စာေရးဆရာ ကိုေအာင္ဆန္း အပိုင္း (၁၇)

သခင္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ သူ႔ကဗ်ာ သူ႔နိမိတ္

၁၉၈၀ ျပည့္ႏွစ္ ဇူလိုင္လထုတ္ စစ္ျပန္မဂၢဇင္းတြင္ သခင္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ ကဗ်ာတစ္ပုဒ္ဟူေသာ ေဆာင္းပါးကို သုေတသီတစ္ဦးျဖစ္သူ ေမာင္ေသာ္ကက ေရးသားတင္ျပခဲ့ပါသည္။ သခင္ေအာင္ဆန္း ၏ကဗ်ာမွ William Ernest Henley ေရးသားသည့္ အဂၤလိပ္ကဗ်ာ Invictus ကို မွီျငမ္းျပဳ၍ ေရးသား ေၾကာင္းကိုလည္း တင္ျပထားပါသည္။ ဤကဗ်ာကို သခင္ေအာင္ဆန္းသည္ ၁၉၃၆ခုႏွစ္ အုိးေဝမဂၢဇင္း အတြဲ ၆၊ အမွတ္ ၁၊ ေခါင္းႀကီးပိုင္းတြင္ ေရးသားထည့္သြင္းခဲ့ပါသည္။

ကဗ်ာ၏အမည္မွာ "အႏုိင္မခံ" ျဖစ္ပါသည္။ ထိုအခါက သခင္ေအာင္ဆန္းသည္ အိုးေဝမဂၢဇင္းတာဝန္ခံ အယ္ဒီတာျဖစ္သျဖင့္ ေခါင္း ႀကီးပိုင္းကို သခင္ေအာင္ဆန္းပင္ ေရးမည္ထင္ေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္ ထို ေခတ္အခါက မသိနားမလည္သူ မ်ားကမူ ယင္းကဗ်ာကို သခင္ေအာင္ဆန္းမေရး၊ အစကနဦး ေရးသားသူ မွာ ကဗ်ာဆရာ ပါေမာကၡႀကီး တစ္ဦးျဖစ္သည္ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ နာမည္ႀကီး သတင္းစာ ဆရာႀကီး တစ္ဦးျဖစ္သည္ဟူ၍လည္း ေကာင္း ယံုမွားသံသယရွိေနၾကေၾကာင္း၊ ေမာင္ေသာ္ကက သူ၏ အထင္မွာမူ ယင္းကဗ်ာကို သခင္ ေဆာင္ဆန္းပင္ေရးမည္ဟူ၍ တထစ္ခ်ယံုၾကည္ပါေၾကာင္းႏွင့္ သူ၏ ေဆာင္းပါးတြင္ တင္ျပထားပါသည္။

ငါ့အတြက္ က်ဥ္းေျမာင္းလွသည့္ သုဂတိဘံုကို သြားရသည္ပင္ျဖစ္ေစ၊ က်ယ္ဝန္းလွသည့္ ဒုဂတိဘံုသုိ႔ သြားရသည္ပင္ျဖစ္ေစ ငါသည္ ဂ႐ုမစုိက္။ ငါ့အေပၚ အျပစ္အနာအဆာပုဒ္ထီး ပုဒ္မေတြလည္း ငါမမႈ။ ဤကမာၻႀကီး၌ နယ္ခ်ဲ႕တုိ႔သည္ ေလာဘေဒါသေမာဟတုိ႔ျဖင့္ မင္းမူေန၏။ ဤေလာဘေဒါသတို႔ကင္းရာ ကုန္ရာျဖစ္ေသာ အျခားမဲ့၌ကား ငါ့အား နားေနစရာေသျခင္းတ၇ားသည့္ ငံ့လင့္လ်က္ရွိေန၏။
ယင္းကဗ်ာကို သခင္ေအာင္ဆန္းကိုယ္တုိင္ပင္လွ်င္ ေရးသားေၾကာင္းကို ကၽြန္ေတာ္ ရဲရဲႀကီးေထာက္ခံ တင္ျပလိုပါသည္။

ဤသို႔တင္ျပရာ၌ သခင္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ထိုအခ်ိန္အခါက ရင္းႏွီးစြာ ေတြ႕ဆံုၾကရလ်က္ စာေပေဆြးေႏြးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ၾကသည္ကိုလည္း တင္ျပလိုပါသည္။ ကၽြန္ေတာ္သည္ ၁၉၃၀/၃၁ ခုႏွစ္က ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ေကာလိပ္သို႔ ေရာက္လာခဲ့ပါသည္။ သခင္ေအာင္ဆန္းမွာမူ ၁၉၃၃ ခုႏွစ္တြင္ တကၠသုိလ္ သုိ႔ ေရာက္လာခဲ့ပါသည္။ သူသည္ ဝိဇၨာဘြဲ႕ကို ၁၉၃၇ ခုႏွစ္တြင္ ဆြတ္ခူးပါ သည္။ ကၽြန္ေတာ္ က ၁၉၃၇ တြင္ မဟာဝိဇၨာဘြဲ႕ကို ဆြတ္ခူးပါသည္။ သခင္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ ကၽြန္ေတာ္ တုိ႔ စာေမးပြဲ ေအာင္ၾကစဥ္အခါက ျမန္မာ့အလင္းသတင္းစာတြင္ ဝိဇၨာတန္းေအာင္စာရင္း ထြက္ေပၚလာ ပါသည္။

ယင္းေအာင္စာရင္းလည္း ယခုတုိင္ ကၽြန္ေတာ့္ထံတြင္ ရွိေနပါေသးသည္။ ကၽြန္ေတာ္သည္ ေက်ာင္းသား သမဂၢ အသင္း တြင္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ဖူးသည့္အားေလ်ာ္စြာ ၁၉၃၃-၃၄ခုႏွစ္တြင္ေက်ာင္းသား မ်ား သမဂၢအသင္း ၏ အမႈေဆာင္တစ္ဦးျဖစ္လာခဲ့ပါသည္။ ထိုႏွစ္က ကၽြန္ေတာ္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ ရေသာ တာဝန္ မွာ ေက်ာင္းသားမ်ားသမဂၢ အသင္းမဂၢဇင္းဟူ၍ပင္ ႐ုိး႐ိုးေခၚေနပါေသးသည္။ ၁၉၃၅-၃၆ ခုႏွစ္ သခင္ေအာင္ဆန္း သမဂၢ မဂၢဇင္း တာဝန္ခံအယ္ဒီတာျဖစ္လာသည့္အခါမွသာ ယင္းမဂၢဇင္းကို "အိုးေဝမဂၢဇင္း" ဟူ၍ အမည္ေျပာင္းလာပါသည္။ သမဂၢအသင္း မဂၢဇင္းစတင္ထုတ္ေဝသည့္ႏွစ္မွာ ၁၉၃၀-၃၁ ခုႏွစ္ ျဖစ္ၿပီး သခင္ေအာင္ဆန္း အယ္ဒီတာအျဖစ္ တာဝန္ယူစဥ္မဂၢဇင္းမွာ အတြဲ ၆၊ အမွတ္ ၁ သို႔ ေရာက္လာပါသည္။

သမဂၢအသင္း၏အမႈေဆာင္မ်ားကို ႏွစ္စဥ္ဓာတ္ပံု႐ုိက္၍ အသင္းအေဆာက္ အအံုနံရံတြင္ ခ်ိတ္ဆြဲ ထားရာ ၌ ကၽြန္ေတာ္ မဂၢဇင္းအယ္ဒီတာအျဖစ္ တာဝန္ယူစဥ္အခါက ဓာတ္ပံုတစ္ ခုလည္း ထိုအခါက ရွိေန ပါသည္။  ထိုအခါက သမဂၢအသင္း၏ဥကၠ႒မွာ ဦးသိန္းေမာင္ျဖစ္ပါသည္။ ဥပ ေဒတန္းတက္ေနသူျဖစ္ၿပီး သူ႔ကို "ကုလားမသိန္းေမာင္"ဟူ၍ ေခၚၾကပါသည္။ ထိုဓာတ္ပံုတစ္ခုကို ကၽြန္ ေတာ့္ထံ သိမ္းဆည္း ထားခဲ့ဖူးရာ ကၽြန္ေတာ္၏ပံုမွာ ေနာက္ဆံုးတန္းညာဘက္က လက္ေနာက္ပစ္လ်က္ ရွိေနၿပီး ေအာက္ေျခ တြင္ "ကိုခ်မ္းျမ (မဂၢဇင္းတာဝန္ခံ)"ဟူ၍ စာတန္းထိုးထားပါသည္။ ထိုအခါက ကို ညဳိျမလည္း အမႈေဆာင္ တစ္ဦး ျဖစ္ခဲ့ပါသည္။

ယခုအခါ ယင္းဓာတ္ပံုတစ္ခုသည္ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ မ်ား စာၾကည့္တိုက္တြင္ ရွိေနလိမ့္ဦးမည္ ထင္ပါသည္။ ၁၉၃၅-၃၆ ခုႏွစ္တြင္ သခင္ေအာင္ဆန္းသည္ မဂၢဇင္းတာဝန္ခံအယ္ဒီတာျဖစ္လာၿပီး ၁၉၃၆-၃၇ ခုႏွစ္တြင္ ကိုညဳိျမက မဂၢဇင္းတာဝန္ခံအျဖစ္ ဆက္ လက္ထမ္းေဆာင္ပါသည္။ သခင္ေအာင္ဆန္း သည္ ၁၉၃၅-၃၆ ခုႏွစ္ အိုးေဝမဂၢဇင္းတာဝန္ခံျဖစ္လာစဥ္ ယင္းမဂၢဇင္း၏ ေခါင္းႀကီးပုိင္းတြင္ "အႏုိင္မခံ"ကဗ်ာကို ေရးသားထည့္သြင္းပါသည္။ ဤဘာသာျပန္က ဗ်ာကို သူကိုယ္တိုင္ ဘာသာျပန္ေရးသားေၾကာင္းကိုလည္း ကၽြန္ေတာ္ ကိုယ္တိုင္သိပပါသည္။ ကၽြန္ ေတာ္သည္ သမဂၢအသင္းသုိ႔ အားလပ္သည့္အခ်ိန္တိုင္း သြားေရာက္လည္ပတ္ပါသည္။ ထိုအခ်ိန္အခါ က ၁၉၃၆ ခု၊ ဇြန္လ တြင္ ကၽြန္ေတာ္မွာ ျမန္မာစာဌာနတြင္ အခ်ိန္ဝက္နည္းျပဆရာအျဖစ္ ခန္႔ထားျခင္းခံ ရၿပီး မဟာဝိဇၨာတန္း ကို တက္ေရာက္သင္ၾကားေနသည့္ အခါျဖစ္ပါသည္။ သမဂၢသုိ႔ေရာက္လာသည့္အ ခါတုိင္း သခင္ေအာင္ဆန္း ႏွင့္ ေတြ႕ၾကပါသည္။

တစ္ေန႔ေသာ္ သခင္ေအာင္ဆန္းက ကိုခ်မ္းျမ၊ ကပၸတိန္ေအာက္ဖ္သည္ ဆိုးလ္ (Captation of the Soul) ကို ခင္ဗ်ား ဘယ္လိုျပန္မလဲဟု ေမးပါသည္။ ကၽြန္ေတာ္က ေပါရာဏစကားမွာေတာ့ ကပၸတိန္ဆို တဲ့ ေဝါဟာရမ်ဳိး ကို ထမုန္သူႀကီးဟူ၍ဆိုပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ မာလိန္မွဴးဆိုရင္ ပိုေကာင္းပါလိမ့္မည္ထင္ တယ္ဟူ၍ ျပန္ေျဖလုိက္ပါသည္။ ဤေဝါဟာရကိုလည္း သခင္ေအာင္ဆန္းက သေဘာမက်သူပါ။ မႀကဳိက္ေသး ဘူးဗ်ာ၊ လူတုိင္းနားလည္ႏုိင္မွ ေကာင္းမွာဟူ၍ေျပာၿပီး သူ၏မွတ္စုအၾကမ္းစာအုပ္ထဲတြင္ ယင္းကဗ်ာဘာသာျပန္ကို ေရးျခစ္လုိက္၊ ဖ်က္လိုက္လုပ္ေနသည္ကိုပင္ ေတြ႕ရပါသည္။
ကိုေအာင္ဆန္းသည္ သြားေလရာ၌ စာအုပ္တစ္အုပ္ သူ၏လက္ထဲတြင္ ပါလာတတ္ပါသည္။

ထုိအခါက သူ၏လက္ထဲတြင္ လက္ေရြးစင္ အဂၤလိပ္ကဗ်ာေကာက္ႏုတ္ခ်က္ (Selected Poems) တစ္အုပ္ရွိေနပါ သည္။ အႏိုင္မခံကဗ်ာ ကိုေအာင္ဆန္းေရးသားရာ၌ အုိးေဝမဂၢဇင္းေခါင္းႀကီးပိုင္းတြင္ သူ၏ နာမည္မပါ ေၾကာင္းမွာ အဆန္းမဟုတ္ပါ။ ေခါင္းႀကီးပိုင္းကို ေရးသားသူ၏အမည္မွာ မဂၢဇင္းတုိ႔၏ ထံုးတမ္း စဥ္လာ အရ ပါေလ့ပါထမရွိၾကပါ။ ေခါင္းႀကီးပိုင္းကို တာဝန္ခံအယ္ဒီတာမ်ားကသာလွ်င္ ေရးသားၾကရ စၿမဲျဖစ္ပါ သည္။ အျခားကဗ်ာတစ္ပုဒ္စ ႏွစ္ပုဒ္စကိုလည္း သခင္ေအာင္ဆန္းေရးဖူးသည္ကို သိပါသည္။ သို႔ေသာ္ သူ၏အမည္ကို မေတြ႕ရပါ။

"က်ဳပ္တို႔က ေရးမည့္ေရးရင္လည္း နာမည္ရင္းသာထည့္မယ္၊ ကေလာင္အမည္ကိုေတာ့ ဘယ္ေတာ့မွ မသံုးဘူးဗ်"ဟူ၍ သူေျပာတတ္သည္ကိုလည္း ၾကားသိရဖူးပါသည္။ တခ်ဳိ႕စာေပ သုေတသီမ်ားက ဆို ၾကသည္။ "ကိုေအာင္ဆန္း ကဗ်ာေတြဟာ အလြန္တက္ႂကြတဲ့ တုိက္ပြဲဝင္ကဗ်ာေတြျဖစ္လုိ႔ သူ႔နာမည္ ကို မထည့္ဘူး၊ လြတ္လပ္ေရးတိုက္ပြဲဝင္ေနစဥ္ ဆံုးခန္းတိုင္မေရာက္မီ အဖမ္းအဆီးမခံသင့္ေသးဘူးလုိ႔ သူ ယူဆတယ္ ထင္တယ္တဲ့"

ကဗ်ာဟူသည္ တစ္ပုဒ္တေလသာ ေရးဖြဲ႕ေစကာမူ ေျပာင္ေျမာက္ေသာ ကဗ်ာျဖစ္ပါက တစ္ပုဒ္တည္း ႏွင့္လည္း ေက်ာ္ၾကားခဲ့ရဖူးပါသည္။ ေရွးအခါက ရကန္ဆရာဦးတိုး၊ ဧခ်င္းဆရာဦးေဖ်ာ္တုိ႔သည္ ဤအ တုိင္းပင္ ျဖစ္ၾကသည္။ ဤကဗ်ာကို သခင္ေအာင္ဆန္းသည္ W.E.Henley ၏ Invictus ကဗ်ာမွတစ္ ဆင့္ ဘာသာျပန္၍ ေရးဖြဲ႕ထားသည္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ သူ၏ကိုယ္ပိုင္ဉာဏ္မဟုတ္ဟူ၍ တခ်ဳိ႕ဆိုခ်င္ဆို ၾကလိမ့္မည္။ ကဗ်ာဆရာကို ဤသို႔ အျပစ္မတင္ထုိက္၊ ေရွးအခါက ရွင္မဟာသီလဝံသ၊ ရွင္မဟာရ႒ သာရ တို႔သည္လည္း ဘုရားေဟာ ငါးရာငါးဆယ္ဇာတ္ေတာ္လာ ဝတၳဳ၊ အဌကထာဋီကာမ်ားမွ ဘာသာ ျပန္ဆိုၿပီး ပ်ဳိ႕ကဗ်ာ တီထြင္ေရးသားၾကသည္ပင္ ျဖစ္ၾကပါသည္။

ယခု ကၽြန္ေတာ္တို႔သည္ သခင္ေအာင္ဆန္း၏ကဗ်ာကို ဖတ္႐ႈပါလွ်င္ အလြန္္ေလးနက္ေျပာင္ေျမာက္ ေသာ အဖြဲ႕အႏဲြ႕၊ ရဲေသြးရဲမာန္စိတ္ဓာတ္ကို ေသြးသြင္းေသးေသာ စကားလံုးမ်ားကို ေတြ႕ၾကရပါသည္။ ထို႔အျပင္ အဂၤလိပ္ဘာသာမွ ျမန္မာျပန္ဆိုပံုမ်ားသည္လည္း အလြန္ေလးနက္ေပၚလြင္လွသည္။ ျမန္မာ ဆန္ေသာ ေဝါဟာရမ်ားကိုေရြးခ်ယ္ၿပီး အကြက္က်က် သူ႔ေနရာႏွင့္သူ ထားသိုသံုးစြဲတတ္သည္မွာ မ်ား စြာ ခ်ီးမြမ္း ဖြယ္ျဖစ္ပါသည္။

ေရွးအခါ လူႀကီးမ်ားေျပာဆိုၾကရာ၌ ကေလး၊ သူ႐ူး၊ သဘင္သည္၊ ကဗ်ာဆရာတုိ႔မည္သည္ သူတု႔ိေျပာ ဆိုဖြဲ႕ႏြဲ႕ ေသာ စကားမ်ား၌ အတိတ္တေဘာင္မ်ားပါလာတ္သည္။ နိမိတ္လကၡဏာမ်ားလည္း ပါလာ တတ္သည္ ဟု ဆိုၾကပါသည္။ အေလာင္းမင္းတရားႀကီး လက္ထက္ေတာ္အခါက စိႏၱေက်ာ္သူဟူေသာ ကဗ်ာ ဆရာႀကီး တစ္ဦးသည္ သူေရးေလသမွ် ကဗ်ာရတုမ်ား၌ အတိတ္နိမိတ္လကၡဏာမ်ား ပါလာ တတ္သည္ကို ေတြ႕ၾကရသည္ဟုဆိုသည္။ ထို႔အတူ ယခု သခင္ေအာင္ဆန္း၏ကဗ်ာ၌လည္း သူကိုယ္ တုိင္ ဖတ္ထားေသာ နိမိတ္ေရွ႕ေျပးမ်ားကို မ်က္ဝါးထင္ထင္ ေတြ႕ၾကရပါသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ သခင္ေအာင္ဆန္း၏ကဗ်ာကို ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ဖတ္ၾကည့္ၾကပါစုိ႔။

INVICTUS

ငါ့အား ဖံုးလႊမ္းထားေသာ လကြယ္သန္းေခါင္၊ ဤေမွာင္မုိက္တြင္းမွေန၍ အႏုိင္မခံ အ႐ႈံးမေပးတတ္ ေသာ ငါ၏ စိတ္ဓာတ္ကို ဖန္ဆင္းေပးသည့္ နတ္သိၾကားတို႔အား ငါေက်းဇူးတင္၏။
Out of the Night that covers me, black as the pit from pole to pole. I think what ever Gods may be for My unconquerable soul.
ေလာကဓံ တရားတုိ႔၏ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္ေသာ လက္ဆုပ္တြင္းသို႔ က်ေရာက္ေနရျငားေသာ္လည္း ငါ ကား မတုန္လႈပ္၊ မငိုေႂကြး၊ ကံတရား၏႐ုိက္ပုတ္ျခင္းဒဏ္ခ်က္တုိ႔ေၾကာင့္ ငါ၏ဦးေခါင္းသည္ ေသြးသံတို႔ ျဖင့္ ရဲရဲနီ၏။ ညႊတ္ကား မညႊတ္။

In the fell clutch of circumatance I have not winced nor cried aloud. Under the bludgeoniñG of chance My head is bloody, but unbowed. Beyond the place of wrath and tears, Loom but the horror of the shade.

ဤေလာဘေဒါသတုိ႔ ႀကီးစိုးရာဌာန၏ အျခားမဲ့၌ကား ေသျခင္းတရားသည္ ေၾကာက္မယ္ဖြယ္ရာ ငံ့လင့္ လ်က္ ရွိ၏။ သုိ႔ေသာ္ ငါ့အားမတုန္လႈပ္သည္ကိုသာ ေတြ႕ရအံ့။ ေနာင္ကိုလည္း ဘယ္ေတာ့မွ မေၾကာက္ သည္ ကုိသာ ေတြ႕ရအံ့။

And yet the menace of the years finds and shall find me unafraid.

သုဂတိသုိ႔ သြားရာတံခါးဝသည္ မည္မွ်က်ဥ္းေျမာင္းသည္ျဖစ္ေစ၊ ယမမင္း၏ေခြးေရပရပုိက္၌ ငါ့အျပစ္ တုိ႔ကို မည္မွ်ပင္မ်ားစြာ မွတ္သားထားသည္ျဖစ္ေစ၊ ငါကား ဂ႐ုမျပဳ။

It matters not how strait the gate, how charged with punishments in the scroll.

ငါသာလွ်င္ ငါ့ကံ၏အရွင္သခင္ျဖစ္၍ ငါသာလွ်င္ ငါ့စိတ္၏အႀကီးအကဲျဖစ္သတည္း။

I am the moster of my fate. I am the captain of my soul.

အထက္ပါကဗ်ာ၌ သခင္ေအာင္ဆန္းသည္ ေျမာက္ဝင္႐ိုးစြန္းမွသည္ ေတာင္ဝင္႐ိုးစြန္းတုိင္ေအာင္ တူး ထားေသာ တြင္းက်ဥ္းတစ္ခုကို သူ႔အျမင္၌ခံစားမိသည္။ ကမာၻလံုးႀကီးတစ္ခုကို ေရွ႕၌ထားၾကည့္ပါလွ်င္ အေပၚေျမာက္ဝင္႐ုိးစြန္းမွ ေအာက္ေတာင္ဝင္႐ိုးစြန္းအထိ တူးေဖာ္ထားေသာ က်င္းတစ္ခုကို သူျမင္ သည္။ အခ်ိန္ ကာလမူ မုိက္ေမွာင္ေနေသာ လကြယ္သန္းေခါင္အခါျဖစ္သည္။ သို႔ျငားေသာ္လည္း သူ သည္ မေၾကာက္၊ ဤမေၾကာက္စိတ္ကို ဖန္ဆင္းေပးသည့္ နတ္သိၾကားမ်ားကို သူေက်းဇူးဆိုမိသည္။

ဤေနရာ၌ (Great men think alike)ဟူေသာ အဂၤလိပ္စကားပံုတစ္ခုကို ကၽြန္ေတာ္သတိရမိသည္။ ပညာရွိႀကီး မ်ား၏ေတြးဆပံုသည္ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦးတူၾကသည္။ ဦးပုည၏ "ေလွခံ အလွဴခံေမတၱာစာတြင္ ဥမင္တြင္း၌ က်င္းခုနစ္ေတာင္ နက္ေအာင္တူး၍ လကြယ္ေန႔တြင္ မုိက္ေငြ႕လူလူ၊ ဖြားေတာ္မူသည္။ ငၾကဴ"ဟူ၍ ေရးသားထားဖူးပါသည္။

ကဗ်ာ၏ဒုတိယအပုိဒ္ "In this fell clutch"ကို ဘာသာျပန္၍ ဖြဲ႕ႏြဲ႕ပံုမွာ ဗုဒၶဘာသာတရားေတာ္မ်ားႏွင့္ မ်ားစြာ ညီညြတ္တိက်လွသည္။ ၾကမ္းၾကဳတ္ေသာလက္ဆုပ္တြင္းဟူ၍ ဘာသာျပန္ပံုမွာ မ်ားစြာဆီေလ်ာ္ သည္။ Circumstance ကို သူသည္ ေတြ႕ႀကံဳေနရေသာ ဘံုဘဝကိုဆိုလိုေပသည္။ ဤစကားလံုးကိုပင္ "ေလာကဓံတရား၏" ဟူ၍ ျပန္ဆိုလုိက္ပံုမွာ ျမန္မာတို႔၏လက္သံုးစကား "ရွင္၊ ေသ၊ ျဖစ္၊ ပ်က္၊ ရ၊ ကန္၊ ဆံ၊ ကဲ၊ ပူဆင္းရဲ"၏သေဘာကို ေလးနက္စြာ သူတင္ျပထားျခင္းပင္ျဖစ္သည္။

"Bludgeoning of chance"ကို သူျပန္ဆိုလိုက္ပံုက ကံတရား၏႐ုိက္ပုတ္ျခင္းအနက္ကို သူတိုတိုတုတ္ တုတ္ျဖင့္ တင္ျပျခင္းျဖစ္သည္။ အမွန္စင္စစ္ Bludgeoning ဟူသည္မွာ ပုလိပ္တုိ႔ကိုင္စြဲေသာ နံပါတ္ တုတ္ျဖင့္ ႐ုိက္ျခင္းကို ကဗ်ာက ဆိုလုိျခင္းျဖစ္ပါသည္။ Chance ဟူသည္မွာ အခြင့္အေရးတုိက္ဆုိင္ျခင္း ကို သူဆိုလိုေပသည္။ အေၾကာင္းတစ္ခု၏တုိက္ဆုိင္မႈေၾကာင့္ ငါ့အား နံပါတ္တုတ္ျဖင့္ ႐ိုက္ျခင္းခံရ သည္ ျဖစ္၍ ငါ၏ေခါင္းသည္ ေသြးခ်င္းခ်င္း နီရဲေန၏။ ငါ့ကားဦးေခါင္းကို မညႊတ္၊  မငံု႔ဟူ၍ သူဆိုလိုေပ သည္။

ဤစကားကိုေထာက္လွ်င္ သူသည္ ေနာက္မ်ားမၾကာမီ ျဖစ္ေပၚလာမည့္အေၾကာင္း နိမိတ္မ်ားကို သူ ျမင္ထားေလသေလာမသိ။ ၁၉၃၈ ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလတြင္ ေရနံေျမ၌ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ ကိုဘ ဟိန္း၊ ကိုဘေဆြတုိ႔အားာ အဂၤလိပ္အစိုးရက ဖမ္းဆီးထားေလမႈေၾကာင့္ ေက်ာင္းသားမ်ားအတြင္းဝန္႐ံုး ကို ဝိုင္း၍ ဆႏၵျပၾကရာတြင္ ေက်ာင္းသား ၃၀ ခန္႔ ေသြးေျမက်ရသည္။ ပုလိပ္တို႔၏နံပါတ္တုတ္ဒဏ္ ေၾကာင့္ ေသြးခ်င္းခ်င္း နီကာ ဗိုလ္ေအာင္ေက်ာ္ ေသဆံုးခဲ့ရသည္။

သို႔ေသာ္ သူတုိ႔သည္ ဦးေခါင္းမွေသြး ခ်င္းခ်င္းနီေအာင္က်ခဲ့ရေသာ္လည္း ဦးေခါင္းကို မညႊတ္ ဟူေသာ အျဖစ္ကို သူသည္ ႏွစ္ႏွစ္ေက်ာ္ကာလ ကပင္ ႀကဳိတင္၍ နိမိတ္ေရွ႕ေျပး ျမင္ထားေလသေလာဟူ၍ ထင္ျမင္ ရသည္။  ဤအႏုိင္မခံကဗ်ာကို ၁၉၃၆ ခုႏွစ္၊ ဇန္နဝါရီလတြင္ သူေရး၍ထည့္ခဲ့သည္။ ၁၉၃၈ ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလတြင္ ဗိုလ္ေအာင္ေက်ာ္ ေသဆံုးရသည္။ ကဗ်ာဟူသည္ အတိတ္နိမိတ္ကိုေဆာင္လ်က္ ထြက္ေပၚလာစၿမဲတည္း။

ထိုကဗ်ာ၏တတိယအပုိဒ္တြင္ကား (Beyond the place of wrath and tears, Loom But the Horror of the Shade)ဟူေသာ စကားကို သခင္ေအာင္ဆန္းသည္ ဘာသာျပန္ဆုိလုိက္ပံုကား စိတ္ထိ ခုိက္ျခင္းျဖစ္ရေလသည္။ ဤအပိုဒ္ကား အတိတ္နိမိတ္ဆန္လွသည္။

သူျပန္ဆိုလုိက္ပံု၌ ေလာဘ၊ ေဒါသတုိ႔၏ ႀကီးစိုးရာဟုဆိုခဲ့ေသာ္လည္း ဤကမာၻႀကီး၌ နယ္ခ်ဲ႕သည္ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟတုိ႔ျဖင့္ မင္းမူေန၏။ မင္းမူျခင္းေၾကာင့္ ခံစားေတြ႕ႀကံဳေနရေသာ ဒုကၡ၊ က်ဆင္း ခဲ့ရေသာ မ်က္ရည္တို႔သည္ အုိင္ထြန္းလ်က္ရွိ၏။ ဤေလာဘ၊ ေဒါသတုိ႔ကင္းရာ ကုန္ရာျဖစ္ေသာ အ ျခားမဲ့ ၌ကား ငါ့အား နားေနစရာ၊ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ရာ ေသျခင္းတရားသည္ ငံ့လင့္လ်က္ရွိ၏ဟူ၍ သူ ဆုိ လုိက္ေပသည္။

ဤကား သူ႔အတိတ္၊ ဤကား သူ႔နိမိတ္ပင္တည္း။ နယ္ခ်ဲ႕၏အာဃာတ၊ ရန္ၿငဳိး၊ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာ ဟတုိ႔၏မင္းမူျခင္းေအာက္မွ မလြတ္ကင္းေသးသမွ် သူ႔ႏုိင္ငံအတြက္ သူ ငိုခဲ့ရ၏။ သူ ပူေဆြးခဲ့ရ၏။ ဤ ပူေဆြး ငိုေႂကြးျခင္း၏ကင္းရာ ကုနရာ အျခားမဲ့၌ သူ႔အား နားေနရာ (Rest in peace) အရိပ္အာဝါသ ႀကီး သည္ သူ႔အား ငံ့လင့္လ်က္ရွိသည္ဟူ၍ သူေရးသားခဲ့၏။ ၁၉၃၆ ခုႏွစ္တြင္ ဤကဗ်ာတြင္ သူေရး သား ခဲ့ၿပီးေနာက္ ၁၁ ႏွစ္ေျမာက္ၾကာေသာ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္တြင္ သူသည္ ငံ့လင့္လ်က္ရွိေသာ အရိပ္အာဝါ သႀကီး ေအာက္ သို႔ သူေရာက္ရေလေတာ့သည္။
ဤကား သူသည္ ၁၁ ႏွစ္မတုိင္မီကာလပင္ ျမင္ထားေသာနိမိတ္ဟူ၍ ဆိုရေပမည္ေလာမသိ။

ကဗ်ာစပ္ဆိုၿပီး၍ ၁၁ ႏွစ္ေက်ာ္ကာလသုိ႔ ေရာက္ေလေသာ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္တြင္ တုိင္းျပည္အတြက္ သူ႔အ သက္ကို စေတးျခင္းခံရေတာ့မည္ကို သူမသိ၍ကားမဟုတ္၊ သူ သိပါသည္။
"ဗိုလ္ခ်ဳပ္ သတိထားပါ၊ ယခုတေလာ လက္နက္ေတြ ေပ်ာက္ရွေနတယ္တဲ့၊ ဦးေစာ ကလည္း သူ႔မ်က္စိ က ဒဏ္ရာဟာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ဘက္ေတာ္သားေတြရဲ႕ လက္ခ်က္လုိ႔ စြပ္စြဲေနတယ္တဲ့"ဟူေသာ သတိေပးစ ကား ကုိပင္ သူဂ႐ုမစုိက္။

"ေဟ့ လြတ္လပ္ေရးႀကဳိးပမ္းေနတဲ့ ႏိုင္ငံခ်စ္ပုဂၢဳိလ္ဆိုတာ တစ္ေန႔ေန႔ ဒီလမ္းကိုပဲ သြားၾကရတာပဲ၊ ဒါ ဟာ အဆန္း လား"ဟူ၍ ဗိုလ္ခ်ဳပ္က ဆိုခဲ့ေသး၏။
သခင္ေအာင္ဆန္း ၏ ဘာသာျပန္ဆိုပံုတြင္ လက္ဖ်ားခါရေလာက္ေအာင္ ခ်ီးမြမ္းဖြယ္ သူသံုးစြဲထားသည့္ အပိုဒ္မွာ စတုတၳအပုိဒ္ျဖစ္ပါသည္။
၎ကား (It matters not how strait the gate, How charged with punishments in the scroll) ဟူေသာ အပိုဒ္ျဖစ္ပါသည္။ ဤအပိုဒ္၌ သူဆိုလိုသည္မွာကား။
သုဂတိသို႔သြားရာလမ္းသည္ အလြန္ပင္ ခက္ခဲက်ဥ္းေျမာင္းလွသည္။ လူတုိင္းမေရာက္ႏုိင္၊ ခက္ခက္ခဲခဲ ေက်ာ္လြန္ၿပီးမွ ေရာက္ရသည္။ ဒုဂတိဘံု၏တံခါးမွာကား က်ယ္လြန္းလွသည္။ ငရဲဘံုသုိ႔ အသြားမ်ားသ ျဖင့္ တံခါးဝကျဖင့္ က်ယ္လြန္းလွသည္။ ဤသည္ကိုလည္း သူသည္ တရားသေဘာျဖင့္ ျမင္ျခင္းျဖစ္ သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ သူ ဆိုလုိက္သည္။

"ငါ့အတြက္ က်ဥ္းေျမာင္းလွသည့္ သုဂတိဘံုသုိ႔ သြားရသည္ပင္ျဖစ္ေစ၊ က်ယ္ဝန္းလွသည့္ ဒုဂတိဘံုသုိ႔ သြားရသည္ပင္ျဖစ္ေစ၊ ငါသည္ ဂ႐ုမစုိက္ ငါ့အေပၚအျပစ္အနာအဆာေတြကို ဘယ္လိုပင္ ကုတ္ကပ္ရွာ ေဖြၿပီး ဥပေဒ ပုဒ္ထီးပုဒ္မေတြႏွင့္ ဘယ္လိုပင္ စြဲခ်က္တင္သည္ပင္ျဖစ္ေစ၊ ငါ၏မေကာင္းမႈဟူသမွ်ေတြ ကို ယမမင္း၏ ေခြးေရပုရပုိက္၌ မည္မွ်ပင္ ေရးမွတ္ထားၿပီး ေပးမည့္အျပစ္ဒဏ္ကိုလည္း ေရးမွတ္စာရင္း ျပထားသည့္ တိုင္ေအာင္ ငါသည္ ဂ႐ုမစုိက္"ဟူ၍ သူဆိုလိုက္ျခင္းျဖစ္ေပသည္။

ဤကဗ်ာကို ထိုေခတ္က လူငယ္ကေလးမ်ားအား နိမ့္က်ေသာစိတ္ဓာတ္၊ သူရဲေဘာေၾကာင္ေနေသာ စိတ္ေပ်ာ့စိတ္ညံ့တို႔ကို ေခ်မႈန္းလ်က္၊ သတိၱေျပာင္ေျမာက္ရေလေအာင္ သူရသတၱိႏွင့္ ရဲရဲေတာက္ လူငယ္မ်ား ေပၚေပါက္လာရေလေအာင္ ရဲေဆးတင္ေပးလုိက္ေသာ ကဗ်ာျဖစ္ေပသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ထိုေခတ္ ထုိအခါက လူငယ္ဟူသမွ် စိတ္ဓာတ္ႀကံ႕ခုိင္လွၿပီး နယ္ခ်ဲ႕ကိုခံတုိက္လိုစိတ္မ်ား တဖြားဖြားေပၚေပါက္လာလ်က္ ျမင္းခြာတစ္ခ်က္ေပါက္က မီးတစ္ခ်က္ေတာက္ခဲ့သည္ဟု ဆိုခ်င္ပါ သည္။

ကမာၻစစ္ႀကီးျဖစ္လုနီး၍ သခင္ေအာင္ဆန္းသည္ ဂ်ပန္ျပည္သို႔ ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္ဝင္အျဖစ္ သြားေရာက္ ရမည့္အခ်ိန္ပိုင္းတြင္ ေခတၱပုန္းေအာင္းေနရရာ ထိုအခ်ိန္မွာ ပုလိပ္မင္းႀကီးက သခင္ေအာင္ဆန္းအား ဆုေငြငါးက်ပ္ထုတ္၍ပင္ ေၾကျငာထားေသာအခါျဖစ္ပါသည္။ ထိုအခ်ိန္က ကၽြန္ေတာ္သည္ သထံု ေက်ာင္းေဆာင္၌ အေဆာင္မွဴးအျဖစ္ျဖင့္ အမႈထမ္းေနခ်ိန္ျဖစ္ပါသည္။ ေက်ာင္းမ်ားလည္း ပိတ္ထားခ်ိန္ ျဖစ္၍ မည္သူမွ်မရွိၾကပါ။ ထိုသထံုေက်ာင္းေဆာင္အလယ္ထပ္ အေမွာင္ခန္းတစ္ခုအတြင္း၌ သခင္ ေအာင္ဆန္းသည္ လာေရာက္ပုန္းေအာင္းေနသည္ကို ကၽြန္ေတာ္ အမွတ္မထင္ ေတြ႔ရပါသည္။ သူ သည္ အလြန္အဖ်ားတက္ေနဟန္တူပါသည္။

အေစာင့္ဒရဝမ္က လူသံၾကားသည္ဟူ၍ လာေျပာသည့္အခါ ကၽြန္ေတာ္ တံခါးဖြင့္ၾကည့္သည္တြင္ ပက္ ပင္းပါ သူ႔ကိုေတြ႕ရသည္။
သူ႔အား တတ္ႏုိင္သေလာက္ အကူအညီေပးၿပီးေနာက္ တစ္ေန႔တြင္ သူ ထုိေနရာမွေပ်ာက္သြားျပန္ပါ သည္။ ဤအေၾကာင္း ကို လြတ္လပ္ေရးရၿပီးခါစအခ်ိန္က ျမဝတီမဂၢဇင္းတြင္ "အိမ့္နိမ့္စံ"ကို ေအာင္ဆန္း ဟူေသာ ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ ကၽြန္ေတာ္ ေဆာင္းပါးတစ္ေစာင္ ေရးခဲ့ပါသည္။

ျမန္မာျပည္ကို ဂ်ပန္မ်ား သိမ္းပုိက္စဥ္အခါက ေတာင္ငူၿမဳိ႕၌ ကၽြန္ေတာ္သည္ ၁၉၄၂ မွ ၁၉၄၅ ခုႏွစ္ တုိင္ေအာင္ အေရွ႕အာရွ လူငယ္မ်ားအသင္း၏ ဥကၠ႒အျဖစ္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ပါသည္။ ထိုအခါက လည္း တပ္မေတာ္အတြက္ ရန္ကုန္မွ ဗိုလ္ထြန္းလွတုိ႔ ေတာင္ငူခ႐ုိင္အတြင္း စစ္သားစုေဆာင္းရန္လာ ၾကရာ၊ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔အာရွလူငယ္အဖြဲ႕ကပင္လွ်င္ စစ္သားေလာင္းတစ္ရာခန္႔ကို ေတာရြာမ်ားသုိ႔ဆင္း၍ စုေဆာင္း ေပးၾကရပါသည္။

ကမာၻစစ္ႀကီး ၿပီးေျမာက္သည့္အခါ ဗိုလ္ခ်ဳင္ေအာင္ဆန္းသည္ ေရႊတိဂံုေျခရင္း၌ ပထမဆံုးအႀကိမ္ ဖဆ ပလျပည္လံုးကၽြတ္ညီလာခံႀကီးကို ေခၚယူစဥ္အခါကလည္း ေတာင္ငူၿမဳိ႕မွ ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ ကၽြန္ ေတာ္တက္ေရာက္လာခဲ့ပါသည္။ ထုိအခါ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ေတြ႕ရၿပီး သူႏွင့္တကြ ရန္ကုန္သုိ႔ လာ၍ ႏုိင္ငံေရးလုပ္ပါဟူ၍ တုိက္တြန္းပါေသာ္လည္း ကၽြန္ေတာ္က ဝါသနာမပါေၾကာင္းကို တင္ျပ ေတာင္းပန္ခဲ့ပါသည္။

ထုိအခါက မွတ္မွတ္ရရပင္ သူက ေတာင္ငူၿမဳိ႕သို႔ လြတ္လပ္ေရးတရားေဟာရန္ လာခဲ့မည့္အေၾကာင္း လာလွ်င္ ကၽြန္ေတာ့္ထံသုိ႔ ဝင္လာမည့္အေၾကာင္း မွာၾကားပါသည္။ တစ္ခ်ိန္တြင္ သူသည္ ေတာင္ငူၿမဳိ႕ သုိ႔ ေရာက္လာစဥ္ သူ မွတ္မိေလသေလာမသိ ကၽြန္ေတာ္၏အိမ္သုိ႔ ဆုိက္ဆုိက္ၿမဳိက္ၿမဳိက္ ေရွးဦးစြာ ဝင္လာလ်က္ မ်က္ႏွာသစ္၊ လက္ဖက္ရည္ေသာက္ၿပီးမွ တရားပြဲကိုသြားပါသည္။
တရားပြဲ မွာ ကၽြန္ေတာ္၏႐ုပ္ရွင္႐ံု "ရင္စီနီမာ"၌ ကၽြန္ေတာ္ ျပင္ဆင္ထားရာ ထိုေနရာသို႔ ကၽြန္ေတာ္ႏွင့္ အတူ ေရာက္လာၾကပါသည္။

ထုိအခါသည္ သူႏွင့္ကၽြန္ေတာ္ ေနာက္ဆံုးေတြ႕ၾကရသည့္ အခ်ိန္ျဖစ္ပါသည္။ ထုိ႔ေနာက္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သည္ ၾကာၾကာမေနလုိက္ရေတာ့ပါ။ ေလာဘ၊ ေဒါသတုိ႔၏ႀကီးစိုးရာ ဤကမာၻ၏အျခားမဲ့၌ ေသျခင္းတရား သည္ ငံ့လင့္လ်က္ရွိ၏ဟူေသာ အတိတ္နိမိတ္အတိုင္း ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးႀကီးကို လက္လွမ္းယူေနဆဲ အခါ၌ပင္ တုိင္းျပည္အတြက္ သူ႔အသက္ကို စေတးခံ၍ သြားရပါေလေတာ့သတည္း။

ျမေကတု
(စစ္ျပန္မဂၢဇင္း၊ ေဖေဖာ္ဝါရီလ၊ ၁၉၈၁)