ေျပာဆုိ၊ အျပစ္ကုိလွ်င္
ရင္ဖုိတုန္လႈပ္၊ ေခၽြးတုတ္တုတ္က်
ပူပန္ရသည္၊ မ်က္ရည္လည္လ်က္
ဤအခ်က္လွ်င္၊ ငရဲထင္မိ
စိတ္တြင္သံေ၀ၿငိတကား။     ။

ဤကဗ်ာကုိ ၁၉၅၃ ခုႏွစ္ခန္႔ ေရးခဲ့တယ္ ထင္ပါတယ္။

ကဗ်ာနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ျပည္သူ႔အတြက္ မျဖစ္ေစဘဲ အလြမ္း၊ အေဆြး၊ အခ်စ္ခ်ည္း သက္သက္ ေရးခဲ့တဲ့ ျမန္မာစာေပ ေခတ္တစ္ေခတ္၊ ျမန္မာဘုရင္ အုပ္စုိးတဲ့ ေခတ္တစ္ေခတ္၊ ျမန္မာစာေပသမုိင္းမွာ ႀကီးထြားခဲ့လုိ႔ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ မ်ိဳးခ်စ္အားမာန္ေတြ က်ဆင္းေစခဲ့တဲ့အေၾကာင္း စာေပပညာ႐ွင္ သုေတသီ ပုဂၢိဳလ္ႀကီးမ်ားက ေထာက္ျပတာ ကၽြန္ေတာ္ ဖတ္ဖူး၊ မွတ္ဖူးပါတယ္။ ဒါေတြကုိ ျပန္ေလ့လာသင့္ပါတယ္။ နယ္ခ်ဲ႕ ကုိလုိနီေခတ္မွာ ဆရာႀကီး သခင္ကုိယ္ေတာ္မိႈင္းရဲ႕ နယ္ခ်ဲ႕ဆန္႔က်င္ေရး ေလးခ်ိဳးႀကီးေတြ၊ ဦးေက်ာ္လွရဲ႕ နယ္ခ်ဲ႕ဆန္႔က်င္ေရး သံခ်ိဳေတြ၊ ဆီးဘန္နီ ဆရာေတာ္ႀကီးရဲ႕ ရတုေတြ၊ အျခားမ်ိဳးခ်စ္ကဗ်ာ ဆရာႀကီးေတြရဲ႕ ကဗ်ာေတြဟာ နယ္ခ်ဲ႕ဆန္႔က်င္ေရး၊ ဖက္ဆစ္ေတာ္လွန္ေရး၊ ျပည္သူ႔လြတ္ေျမာက္ေရး အေရးေတာ္ပံုႀကီးေတြကုိ တစ္တပ္တစ္အား အေထာက္အကူ ျဖစ္ေၾကာင္း ဘယ္သူမွ မျငင္းႏုိင္ပါဘူး။ ဒီ အခ်က္ေတြကုိ ၾကည့္ရင္ ကဗ်ာ ေရးရာမွာ ရည္႐ြယ္ခ်က္႐ွိပါတယ္။

ကဗ်ာမွာ တာ၀န္႐ွိပါတယ္။ တုိင္းျပည္ ႀကီးပြားတုိးတက္ေအာင္ ကဗ်ာက တစ္ဖက္တစ္လမ္းက တစ္တပ္တစ္အား စြမ္းေဆာင္ႏုိင္ပါတယ္ဗ်ာ။ ကဗ်ာေကာင္းေအာင္၊ ရသေျမာက္ေအာင္ ေရးစြမ္း ႏုိင္ျခင္း က အတတ္ပညာ ထူးခၽြန္မႈ၊ သုိ႔မဟုတ္ ပါရမီ ေကာင္းလုိ႔ပါလုိ႔ ဆုိႏုိင္ပါတယ္။ အဲဒီလုိ ကဗ်ာအရာမွာ ထူးခၽြန္ၿပီး တုိင္းျပည္ကုိ ခ်စ္ေသာ စာေပ၊ ျပည္သူကုိ အက်ိဳးျပဳေသာ စာေပေတြ ေစတနာနဲ႔ ထပ္ဆင့္ၿပီး ႀကိဳးပမ္းဖုိ႔ အထူးအေရးႀကီးပါတယ္။ ႐ႈမ၀မဂၢဇင္းမွာ ကၽြန္ေတာ္ ျပည္သူတုိ႔ဘက္မွ ရပ္တည္ေသာ ကဗ်ာ မ်ား ေဆာင္းပါး ကုိ ေလးလ ဆက္တုိက္ ေဖာ္ျပခဲ့တာကုိ နမူနာအျဖစ္ ေျပာျပလုိပါတယ္ "
" ကာရန္မဲ့ကဗ်ာနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ဆရာ ဘယ္လုိ ယူဆပါသလဲ "

" ကာရန္မဲ့ကဗ်ာဟာ ကဗ်ာဖဲြ႕ဆုိပံု ပံုစံသစ္၊ ပံုသ႑ာန္အသစ္ စမ္းသပ္တယ္လုိ႔ ယူဆပါတယ္။ ကာရန္မဲ့ ကဗ်ာ ဖဲြ႕ဆုိသူေတြ လုိ ကၽြန္ေတာ္ မေရးဖဲြ႕တတ္လုိ႔ မေရးဖဲြ႕ရဲပါဘူး သူတုိ႔လုိ ေရးဖဲြ႕လုိ႔ တတ္ရင္ေတာ့ ေရး ၾကည့္မွာပါပဲ "

" ျမန္မာကဗ်ာဆရာ၊ ဆရာမႀကီးေတြရဲ႕ ကဗ်ာေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ သံုးသပ္ခ်က္ စာတမ္းေတြ ဆရာ ေရးေနတာေတြ႕ရပါတယ္။ ဒီစာတမ္းေတြ ေရးတဲ့ ဆရာ့ရည္႐ြယ္ခ်က္ သိပါရေစ"
" ဒီသံုးသပ္ခ်က္စာတမ္း ေရးေနတာ ကၽြန္ေတာ့္မွာ ရည္႐ြယ္ခ်က္ ႐ွိပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္နဲ႔ ေခတ္ၿပိဳင္စာဆုိ ကဗ်ာဆရာႀကီးေတြ၊ ဆရာမႀကီးေတြ ကဗ်ာေတြကုိ အတတ္ႏုိင္ဆံုး စုစည္းၿပီး ၂၀ ရာစု ျမန္မာ ကဗ်ာသမုိင္း အတြက္ ကဗ်ာက်မ္းအျဖစ္ ႐ွိရစ္ေအာင္ ႀကိဳးပမ္းျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ သူတုိ႔ ေရးသမွ် ကဗ်ာ ေတြ အားလံုး လုိက္လံ စုေဆာင္းပါတယ္။

သက္႐ွိ ထင္႐ွား႐ွိေနတဲ့ ကဗ်ာဆရာႀကီးေတြရဲ႕ အကူအညီ၊ ရန္ကုန္ တကၠသုိလ္ စာၾကည့္တုိက္က ဆရာ ဦးေသာ္ေကာင္း၊ ေဒၚေၾကာ့ေၾကာ့၊ တင္တင္ေမာ္တုိ႔ အကူအညီ၊ အျခား ကဗ်ာဆရာေတြရဲ႕ အကူအညီ၊ ေျမနီကုန္းက ဦးေစာလိႈင္၊ ေဒၚျမျမ (စာေပတုိက္)တို႔ အကူအညီရယူၿပီး စာအုပ္ မထုတ္ရေသးဘဲ စာနယ္ဇင္း အေစာင္ေစာင္မွာ ျပန္႔က်ဲေနတဲ့ ကဗ်ာေတြ တစ္ပုဒ္ခ်င္း ရယူရပါတယ္။ စပါး ေကာက္သင္းေကာက္သလုိ တစ္ႏွံခ်င္း ေကာက္သလုိ ေကာက္ရပါတယ္။ ျမန္မာစာ မဟာ၀ိဇၨာဘဲြ႕ ယူဖုိ႔အတြက္ ျပဳစုထားတဲ့ ေက်ာင္းသူ၊ ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ စာတမ္းေတြလည္း စုရပါတယ္။ ဒီကဗ်ာက်မ္း ေတြဟာ ျမန္မာစာေပေလာကအတြက္ တစ္ဖက္တစ္လမ္းက အေထာက္အကူ ျဖစ္မယ္လုိ႔ ယံုၾကည္ ပါတယ္။

ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ တစ္ေတြဟာ ျမန္မာစာေပကုိ ေလ့လာရပါတယ္။ က်မ္းျပဳရမွာေတြကုိ က်မ္းျပဳရပါမယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ျမန္မာစာေပဖံြ႕ၿဖိဳးေရးအတြက္ ႀကိဳးစားတာပါပဲ။ ၂၀ ရာစု ျမန္မာစာဆုိ ျမန္မာကဗ်ာ (ေငြတာရီ၊ ႏုယဥ္၊ ဗန္းေမာ္ညိဳႏဲြ႕၊ မင္းယုေ၀၊ ဘုတလင္ ခ်စ္ေလး) က်မ္းျပဳစုၿပီးသြားပါၿပီ။ ဒီႏွစ္ထဲ မွာ ထြက္ ႏုိင္ပါလိမ့္မယ္ "
" ကဗ်ာ ေရးတဲ့ေနရာ မွာ ကာရန္အေၾကာင္းအရာ ဘယ္ဟာ အဓိကက်ပါသလဲ ဆရာ"

"ကဗ်ာ ေရးရာမွာ အေၾကာင္းအရာဟာ အဓိကျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကာရန္ကုိလည္း အေၾကာင္းအရာ ထက္ ေလွ်ာ့တြက္လုိ႔မရပါဘူး။ ကဗ်ာေကာင္းတစ္ပုဒ္ကုိ လူသားတစ္ေယာက္အျဖစ္ ဥပမာ ေပးခ်င္ပါတယ္။ ကာရန္ကုိ လူသားတုိ႔ရဲ႕ ကုိယ္ခႏၶာအျဖစ္ သေဘာထားၿပီး အေၾကာင္းအရာကုိ ၀ိညာဥ္ အျဖစ္ သေဘာထား ရင္ ရမယ္လုိ႔ ဆုိခ်င္ပါတယ္။ အသက္၀ိညာဥ္ မ႐ွိရင္ ခႏၶာကုိယ္ဟာ ဘာမွ အသံုးခ် လုိ႔ မရပါဘူး။ အဲဒီလုိပဲ အသက္၀ိညာဥ္ဟာ ကုိယ္ခႏၶာမ႐ွိရင္ နားခုိစရာ၊ တြယ္စရာ မ႐ွိပါဘူး။ ဒီေတာ့ အသက္၀ိညာဥ္ ေရာ၊ ကုိယ္ခႏၶာေရာ႐ွိမွ လူသားဘ၀ဟာ ႐ွင္သန္ ႀကီးျပင္းလာၿပီး အဓိပၸာယ္႐ွိပါ့မယ္။ ကဗ်ာ ကုိ ဥပမာအျဖစ္ လူသားအေနနဲ႔ တူေၾကာင္း ေျပာျပလုိပါတယ္"
" ကဗ်ာ ေ၀ဖန္ေရးနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ဆရာ ဘယ္လုိ ယူဆပါသလဲ"

" ကဗ်ာ ေ၀ဖန္ေရးနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ေျပာရရင္ ကဗ်ာေ၀ဖန္ေရးဟာ လုိအပ္ပါတယ္။ ကဗ်ာေ၀ဖန္တဲ့ေနရာ မွာ သူ႔အတုိင္းအတာနဲ႔သူ ႐ွိပါတယ္။ ဆင္ခ်ည္တဲ့ႀကိဳးနဲ႔ ဆိတ္ကုိ မခ်ည္ေကာင္းပါဘူး။ ဆိတ္ခ်ည္တဲ့ ႀကိဳးနဲ႔ လည္း ဆင္ကုိ ခ်ည္လုိ႔ မရပါဘူး။ ဆင္ခ်ည္တဲ့ႀကိဳးနဲ႔ ဆင္ကုိခ်ည္မွ အဆင္ေျပပါတယ္။ ဆိတ္ခ်ည္တဲ့ ႀကိဳးကုိ ဆိတ္ခ်ည္မွ အဆင္ေျပပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ ဒီလုိပဲ ယူဆပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ကဗ်ာ ေ၀ဖန္တဲ့ ေနရာမွာ ေစတနာတရားဟာ အလြန္လုိအပ္တယ္လုိ႔ ယူဆပါတယ္။ ေစတနာမွန္ေသာ ေ၀ဖန္ေရး ဟာ စာေပကုိ ဖံြ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ေစတယ္လုိ႔ ယူဆပါတယ္။ စာေပကုိ အျပဳသေဘာနဲ႔ ေ၀ဖန္ဦးစားေပးဖုိ႔ ဆုိလုိ ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္ ေျပာခ်င္တာကေတာ့ စာဖတ္သူနဲ႔ စာေရးသူၾကားမွာ ေ၀ဖန္ေရး ဆရာဟာ ႐ွိပါ တယ္။ ေ၀ဖန္သူဟာ တာ၀န္အလြန္ႀကီးပါတယ္။ အရည္အခ်င္းနဲ႔ ျပည့္စံုၿပီး ေစတနာ ေ႐ွ႕ထားတဲ့။ ေ၀ဖန္တတ္တဲ့ ေ၀ဖန္ေရးဆရာဟာ စာေကာင္း ေပေကာင္းကုိ ထုတ္ေဖာ္ျပသသည္သိရပါတယ္။ စာေပ အရသာ ခံစားတတ္ေအာင္ တင္ျပႏုိင္စြမ္း႐ွိသူလုိ႔ ဆုိေၾကာင္း သိရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ စာေပေ၀ဖန္ေရးဟာ စာေပတုိးတက္မႈအတြက္ အလြန္အေရးပါ အရာ ေရာက္ေၾကာင္း ေျပာၾကားလုိပါတယ္"

" ဒီေန႔ မဂၢဇင္းကဗ်ာေတြအေပၚ ဆရာ ဘယ္လုိ သံုးသပ္မိပါသလဲ "
" ယေန႔ လစဥ္ထုတ္မဂၢဇင္း ၁၄ ေစာင္မွာ ပါ၀င္ေဖာ္ျပေနတဲ့ ကဗ်ာေတြ ဖတ္သေလာက္မွာ ကဗ်ာအမ်ားစု ဟာ ျမန္မာစာေပ ဖံြ႕ၿဖိဳးတုိးတက္မႈကုိ အေထာက္အကူျပဳေနတယ္လုိ႔ ယူဆပါတယ္။ ျပည္သူေတြရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြား ကုိ သယ္ပုိးေနတဲ့ ကဗ်ာေတြ အမ်ားမျပားေတြ႕ရပါတယ္။ ျပည္သူ႔အက်ိဳးျပဳ ကဗ်ာေတြဟာ ဘယ္ေတာ့မွ၊ ဘယ္ေခတ္မွာမွ မတိမ္ေကာပါဘူး။ ျပည္သူ႔အက်ိဳးစီးပြားကုိ ဆန္႔က်င္ရင္ေတာ့ အဲဒီကဗ်ာ ဟာ က်ဆံုးမွာပါပဲ။

ယေန႔ ကဗ်ာဆရာအမ်ားစုဟာ ျမန္မာကဗ်ာ ေရးဖဲြ႕ပံု ေရးဖဲြ႕နည္းစနစ္ကုိ လုိက္နာ ဖဲြ႕ဆုိေနၾကပါတယ္။ ျမန္မာ့ ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္ကုိ ထိန္းသိမ္းရင္း အေၾကာင္းအရာသစ္ေတြကုိ တင္ျပေနၾကပါတယ္။ တုိင္းခ်စ္ျပည္ခ်စ္စိတ္ ဓာတ္၊ လူ႔ေဘာင္သစ္ တည္ေဆာက္ေရး စိတ္ဓာတ္၊ ျမန္မာ့႐ုိးရာ ယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့ထံုးစံ ကုိ ထြန္းကားေစလုိေသာ စိတ္ဓာတ္၊ အေတြးအေခၚ၊ ဘ၀အားမာန္၊ ဘ၀႐ုန္းကန္ လႈပ္႐ွားမႈ၊ ဘ၀အျမင္၊ ေလာကအျမင္ေတြကုိ ဖဲြ႕ဆုိေနတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ယေန႔ေခတ္မွာ ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တုိင္း ႏုိင္ငံေတာ္ က ခ်ီးျမွင့္တဲ့ အမ်ိဳးသား စာေပဆုေတြထဲမွာ ႏွစ္စဥ္ ဆက္တုိက္လုိလုိ ဆုခ်ီးျမွင့္ခံေနရတာကုိက ျမန္မာ ကဗ်ာဆရာ အမ်ားစုဟာ ျပည္သူ႔အက်ိဳးျပဳကဗ်ာေတြ ေရးဖဲြ႕ေနလုိ႔ ျဖစ္တယ္ဆုိတာ သက္ေသခံ ေနပါတယ္"

" ကဗ်ာ ေလ့လာလုိက္စားသူေတြအေနနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဆရာ ဘယ္လုိ အႀကံေပးခ်င္ပါသလဲ ဆရာ "
" ကဗ်ာ ေလ့လာလုိက္စားသူေတြဟာ ျမန္မာကဗ်ာကုိ ေသခ်ာစြာ လုိက္စားၿပီး ပ်ိဳ႕၊ လကၤာ၊ ရတု၊ ရကန္၊ သံေပါက္၊ ဧခ်င္း၊ အုိင္ခ်င္း၊ ကာခ်င္း၊ တ်ာခ်င္း၊ ေဒြးခ်ိဳး၊ ေလးခ်ိဳး စတဲ့ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈ ကဗ်ာစာေပ ေတြကုိ ေစ့ေစ့စပ္စပ္ အေလးအနက္ထားၿပီး ေလ့လာၾကပါလုိ႔ ေစတနာနဲ႔ အႀကံျပဳခ်င္ပါတယ္"
" ဒီေန႔ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ စာေပေလာကမွာ ပင္ကုိေရး၀တၳဳေတြ အရည္အေသြး က်ဆင္းေနတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဆရာ ဘယ္လုိ ျမင္ပါသလဲ "
" ယေန႔ ပင္ကုိေရး၀တၳဳေတြ ေရာင္းအား က်ဆင္းတာကေတာ့ ေဆြးေႏြးစရာေတြ အမ်ားႀကီး ႐ွိမယ္လုိ႔ ထင္ ပါတယ္။ စာေရးသူ၊ ထုတ္ေ၀သူ၊ စာဖတ္သူ ဒီသံုးဦးအေပၚမွာ အမ်ားဆံုး တည္ပါတယ္။ ပင္ကုိေရး၀တၳဳေတြကုိ ယခုထက္ ေကာင္းေအာင္ ျမန္မာစာေရး ဆရာေတြ အထူးႀကိဳးစားၿပီး ေရးဖုိ႔လည္း လုိမယ္လုိ႔ ယူဆပါတယ္။ ပင္ကုိေရး၀တၳဳေတြဟာ ၀တၳဳစံႏႈန္း သတ္မွတ္ခ်က္ေတြ ႐ွိတဲ့အတုိင္း စာေပအဆင့္ အတန္းျမင့္ဖုိ႔၊ စာေပအရည္အေသြး ေကာင္းဖုိ႔လုိပါတယ္။ ပင္ကုိေရး၀တၳဳ ဆုိၿပီးေတာ့ စာေပ အဆင့္အတန္း၊ မမီ၊ စာေပအရည္အေသြး ညံ့ဖ်င္းရင္လည္း အခ်ည္းႏွီး ျဖစ္မွာပဲ။

ပင္ကုိေရး၀တၳဳႀကီးေတြ ျပန္လည္ထြန္းကား လာေအာင္၊ ေရာင္းအား႐ွိလာေအာင္ ပထမဆံုး လုပ္ေပးႏုိင္တဲ့ ဌာနကေတာ့ လစဥ္ထုတ္ မဂၢဇင္းႀကီးေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ပင္ကုိေရး၀တၳဳေကာင္း ေရးႏုိင္စြမ္း ႐ွိတဲ့ စာေရးဆရာႀကီးေတြနဲ႔ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ေတြ ေတြ႕ဆံုညွိႏိႈင္းၿပီး အခန္းဆက္ ပင္ကုိေရး၀တၳဳႀကီးေတြ ျပန္လည္ ထြန္းကားမႈအတြက္ ႀကိဳးပမ္းသင့္ပါၿပီ။

ဒီလုိ ႀကိဳးပမ္းခဲ့တဲ့ အစဥ္အလာလည္း ႐ွိပါတယ္။ ႐ႈမ၀ မဂၢဇင္း၊ ျမ၀တီမဂၢဇင္း၊ ေငြတာရီ မဂၢဇင္း၊ ေသြးေသာက္မဂၢဇင္း အ႐ွိတဲ့ မဂၢဇင္းႀကီးေတြက ပံုႏွိပ္ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ ပင္ကုိေရး၀တၳဳႀကီးေတြဟာ အထင္ အ႐ွား ႐ွိၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ ဦးသိန္းေဖျမင့္ရဲ႕ "အေ႐ွ႕က ေန၀န္းထြက္သည့္ပမာ"၊ ခင္ႏွင္းယုရဲ႕ "ကၽြန္းဧကရီ"၊ "ခ်စ္လွခ်ည္"၊ ဂ်ာနယ္ေက်ာ္မမေလးရဲ႕ "သူမ"၊ "မုန္း၍မဟူ"၊ တကၠသုိလ္ဘုန္းႏုိင္ရဲ႕ "သူ႔ကၽြန္မခံၿပီ"၊ ဒဂုန္တာရာရဲ႕ "ၾကာပန္းေရစင္"၊ ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္ရဲ႕ "ၿမိဳင္"၊ ၀င္းဦးရဲ႕ "ေဆြး"၊ ၀င္းလိႈင္ ရဲ႕ "ဘ၀ ေန၀င္ခ်ိန္"၊ ေအာင္လင္းရဲ႕ "အ႐ိုင္းစံပယ္"၊ "စင္ေရာ္"၊ မင္း႐ွင္ရဲ႕ "မုိးနဲ႔ေျမ"၊ "ျပင္ဦးလြင္ မွ လြမ္းရိပ္သာ" စတဲ့ ၀တၳဳႀကီးေတြဟာ လစဥ္ထုတ္ မဂၢဇင္းႀကီးေတြက အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ ေတြဟာ စိတ္႐ွည္လက္႐ွည္နဲ႔ ထည့္သြင္း ေဆာင္႐ြက္ေပးခဲ့လုိ႔ ေပၚထြက္လာတဲ့ ၀တၳဳႀကီးေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ မဂၢဇင္း ႀကီးေတြမွာ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ လံုးခ်င္း၀တၳဳအျဖစ္ ထုတ္ေ၀လုိက္တဲ့အခါမွာ ေအာင္ျမင္ ေက်ာ္ၾကားတဲ့ ၀တၳဳႀကီးေတြအျဖစ္ ျမန္မာစာေပေလာကမွာ ရပ္တည္ေနႏုိင္ခဲ့ၾကပါတယ္။

ကၽြန္ေတာ္ စိတ္ မေကာင္းစရာတစ္ခု ေျပာခ်င္တာကေတာ့ မဂၢဇင္း၀တၳဳ႐ွည္ဆုိၿပီး ယေန႔ အခ်ိဳ႕မဂၢဇင္းႀကီးေတြ အမည္တပ္ၿပီး ထည့္ေပးၾကတာ ဖတ္ၾကည့္ေတာ့ ၀တၳဳတုိေလာက္သာပဲ ႐ွိေတာ့ ဘယ္လုိ နားလည္ရမွန္း ေတာင္ မသိေတာ့ပါဘူး။ တစ္ခုခုေတာ့ ကဲြလဲြခ်က္ ႐ွိေနတယ္လုိ႔ ထင္ပါတယ္"
" ဒီေန႔ ဘာသာျပန္ေတြန႔ဲ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ဆရာ ဘယ္လုိ ယူဆပါသလဲ "
" ဘာသာျပန္စာေပအေပၚမွာလည္း ေဆြးေႏြးစရာေတြ အမ်ားႀကီး ႐ွိပါတယ္။ ျမန္မာစာဖတ္ပရိသတ္နဲ႔ ကမၻာ့စာေပ ဆက္သြယ္မႈ အေျခအေနေပၚမွာလည္း ထည့္တြက္ရပါလိမ့္မယ္။

ျမန္မာစာဖတ္ပရိသတ္က ကမၻာ့ စာေပေတြကုိ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ လုိက္စားလာလုိ႔ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ယူဆႏုိင္ပါတယ္။ ဘာသာျပန္စာအုပ္တုိင္း ေကာင္းသလားဆုိေတာ့ စာအုပ္တုိင္း မေကာင္းပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ စာအုပ္ေကာင္း အမ်ားအျပားလည္း ပါပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ကေတာ့ ဖတ္လုိ႔ေကာင္းေအာင္ ေရးထားတဲ့ အေပ်ာ္ဖတ္စာ အုပ္ေတြ၊ သူတုိ႔ဆီမွာ Best seller ဆုိတဲ့ စာအုပ္ေတြက ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဆီမွာ စာဖတ္သူေတြ အႀကိဳက္ျဖစ္ ႏုိင္မယ့္ အလားအလာ႐ွိရင္ ျပန္ဆုိၾကတာေတြ႕ရပါတယ္။ ဘာသာျပန္ စာေပေတြ အထူးသျဖင့္ ဘာသာျပန္ ၀တၳဳႀကီးေတြ ေနရာယူလာတာကေတာ့ ပင္ကုိေရး ျမန္မာ ၀တၳဳေကာင္း ေတြ၊ ၀တၳဳႀကီးေတြ မထြက္ႏိုင္တဲ့ အတြက္ကလည္း အေၾကာင္းတစ္ေၾကာင္း ျဖစ္ပါတယ္။

၁၉၅၀ ျပည့္ႏ်စ္၊ ၁၉၆၀ ျပည့္ႏွစ္ ၁၀ စုႏွစ္ တစ္စုကုိ စံထားၿပီး ေျပာၾကရေအာင္ဗ်ာ။ အဲဒီ ၁၀ စုႏွစ္ အတြင္းမွာ ဘာသာျပန္ ၀တၳဳေကာင္းေတြ၊ ၀တၳဳႀကီးေတြ အေတာ္မ်ားမ်ား ထြက္တာ ေတြ႕ရပါလိမ့္မယ္။ ထုိနည္းတူစြာပဲ ပင္ကုိေရး ျမန္မာ၀တၳဳႀကီးေတြ အေတာ္ မ်ားမ်ား ထြက္တာ ေတြ႕ရပါလိမ့္မယ္။ ထုိနည္းတူစြာပဲ ပင္ကုိေရး ျမန္မာ၀တၳဳေတြ ၀တၳဳေကာင္းေတြလည္း အေတာ္မ်ားမ်ား ထြက္ခဲ့ပါတယ္။ ဘာသာျပန္၀တၳဳအခ်ိဳ႕ျဖစ္တဲ့ အေမ၊ ေျမပေဒသာ၊ ေမွ်ာ္တလင့္လင့္၊ ေသြးစုပ္ေျမ၊ ေဒးဗစ္ေကာ့ပါးဖီးလ္၊ ေတာင္ေလေသြးေတာ့၊ ပန္းေရာင္၊ အဘုိးအုိ ႏွင့္ ပင္လယ္၊ ေရာ္ဘင္ဆန္ က႐ူးဆုိး၊ ဇင္းဒါးအက်ဥ္းသမား၊ ဖ႐ူဆုိ၊ ခါးကုန္းႀကီး အစ႐ွိတဲ့ ၀တၳဳႀကီးေတြ ထြက္ခဲ့သလုိ ပင္ကုိေရး၀တၳဳ ေကာင္း ၀တၳဳႀကီးေတြျဖစ္တဲ့ မုိးႏွင့္ေျမ၊ ေမ့ဘူးကြယ့္ သက္လွယ္ရယ္၊ အ႐ုိင္းစံပယ္ေမႊး၊ သူ႔ကၽြန္မခံၿပီ၊ ပစ္ တုိင္းေထာင္၊ ဘုန္းေမာင္ တစ္ေယာက္ တည္းရယ္၊ လြမ္းရစ္ေတာ့ သက္လွယ္ရယ္၊ ၾကာပန္းေရစင္၊ ကမၼဖလ၊ ေ႐ႊခ်စ္ ေငြခ်စ္၊ တစ္မုိးေသာက္ေသာ္၊ မုိးေအာက္ေျမျပင္၊ ေမာင့္မမၿငိမ္း၊ ေဗဒါ၊ တုိ႔တုိင္းဌာနီ၊ မင္းမႈထမ္း၊ တပ္ထဲက ျမတ္ကုိကုိ၊ မုန္း၍မရ၊ အေ႐ွ႕က ေန၀န္းထြက္သည့္ပမာ၊ သူမ၊ ငဘ အစ႐ွိတဲ့ ၀တၳဳ ႀကီးေတြ ထြက္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၆၀ ျပည့္ႏ်စ္၊ ၁၉၇၀ ျပည့္ႏွစ္အတြင္း ၁၀ စုႏွစ္ တစ္စု ကာလကုိ စံျပဳၾကည့္ရင္လည္း ေတြ႕ႏုိင္ပါတယ္။

ဒါက ဘာသာျပန္စာေပထဲက ၀တၳဳအေၾကာင္း ေျပာျပတာပါ။ အျခားဘာသာျပန္ ဘာသာရပ္ေတြကေတာ့ အထူးေျပာစရာ မလုိပါဘူး။ စီးပြားေရး၊ ႏုိင္ငံေရး၊ လူမႈေရး၊ ပညာေရး၊ သိပၸံဘာသာရပ္ေတြ ဘာသာျပန္အေနနဲ႔ ထြက္ေပၚလာတာ ျပည္သူေတြအတြက္ ေကာင္းမြန္ တုိးတက္တဲ့ အသိဥာဏ္ေတြ ျဖစ္ေစတယ္လုိ႔ ယူဆပါတယ္"
" မဲေခါင္ျမစ္မွ အုိ႐ြက္၀ါ ကဗ်ာစာအုပ္ အမွာစာ ေရးတဲ့ေနရာမွာ ဆရာက "စာေပဟာ ေခတ္ရဲ႕ ေၾကးမံုျဖစ္ တယ္"လုိ႔ ေရးထားတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ဒီေန႔ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ စာေပမွာ တကယ္ပဲ ေခတ္ရဲ႕အေရာင္ တိတိ က်က် ထင္ဟပ္ပါသလား"

" စဟာေပဟာ ေခတ္ရဲ႕ ေၾကးမံုျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္ပဲ ေခတ္ရဲ႕ ေၾကးမံုဟာ စာေပမွာ အေရာင္ တိတိ က်က် ထင္ဟပ္ႏုိင္ပါတယ္ဗ်ာ။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ျမန္မာစာေပသမုိင္းကုိ အတုိခ်ံဳးၿပီး ျပန္ စေကာက္ ၾကည့္ရေအာင္။ ပုဂံေခတ္၊ ပင္းယေခတ္၊ အင္း၀ေခတ္၊ ေတာင္ခုေခတ္၊ ေညာင္ရမ္းေခတ္၊ ကုန္းေဘာင္ေခတ္၊ အဂၤလိပ္ေခတ္၊ လြတ္လပ္ေရးေခတ္၊ ဆုိ႐ွယ္လစ္ေခတ္ေျပာင္း အေရးေတာ္ပံု ေတာ္လွန္ေရးေခတ္၊ ဒီေခတ္အသီးသီးတုိ႔မွာ ေပၚထြက္လာတဲ့ ေက်ာက္စာ၊ ေပစာ၊ စာအုပ္စာတမ္းေတြ ဖတ္ ၾကည့္ရင္ သိႏုိင္ပါတယ္။ ေက်ာက္စာဆုိရင္ ပုဂံေခတ္က သွ်င္ဒိသာပါေမာကၡ ေက်ာက္စာဟာ မေဖာ္ ျပရင္ မျဖစ္တဲ့ စာေပမွတ္တမ္း၀င္ ေက်ာက္စာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီ ေက်ာက္စာဟာ စာေပအေရးအသား အတြက္သာ မဟုတ္ဘူး ျပည္တြင္းေရး အေႏွာင့္အယွက္႐ွိပံု၊ ျမန္မာရဟန္းေတာ္မ်ား တုိင္းျပည္အေရးန႔ ပတ္သက္လုိ႔ ေဆာင္႐ြက္ခဲ့ပံုေတြကုိ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

ပင္းယေခတ္က ကာခ်င္းဟာ ႏုိင္ငံေတာ္ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကုိ ကာကြယ္ေစာင့္ေ႐ွာက္ေရး၊ က်ဴးေက်ာ္ စစ္ကုိ တရားေသာစစ္ျဖင့္ ခုခံကာကြယ္ေရးတုိ႔အတြက္၊ တုိင္းျပည္အတြက္ သူရဲေကာင္းေတြ အသက္စြန္႔၍ အေလာင္းခ်င္းထပ္၍ အေသခံပံု၊ ရန္သူေတြ၊ ဆုတ္ခြာထြက္ေျပး ဆံုး႐ံႈးၾကရပံုေတြ ေတြ႕ႏုိင္ပါတယ္။ က်န္တဲ့ ေခတ္ေတြကေတာ့ အထူးမေျပာေတာ့ပါဘူး။ သိပ္ၿပီး မ်ားေနမွာစုိးလုိ႔ပါ။ စာေရးဆရာႀကီး ေမာင္ထင္ ေရးတဲ့ "ငဘ" ၀တၳဳ၊ ဦးသိန္းေဖျဖင့္ေရးတဲ့ " အေ႐ွ႕က ေန၀န္းထြက္သည့္ပမာ" ၀တၳဳႀကီးေတြဟာ ေနာက္ခံျပဳထားတဲ့ ေခတ္ရဲ႕ အေၾကာင္းေတြကုိ ဂဃနဏ ေတြ႕ရမွာပါ။ အလားတူပဲ စာနယ္ဇင္းေတြမွာ ဖတ္ၾကည့္ရင္ အမ်ားႀကီး သိႏုိင္ပါတယ္"
" တာ၀န္ေတြ မ်ားတဲ့အထဲက ဆရာ စာေရးေနတယ္ဆုိေတာ့ စာေရးဖုိ႔ အခ်ိန္ရယ္လုိ႔ သီးျခားသတ္မွတ္ ထားတာမ်ား ႐ွိပါသလားဆရာ"

" ကၽြန္ေတာ္ဟာ ကၽြန္ေတာ့္ရဲ႕ ႏုိင္ငံ၊ ျပည္သူကုိ အလြန္ခ်စ္ျမတ္ႏုိးပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ စစ္ပညာကုိ ဂ်ပန္ေခတ္ကတည္းက သင္ၾကားခြင့္ရသမွ် သင္ၾကားခဲ့ပါတယ္။ စစ္ပညာ သင္ခဲ့သလုိ စာေပေတြလည္း ရသမွ် ႐ွာေဖြၿပီး ဖတ္႐ႈေလ့လာမွတ္သားခဲ့ပါတယ္။ ကဗ်ာ၊ ၀တၳဳ၊ ေဆာင္းပါးစာေပေတြ ေရးဖုိ႔ ႀကိဳးစားခဲ့ရပါ တယ္။ အ႐ြယ္ေရာက္စကာလ ျပည္တြင္းေသာင္းက်န္းဆူပူမႈနဲ႔ ရင္ဆုိင္ရတဲ့အခါမွာ တပ္မေတာ္ထဲ ၀င္ေရာက္ၿပီး တုိက္ပဲြမ်ားစြာ ပါ၀င္ဆင္ႏဲႊခဲ့သလုိ စာေပေတြလည္း အမ်ားႀကီး ေရးခဲ့ပါတယ္။ ႏုိင္ငံခ်စ္တဲ့ တုိင္းသူျပည္သားတစ္ေယာက္ဟာ သူ႔ႏုိင္ငံအတြက္၊ လူမ်ိဳးအတြက္ သူ စြမ္းေဆာင္ႏုိင္တဲ့ဘက္က သူ ေရာက္ရာေနရာ၊ က်ရာ တာ၀န္ကုိ ထမ္းေဆာင္ရမယ္လုိ႔ ကၽြန္ေတာ္ ျပတ္ျပတ္သားသား ယံုၾကည္ခ်က္၊ ခံယူခ်က္ ႐ွိပါတယ္။ ေရာက္ရာေဒသ၊ က်ရာတာ၀န္ကုိ အသက္႐ွင္ေနသမွ် ကာလပတ္လံုး ကၽြန္ေတာ္ဟာ ကၽြန္ေတာ့္ ႏုိင္ငံအတြက္ အလုပ္အေကၽြး ျပဳေနမွာပါပဲ။ ကၽြန္ေတာ္ အသက္ေသဆံုးတဲ့ ကာလက်မွ ရပ္ဆုိင္း သြားမယ္ ထင္ပါတယ္။ စာေရးတဲ့အခ်ိန္ ရယ္လုိ႔ သီးျခားသတ္မွတ္မထားႏုိင္ပါဘူး။

ဒီေနရာမွာ ခ်က္ေကာ့ရဲ႕ ငွက္စင္ေရာ္ျပဇာတ္ထဲက ေျပာျပခ်က္ကုိ သိပ္သေဘာက်တယ္။ ခ်က္ေကာ့က "က်ဳပ္ဟာ က်ဳပ္ႏုိင္ငံကုိလည္း ခ်စ္တယ္၊ က်ဳပ္ျပည္သူေတြလည္း ခ်စ္တယ္၊ က်ဳပ္ႏုိင္ငံ က်ဳပ္ ျပည္သူေတြရဲ႕ အနာဂတ္၊ က်ဳပ္ႏုိင္ငံ က်ဳပ္ျပည္သူေတြရဲ႕ သိပၸံပညာတင္ျပဖုိ႔ က်ဳပ္မွာ တာ၀န္႐ွိတယ္၊ ေနာက္ၿပီး လူသားေတြရဲ႕ အခြင့္အေရးကုိလည္း တင္ျပဖုိ႔ က်ဳပ္မွာ တာ၀န္႐ွိတယ္"လုိ႔ ဆုိထားပါတယ္။
ကၽြန္ေတာ့္ရဲ႕ အေပါင္းအသင္းေတြက ကုိ၀င္းၿငိမ္း ေမးသလုိပဲ ေမးၾကပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ အထက္က ေျဖတဲ့အတုိင္းပဲ ေျဖခဲ့ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ဟာ စာ အၿမဲတမ္း ဖတ္ေနပါတယ္။ စာေရးတာနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ကေတာ့ ဧရာ၀တီျဖစ္ႀကီး စီးေနသလုိ အစဥ္အဆက္မျပတ္ တသြင္သြင္ တဒီးဒီး စီးေနသလုိ ေရးေနမွာပါပဲ။ အခ်ိန္ သတ္မွတ္ထားျခင္း မ႐ွိပါဘူး"
" စီးဆင္းရစ္ေလဦး ဧရာ၀တီ ေရးျဖစ္သြားတဲ့ ရည္႐ြယ္ခ်က္ကုိ သိပါရေစ ဆရာ"
" စီးဆင္းရစ္ေလဦး ဧရာ၀တီ ေရးျဖစ္သြားတဲ့ ရည္႐ြယ္ခ်က္က ႏွစ္ခ်က္ ႐ွိပါတယ္။ တစ္ခ်က္က အဲဒီစာအုပ္ မွာ ေဖာ္ျပထားၿပီးျဖစ္ပါတယ္။

ေနာက္တစ္ခ်က္ကေတာ့ ကမၻာ့၀တၳဳႀကီးေတြ၊ ျမန္မာ့၀တၳဳႀကီးေတြကုိ ဖတ္႐ႈေလ့လာခြင့္ရၿပီး အားက်တဲ့ အတြက္ ျဖစ္ပါတယ္။ ကမၻာ့၀တၳဳႀကီးေတြအနက္ က လီယုိေတာ္လ္စတြိဳင္းရဲ႕ "စစ္ႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး"၊ မာဂရက္မစ္ခ်ယ္ ရဲ႕ "ေလ႐ႈးသုန္သုန္"၊ မီးေခး႐ိႈလုိေတာ့ဗ္ ရဲ႕ "တၿငိမ့္ၿငိမ့္ဒြန္"၊ "ေတာ႐ုိင္းေျမ"၊ James A Michener ရဲ႕ "Hawaii The Source Centenial" ၀တၳဳႀကီးေတြ၊ "Herman Wark" ရဲ႕ "Young Blood Hawke"၊ ျမန္မာ ၀တၳဳႀကီးေတြထဲက ဆရာႀကီး သခင္ကုိယ္ေတာ္မိႈင္းရဲ႕ "႐ွာပံုေတာ္"၊ ဒဂုန္ခင္ခင္ေလးရဲ႕ "စာဆုိေတာ္"၊ နႏၵရဲ႕ "သံနဲ႔ေသြး"၊ "ငါ့ေသြး ငါ့ဓား ငါ့ဧရာ၀တီ"၊ နတ္ႏြယ္ရဲ႕ "ျမန္မာျပည္ ေျမာက္ပုိင္း"၊ မင္းေက်ာ္ ရဲ႕ "မဟာ"၊ "တေစၦ"၊ "ငါတုိ႔ေခတ္ႏွင့္အၿပိဳင္"၊ တကၠသုိလ္ဘုန္းႏုိင္ရဲ႕ "သူငယ္ခ်င္းလုိ႔ပဲ ဆက္၍ ေခၚမည္ခုိင္၊ ေမာင္ေန၀င္းရဲ႕ "မုိးေျမသိမ့္သိမ့္"၊ ေစာဦးရဲ႕ "တစ္မုိးေသာက္ေသာ္"၊ ေက်ာ္ေအာင္ရဲ႕ "အေရး ႀကီးၿပီ ေသြးနီးၾကစုိ႔"၊ ေမာင္သိန္းဆုိင္ရဲ႕ "ေရနံ႔သာခင္ခင္ႀကီး" စတဲ့ ၀တၳဳႀကီးေတြကုိ သိပ္ႏွစ္သက္ သေဘာက် ခဲ့ပါတယ္။ ဒီေတာ့ ျမန္မာ၀တၳဳေလာကမွာ မွတ္တုိင္တစ္တုိင္အျဖစ္ ပါ၀င္ႏုိင္ဖုိ႔ ျမန္မာ၀တၳဳႀကီး စစ္စစ္ တစ္အုပ္ ေပၚထြက္လာဖုိ႔ ရည္႐ြယ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါတယ္"

" ဆရာ စာေပဗိမာန္ ကဗ်ာဆုရတဲ့ "မဲေခါင္ျမစ္မွ အုိ႐ြက္၀ါ" ကဗ်ာ႐ွည္ႀကီးနဲ႔ "စီးဆင္းရစ္ေလဦး ဧရာ၀တီ" ႏိႈင္းယွဥ္ၾကည့္ရင္ ဘယ္လုိ ခံစားရပါသလဲ။ ကၽြန္ေတာ္ ေမးတဲ့ေမးခြန္းက သားသမီး ႏွစ္ေယာက္ ထဲက ဘယ္သူ႔ကုိ ပုိခ်စ္သလဲလုိ႔ ေမးတာမ်ိဳးပါပဲ ဆရာ"

" ဒီႏွစ္ခု ႏိႈင္းယွဥ္ေျပာရရင္ေတာ့ ခံစားရမႈဟာ တစ္မ်ိဳးစီပါပဲ။ ကဗ်ာ႐ွည္ႀကီးက စာေပရသေျမာက္ ဂႏၳ၀င္ ကဗ်ာႀကီးတစ္ပုဒ္ ျဖစ္သလုိ ၀တၳဳႀကီးကလည္း တုိင္းျပဳျပည္ျပဳ ျမန္မာ့ဂႏၳ၀င္၀တၳဳႀကီးတစ္ပုဒ္လုိ႔ စာေပ ျမတ္ႏုိးသူေတြက ေ၀ဖန္ၾကပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့ ဒီသားသမီး ႏွစ္ေယာက္လံုးကုိ အတူတူပဲ ခ်စ္ျမတ္ ႏုိးပါတယ္။ ဘယ္သူ႔ ဘယ္သူကုိမွ မပုိပါဘူးဗ်ာ။ ပုိလုိ႔လည္း မရပါဘူး။ ဘာေၾကာင့္လဲ ဆုိေတာ့ ဒီအႏုပညာ ပစၥည္းႏွစ္ခုမွာ တစ္မ်ိဳးစီ အႏုပညာတန္ဖုိး ႐ွိေနတဲ့အတြက္ ျဖစ္ပါတယ္။ ကုိ၀င္းၿငိမ္းေပးတဲ့ ဥပမာလုိပဲ ျပန္ေျဖ ခ်င္ပါတယ္။ သားဟာ လူ႔ေလာကအတြက္ တန္ဖုိး႐ွိသလုိ၊ သမီးဟာလည္း လူ႔ေလာက အတြက္ တန္ဖုိး႐ွိပါတယ္။ အႏုပညာေလာကမွာလည္း ကဗ်ာနဲ႔ ၀တၳဳဟာ ဒီလုိပဲ ေျပာလုိ႔ရမယ္လုိ႔ ထင္ပါတယ္ဗ်ာ"

" ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ ဆရာ၊ ၀တၳဳနဲ႔ ပတ္သက္တာေတြေရာ၊ ကဗ်ာနဲ႔ ပတ္သက္တာေတြပါ ျပည့္ျပည့္စံုစံု ေျဖၾကားေပးသြားတဲ့အတြက္ စာခ်စ္သူေတြအတြက္ အက်ိဳး႐ွိပါလိမ့္မယ္။ တာ၀န္ေတြနဲ႔ မအားလပ္တဲ့ၾကား ကအခ်ိန္ေပးခဲ့တဲ့အတြက္လည္း ေပဖူးလႊာ စာတည္းအဖဲြ႕ကုိယ္စား ကၽြန္ေတာ္ကပဲ ေက်းဇူးတင္စကား ေျပာခဲ့ပါရေစ။ ဆရာလည္း ဆႏၵ႐ွိတဲ့အတုိင္း ဧရာ၀တီျမစ္ေရ စီးဆင္းေနသမွ် စာေပအက်ိဳး ဆတက္ ထမ္းပုိး သယ္ပုိးႏုိင္ေစ ဖုိ႔ ဆႏၵျပဳခဲ့ပါတယ္"

ေပဖူးလႊာမဂၢဇင္း၊ အမွတ္-၃၈၊ ဇူလုိင္လ၊ ၁၉၈၄ ခုႏွစ္။
.