ဆရာဦးသုခႏွင့္ သူ႔ေခတ္ၿပိဳင္ စာဆိုတို႔အျမင္ အပိုင္း (၂၁)

လြမ္းလိုက္ေလ ဆရာရယ္
ေစာမုံညႇင္း

ဤစာကို ဆရာျဖစ္ရာ ဘ၀ မွာ ဖတ္သိႏိုင္ပါေစဆိုၿပီး အိပ္ယာထဲမွ မထႏိုင္သူ ကၽြန္မက ေျမးကို ကိုယ္စား ေရးခုိင္း ရပါသည္။ ဆရာဟာ ဘ၀တစ္ပါးမေျပာင္းေသး အသက္ရွိေနဆဲ သုခရိပ္သာမွာ ရွိေနဆဲဟု ထင္မိ ပါသည္။ ကၽြန္မတို႔အဖြဲ႕၀င္ ေလးဦး မွာ သုခ၊ ျမတ္ထိန္၊ သိပၸံမွဴးတင္ ႏွင့္ ေစာမုံညႇင္း တုိ႔ကို ဇာတ္ဆရာ အျဖစ္ ဦးေဆာင္ေစသူမွာ ဆရာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ဆရာ က လက္ခံလိုက္လွ်င္ အားလံုး သေဘာတူပါတယ္။ ျပည္ၿမိဳ႕၊ က်ိဳက္လတ္ၿမိဳ႕မ်ားကို ေဟာေျပာပြဲ သြားဖို႔ ဆရာက တာ၀န္ယူၿပီး လက္ခံလိုက္ပါတယ္။ က်ိဳက္လတ္ဆုိသည္မွာ ဆရာ၏ၿမိဳ႕ မဟာဂီတ ဦးၿပံဳးခ်ိဳ၊ က်ိဳက္လတ္ဆရာခ်စ္တို႔ ထင္ရွားခဲ့သည့္ ၿမိဳ႕ျဖစ္သည့္အေလွ်ာက္ ေဟာေျပာပြဲမ်ားမွာ ႀကီးက်ယ္ ခမ္းနား ခဲ့ပါသည္။ မုံရြာလယ္တီပူေဇာ္ပြဲသို႔လည္း ဒဂုံဦးစန္းေငြ၊ ဦးၾကည္ခင္၊ ဦးျမင့္စိုး၊ လယ္တီဦးလွပိုင္ တုိ႔ ႏွင့္ တက္ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။

ရထားေပၚမွာ ဆရာက ဦးလွပိုင္ႏွင့္ ဦးစန္းေငြတို႔ကို ရတု၊ ေတးထပ္ပူေဇာ္ဖို႔ မွာၾကားလိုက္ရာ ဆယ္မိနစ္ခန္႔ အၾကာ တြင္ ဦးစန္းေငြက "ရၿပီဆရာ" ဟု ေျပာပါသည္။ "ၿမိဳင္နန္းရဂုံ၊ စုံအဂဏ္ႏွင့္ မငုံတစ္ငုံ၊ ငုံတစ္ငုံ၊ လယ္တီ ဥယ်ာဥ္၊ ပန္းတစ္ခုိင္မွာ၊ ရနံ႔ႀကိဳင္လိႈင္၊ ဂုဏ္သတင္းေတြကျမဴး" ဟု အစခ်ီ၍ ရွစ္ဆယ္ေပၚ ေတးထပ္ ကို ေစာမုံညင္းက စိန္ညႇာၿမိဳင္အဖြဲ႕ႏွင့္ သီဆိုက်ဴးရင့္ရပါတယ္။ မုံရြာပရိသတ္ ရဟန္း ရွင္လူ မ်ားျဖင့္ ၀က္၀က္ကြဲ စည္ကားခဲ့ပါတယ္။ လန္ဒန္တြင္ ဘုရင္ခံကေတာ္ေလဒီႀကီးမ်ားက ျမန္မာ့ ကုိယ္စားလွယ္ လူငယ္ ကၽြန္မ ကို ကင္းေထာက္ ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ ဂုဏ္ျပဳ၍ "ေလဒီမုံညႇင္း" ဟု နာမည္ ေခၚေလ့ ရွိရာ ယခုလယ္တီေရာက္ေတာ့ လယ္တီမုံညႇင္းျဖစ္ခ်င္သျဖင့္ ဆရာေတာ္ ဦးေကလာသက လယ္တီ အျပန္တြင္ လယ္တီမုံညႇင္းျဖစ္ေစသတည္းဟု နာမည္ေပးခဲ့ပါသည္။

ဆရာႀကီးသုခ က ဆရာေတာ္ ဘုရား၏ က်မ္းေပါင္းစုံကို ရြတ္ျပသည္။ လယ္တီဆရာေတာ္ဘုရားသည္ ရထားဘီး မ်ားကို ၾကည့္၍ ဘ၀ သံသရာသီခ်င္းကို ေရးစပ္ခဲ့ရာ ဘ၀သံသရာႏွင့္ ဦးသုခသည္ ခြဲ၍ မရႏိုင္ပါ။ တီးမႈတ္သီဆိုၾကပါသည္။ လယ္တီဆရာေတာ္ဘုရား၏ "ႏြားေမတၱာစာ" ကိုလည္း ဆရာႀကီးဦးသုခ က ရြတ္ျပခဲ့ဖူးသည္။ ဘ၀သံသရာ သီခ်င္း မဆိုဘဲ မၿပီးပါ။
"ရွည္လ်ားေထြျပား … မေနမနား … တသြားထဲသြားၾကတာ … ခရီးပန္းတုိင္ … မေရာက္မခ်င္း … တစ္ေယာက္ဆင္း … တစ္ေယာက္တက္ … ဆက္လက္ထြက္ခြာ … ေလာဘရယ္ … ေဒါသရယ္ … ေမာဟ ရယ္ … အ၀ိဇၨာ ပစၥယာ … သခၤါရာတဲ့ … ငိုလိုက္ ရယ္လိုက္ … ေပ်ာ္ကာရႊင္ကာ … ဘယ္ဟာမတည္ၿမဲ … ေဖာက္လြဲေဖာက္ျပန္ … အေၾကာင္းကံ ကမၼသကာ" စသည္ျဖင့္ မီးရထားဘီးမ်ားကို ၾကည့္၍ ေရးခဲ့ပါသည္။

"ျဖစ္ခ်င္တာလည္း မျဖစ္ရပါ … မျဖစ္ခ်င္တာလည္း ျဖစ္ရတာ … သံုးဆယ္တစ္ဘုံ ၀ဋ္အတြင္းေရာက္၍ … ကရြတ္ကင္း ေလွ်ာက္ လို႔ ေတးဘုမၼာ … အဲဒါ … အဲဒါ … အဲဒါ ဘ၀သံသရာ" ဆရာႀကီး မဟာဂီတ ဦးၿပံဳးခ်ိဳ ၏ ေတးဘုမၼာကိုလည္းေကာင္း၊ က်က္သေရရွိစြာ ရြတ္ဆို သြားခဲ့ပါသည္။ ဦးၿပံဳးခ်ိဳ၏ ေၾကးရုပ္ကို ဖြင့္ျဖစ္ေအာင္ ဆရာႀကိဳးစားခဲ့ပါသည္။ ဆရာဦးသုခက လယ္တီဆရာေတာ္ဘုရား၏ ဂုဏ္ေက်းဇူးမ်ားကို ေဖာ္ထုတ္ရင္း၊ ဆရာျမတ္ထန္က ဂ်ပန္ေခတ္ တပ္မေတာ္သားဘ၀အေၾကာင္း၊ ဆရာမွဴးတင္က လူငယ္မ်ား၊ အရက္၊ ေဆးလိပ္၊ ေရွာင္ၾကဥ္ေရးႏွင့္ ေစာမုံညႇင္းက ယဥ္ေက်းေသာ အမ်ိဳးသမီးမ်ား အေၾကာင္း ေဟာေျပာခဲ့ပါသည္။ ေဟာေျပာပဲြျပီးေသာ နာရီျပန္ႏွစ္ခ်က္ တြင္ မအိပ္ၾကဘဲ ပူပူေႏြးေႏြး မုန္႔ဟင္းခါး ကို စားၿပီး အသင့္ေစာင့္ေနသည့္ ေမာ္ေတာ္ေပၚသို႔ တက္ကာ ရန္ကုန္သို႔ ျပန္ခဲ့ၾကပါသည္။

ဆရာသည္ အႏုပညာရွင္ တကၠသိုလ္တင္မာင္ေထြး လွဴဒါန္းေသာ ေရႊေစာင္းဆုကိုလည္း ဦးစြာရခဲ့သည္။ ႏိုင္ငံေတာ္ က ခ်ီးျမႇင့္ေသာ အလကၤာေက်ာ္စြာဘြဲ႕ကို ဦးစြာ ရရွိခဲ့ေသာ္လည္း ၾကြား၀ါျခင္း မျပဳခဲ့ပါ။ ဆရာ့အိမ္ က ဘုရားစင္သည္ ၾကည္ညိဳစရာ အလြန္ေကာင္းသည္။ ေက်းလက္ေဟာေျပာပြဲမ်ား ေရာက္လွ်င္ ေဟာမည့္စင္ျမင့္သုိ႔ အရင္ဆံုး ပို႔ခုိင္းသည္။ ဘယ္မီးက ဘယ္လုိထားသလဲဟု လုိက္ၾကည့္ၿပီး "ငါ့မင္းသမီး အရုပ္ဆိုးသြားမွာ စိုးတယ္" ဟု ေျပာကာ ပထမဆံုးစင္ျမင့္ ကို ေလ့လာပါသည္။ ဆရာသည္ ဤမွ်ေလာက္ ကရုဏာရွိသူ ျဖစ္ပါသည္။ ေခၚလုိက္လွ်င္ ရင္ရင္ေရတဲ့။ ကၽြန္မတို႔ ေဟာေျပာပြဲမ်ား၌ ကဗ်ာ၊ လကၤာ ေတြ ရြတ္ဆုိျခင္းျပဳသျဖင့္ "လူႀကိဳက္မွာေပါ့ သီခ်င္းေတြ ဆိုတာကိုး" ဟု ေ၀ဖန္ၾကသည္။

လကၤာႏွင့္ သီခ်င္းကို ခြဲျခားၿပီး မသိၾက။ "ေစာမုံညႇင္း က အရြတ္ႀကိဳက္တယ္၊ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔က အသားမွ ႀကိဳက္တယ္" ဟု ေလွာင္ ၾကသည္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ စာေရးသူအဖုိ႔ ဆရာဦးသုခအရိပ္ ကို မွီခုိရျခင္းကား စိတ္ခ်မ္းေျမ့ ပါသည္။ ဆရာ့ အဆိုမွာ ေစာမုံညႇငး္သည္ ၿမီးေကာင္ေပါက္ ကေလးမ်ား ကို လွပစြာ ကဲ့ရဲ႕ တတ္သူ ျဖစ္သည္ဟု ဆုိခဲ့သည္။ သိပၸံမွဴးတင္က လာ၍ မိမိ၏ က်န္းမာေရးကို ေမးရင္း "ဆရာမ အားတင္း ထားပါ အခုႏွစ္ေယာက္တည္း က်န္ေတာ့တယ္" ဟု ေျပာပါသည္။ ယခုဆရာက ႏွစ္တစ္ရာျပည့္ၿပီ။ သက္ရွိ ထင္ရွား မရွိေတာ့ဟု မေျပာရက္ပါ။ ဇနီးေဒၚၾကင္ေမ ႏွင့္ သား ကိုရဲေတာ့ျဖင့္ သုခရိပ္ၿမဳံ၌ ေနၿမဲတုိင္း ရွိေနမည္ဟု ထင္မိပါသည္။ ဆရာ့ ေစတနာ၊ ေမတၱာျဖင့္ ပညာဂုဏ္ကို အမီလိုက္ႏိုင္သူ မရွိေသးပါ။ ဤေဆာင္းပါးေလးကို ဆရာျဖစ္ရာ ဘ၀မွာ ဖတ္ရပါေစဟု ဆုေတာင္းမိပါသည္။

ေစာမုံညႇင္း
၁၀.၈.၂၀၀၉

စြယ္စုံပညာရွင္ႀကီးႏွင့္ ရာျပည့္အလြမ္း
ေဒါက္တာလွေဖ

"စြယ္စုံပညာရွင္ႀကီး" မွာ အျခားသူမဟုတ္ႏုိင္ပါ။ စာေပ၊ ဂီတ၊ ရုပ္ရွင္၊ ျပဇာတ္၊ ဘာသာေရး နယ္ပယ္စုံတြင္ သူမ်ား ႏွင့္ မတူေအာင္ တံခြန္စိုက္ထူခဲ့ေသာ "ဆရာႀကီးဦးသုခ" ပင္ျဖစ္ပါသည္။ တစ္ေခတ္တြင္ တစ္ေယာက္ဟု ဆုိႏိုင္ေလာက္သူ ဆရာႀကီး ဦးသုခ ကုိ အမႊန္းတင္ေရးသားရလွ်င္ "အကယ္ဒမီ ရုပ္ရွင္ဆုရွင္ ေဒါက္တာဦးသုခ"ဟု ေရသားသင့္ပါသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ဆရာႀကီးဦးသုခ၏ အႏုပညာ ပါရမီ ထူးခၽြန္မႈေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရကပင္ "ပါရဂူေဒါက္တာ" ဘြဲ႕ကို ခ်ီးျမွင့္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ႏွစ္စဥ္က်င္းပေနေသာ "အေမေန႕"၏ ကနဦး ဗိသုကာရွင္ႀကီးလည္း ျဖစ္ပါ သည္။ နာယကႀကီးလည္း ျဖစ္ေပသည္။ ဤေဆာင္းပါးမွာ ဆရာႀကီး အတြက္ "ရာျပည့္အလြမ္းစာ" ျဖစ္ပါသည္။

အျပင္တြင္ ဆရာႀကီးကို စာေရးသူတစ္ႀကိမ္သာ ေတြ႕ဖူးပါသည္။ စာအုပ္၊ စာနယ္ဇင္မ်ား၊ ရုပ္ရွင္၊ ရုပ္ျမင္သံၾကား မ်ားတြင္ေတာ့ ဆရာႀကီးကို မၾကာခဏေတြ႕ဖူးခဲ့သည္။ ဆရာႀကီးက်င္လည္ခဲ့ေသာ အႏုပညာ နယ္ပယ္ မ်ားအနက္ စာေရးသူ အထိအေတြ႕အမ်ားဆံုး နယ္ပယ္မွာ ရုပ္ရွင္ (ရုပ္ျမင္သံ ၾကား ဇာတ္လမ္း မ်ားလည္းပါသည္)ႏွင့္ စာေပနယ္ပယ္မ်ားပင္ ျဖစ္ေပသည္။

ရုပ္ရွင္နယ္ပယ္

ဆရာႀကီးဦးသုခ၏ ရုပ္ရွင္အႏုပညာစြမ္းရည္ကို စာေရးသူငယ္စဥ္ကပင္ စတင္ေတြ႕ထိသိရွိခဲ့ပါ သည္။ စာေရးသူ ခုႏွစ္ႏွစ္သား ရွစ္ႏွစ္သားအရြယ္ ၁၉၅၅-၅၆ခုႏွစ္ေလာက္က ျပသခဲ့ေသာ ရုပ္ရွင္ၾကည့္ ပရိသတ္မ်ား တိုးမေပါက္ေအာင္ၾကည့္ခဲ့ၾကေသာ နာမည္ႀကီး 'ဘ၀သံသရာ'ဇာတ္ကားကို စာေရးသူ ၾကည့္ ခဲ့ရသည္။ စာေရးသူ၏ေမြးဖြားရာၿမိဳ႕ျဖစ္ေသာ မႏၱေလးၿမိဳ႕မွ "မႏၱေလးရုပ္ရွင္"၏ ပထမဆံုးရုပ္ရွင္ကားကို ဇာတ္လမ္းဇာတ္ကြက္ေကာင္းေကာင္း၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ေဒသ ရႈခင္းလွလွ၊ ရုပ္ရွင္သရုပ္ေဆာင္မ်ား၏ ထိပ္တန္း သရုပ္ေဆာင္ခ်က္ မ်ားေၾကာင့္ ရုပ္ရွင္ခ်စ္ျပည္သူမ်ား တစ္ခဲ နက္ အားေပးႏွစ္ျခိဳက္ခဲ့ေသာ ရုပ္ရွင္ကား အျဖစ္ ဖန္တီးခဲ့ပါသည္။

 ရုပ္ရွင္ထူးခၽြန္ ဆုေပးပြဲ တြင္ "ဘ၀သံသရာ"ဇာတ္ကားႀကီးမွာ အေကာင္းဆံုး ရုပ္ရွင္ ထူးခၽြန္ဆု၊ အေကာင္းဆံုး ဒါရုိက္တာဆု၊ အေကာင္းဆံုးအမ်ိဳးသားသရုပ္ေဆာင္ဆုမ်ားကို ရရွိခဲ့သည္။ ဆရာႀကီး ဦးသုခ ကိုယ္တိုင္ ဒါရိုက္တာ ထူးခၽြန္ဆု ခ်ီးျမွင့္ခံခဲ့ရသည္။ စာေရးသူသည္ ကေလးဘ၀က ၾကည့္ခဲ့ရေသာ "ဘ၀သံသရာ" ဇာတ္ကား ကို သိပ္မမွတ္မိေသာ္လည္း အလုပ္သင္ဆရာ၀န္အျဖစ္ အမႈထမ္းေနစဥ္ ျပင္ဦးလြင္ၿမိဳ႕ ၌ ၾကည့္ခဲ့ရသည့္ "ဘ၀သံသရာ"ဇာတ္ကားကို အေတာ္မွတ္မိသည္။ ၁၉၇၅ခုႏွစ္က ျဖစ္ ပါသည္။

ထို႕ေနာက္ ဆရာႀကီး ဒါရိုက္တာအျဖစ္ ရုိက္ခဲ့ေသာ ရုပ္ရွင္ဇာတ္ကားမ်ားကို ၾကည့္ရႈခဲ့ရာ အလြန္ ႀကိဳက္ ႏွစ္သက္ ခဲ့ပါသည္။ စကားေျပာေသာ အသည္းႏွလံုး ဇာတ္ကားတြင္ ေဒၚၾကည္ၾကည္ေဌး၊ ဦး သိန္းေမာင္ တို႕၏ သရုပ္ေဆာင္မႈမ်ားမွာ အလြန္ေကာင္းပါသည္။ ဦးသိန္းေမာင္သည္ ထိုရုပ္ရွင္တြင္ ရုပ္ရွင္ထူးခၽြန္ဆု ကို ရခဲ့သည္။ စာမတတ္သူပေပ်ာက္ေရးကို ဂုဏ္ျပဳေသာအားျဖင့္ ဆရာႀကီးရိုက္ခဲ့ ေသာ "ဘယ္သူၿပိဳင္လို႕ လွပါေတာ့ႏိုင္" ဇာတ္ကားတြင္ ထန္းသမားကိုခ်စ္စရာအျဖစ္ သရုပ္ေဆာင္ ခဲ့ေသာ အံ့ေက်ာ္သည္ ရုပ္ရွင္ထူးခၽြန္ဆု ရခဲ့သည္။ ဆရာႀကီးဒါရိုက္တာအျဖစ္ ရိုက္ခဲ့ေသာ "ေရႊျခည္ ေငြျခည္တန္းပါလို႕" ရုပ္ရွင္ ဇာတ္ကား သည္ ကားေကာင္းတစ္ကားအျဖစ္ ထိုရုပ္ရွင္တြင္ ေဒၚေမႏြဲ႕ သည္ ရုပ္ရွင္ထူးခၽြန္ဆု ရခဲ့သည္။

"အကာကအခ်စ္ အႏွစ္ကေမတၱာ"ဇာတ္ကားတြင္ ေကာလိပ္ဂ်င္ ေန၀င္း၊ ေက်ာ္ဟိန္း၊ ေဆြဇင္ထိုက္တို႕ ပါ၀င္ရာ နာမည္ႀကီးေသာ ဇာတ္ကားျဖစ္ခဲ့ပါ၏။ ထိုရုပ္ရွင္ ကားတြင္ ေဒၚစိန္ခင္ သည္ ရုပ္ရွင္ထူးခၽြန္ဆုကို ရခဲ့ပါ၏။ ဆရာႀကီးဒါရိုက္တာအျဖစ္ ရိုက္ခဲ့ေသာ ဇာတ္ကားမ်ားမွာ အဆင့္အတန္းျမင့္မားေသာ ရုပ္ရွင္ ကားႀကီး မ်ားျဖစ္၍ ရုပ္ရွင္ၾကည့္သူမ်ား ရံုျပည့္ ရံုလွ်ံ ၾကည့္ခဲ့ၾကေသာကားမ်ား ျဖစ္ၾကပါသည္။ ဆရာႀကီး သည္ ရုပ္ရွင္ထူးခၽြန္ဆု(ဒါရိုက္တာ)ကို ေျခာက္ႀကိမ္တိတိ ရရွိခဲ့ေသာ ထိပ္တန္းျမန္မာ့ရုပ္ရွင္ဒါရိုက္တာႀကီး ျဖစ္ပါသည္။ မ်က္ေမွာက္ ကာလ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ဆရာႀကီးကဲ့သုိ႔ ထူးခၽြန္ျဖစ္ေျမာက္ေသာ ရုပ္ရွင္ ဒါရုိက္တာႀကီး မ်ား၏ ရုပ္ရွင္ဇာတ္ကား ေကာင္းမ်ား ကုိ ထပ္မံၾကည့္ရႈလုိပါေသးသည္။

ဆရာႀကီးဦးသုခသည္ ရုပ္ရွင္ဇာတ္ကားေကာင္း မ်ားကုိ ဒါရုိက္တာအျဖစ္ ရုိက္ခဲ့သည္ သာမက 'ရုပ္ျမင္သံၾကား ဇာတ္ကားေကာင္း' မ်ားကုိလည္း ရုိက္ခဲ့ရာ ရုပ္ျမင္သံၾကား ၾကည့္သူမ်ား၏ သည္းေျခႀကိဳက္ ဇာတ္လမ္းေကာင္းမ်ား ျဖစ္ခဲ့ပါသည္။ ဗုဒၶဘာသာ သာသနာျပဳလုပ္ငန္းအျဖစ္ 'ရဟန္းစား ရေသာ ဆြမ္းတစ္နပ္' 'တစ္ပါးသီလ' စေသာ ဇာတ္လမ္းေကာင္းမ်ားကုိ ရုိက္ခဲ့ရာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တုိင္း ၾကည့္ရႈ သင့္ေသာ ဇာတ္လမ္းေကာင္းမ်ား ျဖစ္ခဲ့ပါသည္။ ျမန္မာ့ရုပ္ျမင္သံၾကားဌာန၊ ျမ၀တီ ရုပ္ျမင္သံၾကား ဌာနတုိ႕ကလည္း ဘာသာေရးအခါႀကီး၊ ရက္ႀကီးေန႕မ်ားတြင္ မၾကာခဏ ထုတ္လႊင့္ ေပးေန ဆဲ ျဖစ္ပါသည္။ ထုိ႔အျပင္ ဆရာႀကီး ဒါရုိက္အျဖစ္ ရုိက္ကူးခဲ့ေသာ 'အေဖႏွင့္သား' ရုပ္ျမင္သံၾကား ဇာတ္လမ္းတြင္ အရက္သမားအျဖစ္ သရုပ္ေဆာင္ခဲ့ေသာ ေဇာ္လင္း၊ ဆရာ၀န္အျဖစ္သရုပ္ေဆာင္ခဲ့ေသာ ရဲေအာင္၊ ေဇာ္လင္း၏ ဇနီး အျဖစ္ သရုပ္ေဆာင္ခဲ့ေသာ ခ်ဳိၿပဳံးတုိ႕က ထူးထူးခၽြန္ခၽြန္ သရုပ္ေဆာင္ ခဲ့ၾကသည္။ ရုပ္ျမင္သံၾကားၾကည့္ ပရိတ္သတ္မ်ား ႏွစ္ၿခဳိက္အားေပးခဲ့ၾကသည္။

ဆရာႀကီး ရုိက္ကူး ခဲ့ေသာ အျခားရုပ္ျမင္သံၾကား ဇာတ္လမ္းတစ္ပုဒ္မွာ ရုပ္ရွင္သရုပ္ေဆာင္မ်ားျဖစ္ေသာ ေဇာ္လင္း၊ ေဇာ္၀မ္း၊ တင္တင္ႏြြဲ႔ပါ၀င္ေသာ 'လင္ႏွင့္မယား' ဟူေသာ ဇာတ္လမ္း ျဖစ္သည္။ ႏွစ္ေပါင္း အေတာ္ၾကာၿပီျဖစ္၍ ဇာတ္လမ္းအမည္ႏွင့္ဇာတ္ေကာင္အမည္ ကြဲလြဲမႈရွိႏုိင္ပါ၏။ ဇာတ္လမ္း တြင္ အမ်ဳိးသား သရုပ္ေဆာင္ ႏွင့္ အမ်ိဳးသမီးသရုပ္ေဆာင္တုိ႔မွာ လင္မယားျဖစ္ ၾက၏။ အမ်ိဳးသား သရုပ္ေဆာင္ က အျပင္တြင္ အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦးႏွင့္ရႈပ္ေနသူ ျဖစ္သည္။ ေဇာ္၀မ္းမွာ ထုိဇာတ္လမ္းတြင္ သူခုိး အျဖစ္ သရုပ္ေဆာင္ထားၿပီး သူ႔လက္ထဲတြင္ လြန္ပူတစ္လက္ပါ၏။ ေဇာ္၀မ္းသည္ ေဇာ္လင္း ႏွင့္ တင္တင္ႏႊဲ႔ တုိ႔ တုိက္ထဲသုိ႔၀င္၍ ခုိးေနစဥ္ တင္တင္ႏႊဲ႔ကေဇာ္၀မ္းကုိ ဖမ္းမိသြားသည္။ ေဇာ္လင္းက အိမ္ျပန္ အလာ ေယာက်္ားတစ္ေယာက္ ကုိ ရိပ္ခနဲျမင္လုိက္ရေသာ အခါ ေဇာ္လင္းက တင္တင္ႏႊဲ႔ကုိ ထုိေယာက္်ား ႏွင့္ စြပ္စြဲေတာ့သည္။

တင္တင္ႏြဲ႕ က ေဇာ္လင္းစြပ္စြဲသလို သူမႏွင့္ ေဖာက္ျပန္ေနေသာ ေယာက်္ား မဟုတ္ေၾကာင္း၊ ၎ေယာက်္ား မွာ သူခုိးျဖစ္ေၾကာင္း၊ သူခုိး က်န္ရစ္ေသာ လြန္ပူ ကို ျပႏိုင္ေၾကာင္း ရွင္းျပေတာ့သည္။ ထုိသို႔ အခ်ီအခ် လင္မယားရန္ျဖစ္သံကို ၾကားလိုက္ေသာ ေဇာ္၀မ္း က ဇာတ္သိမ္းပိုင္းတြင္ ေျပာၾကားေသာ စကားမွာ "ေအာ္သူ ရဲ႕ လင္အပူကိစၥကို ငါရဲ႕လြန္ပူ နဲ႔ ေျဖရွင္းတာပါလား" ဟူ၏။

စာေပနယ္ပယ္

ဆရာႀကီး၏ ၀တၳဳတုိေပါင္းခ်ဳပ္စာအုပ္၊ မဂၤလသုတ္၊ ေမတၱသုတ္တုိ႔ကို စာေရးသူ ဖတ္ရႈဖူးပါသည္။ ယခု အခ်ိန္ထိ ဆရာႀကီး၏ "သုခမွတ္စု" ကို မဖတ္ဖူးေသးပါ။
ဆရာႀကီး သည္ ၁၉၂၉ခုႏွစ္တြင္ စိန္သိန္းတန္ကေလာင္အမည္ႏွင့္ စံပယ္ပြင့္၀တၳဳကို ေရးသားေပးပို႔ခဲ့ရာ က၀ိမ်က္မွန္မဂၢဇင္း တြင္ ေဖာ္ျပျခင္းခံရသည္။ ၁၉၃၀ျပည့္ႏွစ္တြင္ ရႊင္ေပ်ာ္ေပ်ာ္တိုက္၌ ေမာင္သိန္းေမာင္ အမည္ျဖင့္ မိန္းမသား ၀တၳဳ ကို ေရးသားသည္ ၁၉၃၄ခုႏွစ္တြင္ ရႊင္ေပ်ာ္ေပ်ာ္တိုက္ႏွင့္ လိုက္ဖက္သည့္ "သုခ" ဟူေသာ ကေလာင္အမည္ကို ခံယူခဲ့သည္။ သုခ၀တၳဳတိုေပါင္းခ်ဳပ္ ကို ငါးႀကိမ္ထုတ္ေ၀ခဲ့သည္။

ေက်ာင္းေနစဥ္ ကာလ ဖတ္မွတ္ေလ့လာခဲ့ရသည့္ မဟာဇနက၊ မေဟာသဓာ၊ ေ၀ႆႏၱရာ ဇာတ္္ေတာ္ႀကီး မ်ားမွ ကိုယ္ပိုင္ မွတ္စုမ်ား ထုတ္ခဲ့ရာမွ အစျပဳ၍ ေနာင္တြင္ "သုခမွတ္စု" စာအုပ္တစ္အုပ္ ျဖစ္ေပၚ လာသည္။ ပရိယတၱိစာေပကို ဆရာမ်ားႏွင့္ စနစ္တက် မသင္ခဲ့ရေသာ္လည္း ဗုဒၶစာေပက်မ္းဂန္ ၂၀၀ေက်ာ္ ကို ကိုယ္ပိုင္ ဖတ္ရႈ႕ ေလ့လာခဲ့သျဖင့္ ဓမၼရသစာေပမ်ားကို ႏိုင္နင္းစြာ ေရးႏိုင္ခဲ့သည္။ လံုးခ်င္း၀တၳဳ (၁၀၀)ေက်ာ္၊ ၀တၳဳတိုေပါင္း(၂၀၀)ေက်ာ္ႏွင့္ က်မ္းစာအုပ္ေပါင္း(၁၂)အုပ္တုိ႔ကို ေရးသား ႏိုင္ခဲ့သည္။ ရာမခရစ္ရွနာသုတၱန္ပံုျပင္မ်ား၊ အေက်ာ္ေဒးယ် ဗုဒၶသမီးေတာ္မ်ား၊ မဂၤလသုတ္၊ ေမတၱသုတ္၊ ရတနာ့သုတ္၊ ေလာကနီတိ၊ စိတ္ဆိုေသာစိတ္ ႏွင့္ ၀ဥၥနာဒီပနီ၊ ဓမၼရသအလွမ်ိဳးစုံ၊ စာမ်ိဳးစုံ၊ သုတရသ ဓမၼစာစုံ စာအုပ္ တို႔မွာ ဘာသာေရးစာအုပ္မ်ား ျဖစ္သည္။

ဂီတႏွင့္ျပဇာတ္

ဆရာႀကီးဦးသုခ၏ ဘ၀သံသရာသီခ်င္း ႏွင့္ ဂုဏ္သီခ်င္း တုိ႔မွာ ေက်ာ္ၾကားေသာ သီခ်င္းမ်ား ျဖစ္သည္။ "ဘ၀သံသရာ" ရုပ္ရွင္ကားတြင္ ဆရာႀကီးကိုယ္တိုင္ သီဆိုခဲ့ေသာ ဘ၀သံသရာသီခ်င္းမွာ တရားဓမၼကို အေျခခံ ထား၍ တစ္ႏိုင္ငံလံုး ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားခဲ့ပါသည္။ ဆရာႀကီးသည္ ဂ်ပန္ေခတ္တြင္ ျပဇာတ္မ်ား ေရးသား ကျပခဲ့သည္။ စာဆိုေတာ္ေန႔မ်ား၏ အေစာပိုင္းကာလမ်ားတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံစာေရးဆရာအသင္း ရန္ပံုေငြအတြက္ ၀ိဇယ၊ ဦးေပၚဦးျပဇာတ္မ်ား ဒါရုိက္တာလုပ္ကာ ကိုယ္တိုင္ကျပခဲ့သည္။ "ေမာင္ေဖငယ္" ျပဇာတ္ တြင္ ေမာင္ေဖငယ္အျဖစ္ သရုပ္ေဆာင္ခဲ့သည္။

ႏိုင္ငံျခားေလ့လာေရးခရီး

၁၉၆၈ခုႏွစ္တြင္ ဆိုဗီယက္ယူနီယံ (ယခုရုရွားႏိုင္ငံ)၊ ဂ်ာမနီႏိုင္ငံ၊ ကိုးရီးယားႏိုင္ငံမ်ားသို႔ (၃)လၾကာ ရုပ္ရွင္ ေလ့လာေရး ထြက္ခဲ့သည္။ ၁၉၈၃ခုႏွစ္တြင္ ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံ မနီလာရုပ္ရွင္ပြဲေတာ္သုိ႔ (၃)ပတ္ၾကာ တက္ေရာက္ ခဲ့သည္။ ထုိရုပ္ရွင္ပြဲေတာ္တြင္ ဆရာႀကီးဦးသုခ ရုိက္ကူးခဲ့သည့္ ခ်စ္အမွ်ႏွင့္ ေရႊျခည္ေငြျခည္ တန္းပါ လို႔ ရုပ္ရွင္ဇာတ္ကားမ်ားကို ျပသခဲ့ရသည္။

မိခင္ေန႔ႏွင့္ဆရာႀကီး

ဆရာႀကီးသည္ သားျဖစ္သူအလုပ္လုပ္ရာ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံသို႔ ေခတၱသြားေရာက္ လည္ပတ္ခဲ့ရာမွ ဂ်ပန္လူမ်ိဳးမ်ား ေမလ (၁၀)ရက္ေန႔တြင္ ႏွစ္စဥ္က်င္းပေလ့ရွိေသာ "မိခင္ေန႔" (Mother's Day) ပူေဇာ္ပြဲ ကို ႏွစ္ၿခိဳက္ သေဘာက်ခဲ့သည္။ ျမန္မာျပည္သုိ႔ ျပန္ေရာက္ရာတြင္ ေဟာေျပာပြဲမ်ားတြင္လည္းေကာင္း၊ စာေပေရးရာ မ်ား တြင္လည္းေကာင္း၊ မိခင္ေန႔၏ေက်းဇူးဂုဏ္ကို ေဖာ္က်ဴးေရးသားေဟာေျပာလ်က္ ျပာသိုလျပည့္ ေန႔ကို မိခင္ ေန႔အျဖစ္ သတ္မွတ္ပူေဇာ္ႏိုင္ရန္ ႀကိဳးပမ္းလႈံ႕ေဆာ္ခဲ့သည္။ ဆရာႀကီး၏ ဆႏၵ မွာ အေမတစ္ဦးတစ္ေယာက္ ၏ ေမြးေန႔မဟုတ္၊ ပုဂၢလဓိဌာန္တစ္ဦးတစ္ေယာက္၏ မိခင္တစ္ဦးဦးကိုသာ ပူေဇာ္ျခင္းမ်ိဳး မဟုတ္၊ အသိအမွတ္ျပဳျခင္းမ်ိဳး မဟုတ္၊ လူမ်ိဳးမေရြး၊ ဘာသာမေရြး၊ ေနရာေဒသမေရြး သားသမီး တို႔၏ မိခင္တစ္ဦးစီ ကို သားသမီးအသီးသီးက ပူေဇာ္ကန္ေတာ့ျခင္းမ်ိဳး ျဖစ္ေစလိုခဲ့သည္။

ထုိ႔အျပင္ အေမဟူရာ၌ ဥစၥာဓနေပါ မ်ားျခင္း၊ ဆင္းရဲျခင္း၊ ဂုဏ္ရွိျခင္း၊ ဂုဏ္မဲ့ျခင္း၊ အမ်ိဳးျမတ္ျခင္း၊ အမ်ိဳးနိမ့္ျခင္း၊ ပညာရွိျခင္း၊ ပညာမဲ့ျခင္း၊ ရုပ္ရည္တင့္တယ္ျခင္း၊ မတင့္တယ္ျခင္း၊ ကိုယ့္က်င့္တရား ျပည့္၀ျခင္း၊ ကိုယ့္က်င့္တရား ခ်ိဳ႕ငဲ့ျခင္း၊ က်န္းမာ ျခင္း၊ မက်န္းမာျခင္း၊ မိခင္တို႔၏ ၀တၱရားေက်ပြန္ျခငး္၊ မိခင္ တို႔၏ ၀တၱရားပ်က္ကြက္ျခင္း၊ စသည္တုိ႔ကို ပဓာနမထား၊ "အေမသည္ အေမသာ ျဖစ္သည္" ဟူေသာ အႏွစ္သာရ ကို ၾကည္ညိဳျခင္းမ်ိဳး ျဖစ္ေစလိုခဲ့ေပ သည္။ ၁၉၉၇ုႏွစ္၊ ဇန္န၀ါရီလ ၂၃ရက္၊ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၃၅၈ခုႏွစ္ ျပာသိုလျပည္ေန႔တြင္ မႏၱေလးၿမိဳ႕ သာသနာ့ဗိမာန္ေတာ္ႀကီး၌ ပထမဆံုး "အေမေန႔" ကို စတင္ျပဳလုပ္ ႏိုင္ခဲ့ပါသည္။ ဆရာႀကီးကိုယ္တုိင္ မႏၱေလး "အေမေန႔"တြင္ အားရပါးရ ေဟာေျပာခဲ့ပါသည္။ ဆရာႀကီး ကို အေမေန႔ က်င္းပေရးေကာ္မတီက နာယကႀကီးအျဖစ္ ႏွစ္စဥ္ဂုဏ္ျပဳေပးခဲ့သည္။

ရရွိေသာဆုမ်ား

၁၉၆၀ - သူရႆတီဆု
၁၉၉၄ - ပခုကၠဴဦးအံုးေဖ တစ္သက္တာဆု
၁၉၉၇ - အာဆီယံယဥ္ေက်းမႈဆု
၂၀၀၂ - ၀ိဇၨာပညာထူးခၽြန္ဆု (ပထမအဆင့္)
ရုပ္ရွင္ထူးခၽြန္ဆုမ်ား (အကယ္ဒမီ)

ဆရာႀကီးသုခသည္ ၁၉၃၈ခုႏွစ္တြင္ ခ်စ္အမွ် ရုပ္ရွင္ဇာတ္ညႊန္းကို ေရးသား၍ ရုပ္ရွင္ေလာကသို႔ ၀င္ေရာက္ခဲ့သည္။ ၁၉၄၈ခုႏွစ္တြင္ ခ်စ္အဏုျမဴဇာတ္ကားကုိ ဒါရိုက္တာအျဖစ္ ပထမဆံုးရိုက္ကူးခဲ့သည္။ ထုိကားအတြက္ စာေရးဆရာအသင္းက ခ်ီးျမႇင့္ေသာ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ေရႊတံဆိပ္ကို ရရွိခဲ့သည္။ ရုပ္ရွင္ ရုိက္ကူးခဲ့ေသာ ဇာတ္ကားေပါင္း (၃၅)ကားအနက္ ဒါရုိက္တာအကယ္ဒမီဆုကို (၆)ႀကိမ္ ရရွိခဲ့သည္။ ေၾသာ္မိန္းမ (၁၉၅၄)၊ ဘ၀သံသရာ (၁၉၅၇)၊ စကားေျပာေသာအသည္းႏွလံုး (၁၉၆၈)၊ ကၽြန္မမွာမိန္းမသား (၁၉၇၀)၊ ဘယ္သူၿပိဳင္လို႔လွပါေတာ့ႏိုင္(၁၉၇၃)၊ ေရႊျခည္ေငြျခည္တန္းပါလို႔ (၁၉၇၅)တို႔ ျဖစ္ၾကသည္။

အျခားဂုဏ္ထူးဘြဲ႕ထူးမ်ား

၁၉၅၇ခုႏွစ္တြင္ အလကၤာေက်ာ္စြာဘြဲ႕ ခ်ီးျမႇင့္ျခင္းခံရသည္။ ၁၉၉၄ခုႏွစ္ ဇနန္၀ါရီလ (၄)ရက္ လြတ္လပ္ေရး ေန႔တြင္ မဟာသဒၶမၼေဇာတိက ဘြဲ႕တံဆိပ္ကို ခ်ီးျမႇင့္ျခင္းခံခဲ့ရသည္။ ၂၀၀၁ခုႏွစ္ ေအာက္တုိဘာ လ (၂၆)ရက္ေန႔တြင္လညး္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္မွ ဂုဏ္ထူးေဆာင္စာေပ ပါရဂူဘြဲ႕ အပ္ႏွင္းျခင္း ခံခဲ့ေလသည္။

နာယကအျဖစ္ေဆာင္ရြက္ျခင္း

ဆရာႀကီးဦးသုခသည္ ဗုဒၶဘာသာ ကလ်ာဏယု၀ အသင္း (၀ိုင္အမ္ဘီေအ)၏ နာယက၊ ေစတီယဂၤဏ အသင္း နာယက၊ တိပိဋကနိကာယ သာသနာျပဳဥပဌာပကအဖြဲ႕၏ ဂုဏ္ထူးေဆာင္နာယက တာ၀န္မ်ားကို ေဆာင္ရြက္ ခဲ့သည္။ တိ-နိစာအုပ္ အႏုပညာေမာ္ကြန္းအဖြဲ႕၏ နာယကအျဖစ္ လည္းေကာင္း၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ ရုပ္ရွင္ အစည္းအရုံး ၏ နာယကႀကီးအျဖစ္ လည္းေကာင္း၊ အေမေန႔က်င္းပရေးေကာ္မတီ၏ နာယက အျဖစ္ လည္းေကာင္း၊ နာေရးကူညီမႈအသင္း (ရန္ကုန္)၏ နာယကႀကီးအျဖစ္ လည္းေကာင္း ေဆာင္ရြက္ခဲ့ ပါသည္။

သုခိအတၱာနံ ပရိဟရႏၱဳ

ဆရာႀကီးသုခသည္ မိမိေရးသားေသာ စာမ်ားတြင္ ျဖစ္ေစ၊ ေဟာေျပာပို႔ခ်ပြဲမ်ားတြင္ျဖစ္ေစ "သုခအတၱာနံ ပရိဟရႏၱဳ" ဟူေသာ စာေၾကာင္းျဖင့္ နိဂံုးအဆံုးသတ္၍ မိမိ ပရိသတ္ကို ဆုေတာင္းပို႔သၿမဲ ျဖစ္သည္။ ေတာင့္တတုိင္း အလိုျပည့္သည့္ အတုအေယာင္စိတ္ခ်မ္းသာမႈမ်ိဳးသာ မဟုတ္ဘဲေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟ ကင္းေသာ ပီတိသုခ ဓမၼခ်မ္းသာစြာျဖင့္ မိမိကုိယ္တုိင္ သေဘာေပါက္ ေဆာင္ရြက္ခံစားႏိုင္ၾကပါေစဟု ေလးနက္စြာ ေမတၱာပို႔သျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း" ဆရာႀကီးကိုယ္တုိင္ ေရးသားေဖာ္ျပခဲ့သည္။

ကုိယ္ေရးအက်ဥ္း

အမည္ရင္းေမာင္သိန္း ျဖစ္သည္။ အဘ သူႀကီးဦးစံႏိုင္၊ အမိေဒၚမွ်င္တို႔က ၁၉၁၀ျပည့္ႏွစ္ ဇန္န၀ါရီလ(၁၄) ရက္ေန႔ တြင္ ဧရာ၀တီတုိင္း၊ က်ိဳက္လတ္ၿမိဳ႕နယ္ စာျဖဴစုေက်းရြာတြင္ ေမြးဖြားခဲ့သည္။ က်ိဳက္လတ္ အမ်ိဳးသားေက်ာင္း တြင္ ၁၉၂၆ အထိ ေက်ာင္းေနခဲ့ၿပီး ဖ်ာပံုၿမိဳ႕သို႔ ေျပာင္းေရႊ႕ပညာသင္ခဲ့ရာ ၁၉၂၈ ခုႏွစ္ တြင္ ေက်ာင္းထြက္ခဲ့သည္။
ဆရာႀကီးဦးသုခသည္ ၂၀၀၅ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလ(၇)ရက္ ဗုဒၶဟူးေန႔နံနက္ (၁၁)နာရီတြင္ ကြယ္လြန္သည္။ အသက္ အားျဖင့္ (၉၆)ႏွစ္ ရွိၿပီး ကြယ္လြန္ခ်ိန္တြင္ ဇနီးေဒၚက်င္ေမ၊ သားသမီး(၄)ေယာက္၊ ေျမး(၁၈) ေယာက္ တို႔ က်န္ရစ္သည္။

ရုပ္ျမင္သံၾကားႏွင့္ ေတြ႕ဆံုခန္း
ဆရာႀကီး ႏွင့္ ျမန္မာရုပ္ျမင္သံၾကားမွ ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးတို႔၏ ေတြ႕ဆံုခန္းကို စာေရးသူ ၾကည့္ခဲ့ဖူးသည္။ ဆရာ ဦးသုခ ၏ က်င္လည္ခဲ့ေသာ ဘ၀အခ်ိဳးအေကြ႕မ်ား၊ စာေပ၊ ရုပ္ရွင္၊ ဂီတ အေတြ႕အႀကံဳမ်ားကို အေမးအေျဖ ျပဳလုပ္ၾကရာ ပရိသတ္မ်ား အဖို႔ ဗဟုသုတမ်ားစြာ ရရွိခဲ့ေပသည္။ ဆရာႀကီး ေရးသားခဲ့ေသာ စာအုပ္မ်ား၊ ဒါရိုက္တာအျဖစ္ ရုိက္ခဲ့ေသာ ဇာတ္ကားမ်ား အေၾကာင္းကို တစ္ေပြ႕တစ္ပိုက္ႀကီး မွတ္သား ခဲ့ရသည္။ ရုပ္ရွင္ထူးခၽြန္ဆု ရခဲ့သူမ်ားအေၾကာင္းကိုပါ ေျပာၾကားခဲ့ရာတြင္ ရုပ္ရွင္ဇာတ္လမ္းအကြက္မ်ားကို ၾကည့္ခဲ့ရ သည္။ ရုပ္ရွင္သရုပ္ဆာင္မ်ား ျဖစ္ေသာ ဦးသိန္းေမာင္၊ ေဒၚေမႏြဲ႕၊ ေဒၚစိန္ခင္ (ဦး) အံ့ေက်ာ္တုိ႔၏ အကယ္ဒမီ ရေသာ သရုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားကို ျပသခဲ့ရာ စာေရးသူ ယေန႔တုိင္ သတိရေနသည္။

ဆရာႀကီး ျဖတ္သန္းခဲ့ေသာ ဘ၀ခရီးမွာ ခက္ခဲပင္ပန္းခဲ့သည္။ ေတြ႕ဆံုခန္းတြင္ ေမးျမန္းသူက …
"ဆရာႀကီး … "သုခ" ဆိုတဲ့အမည္ ဘယ္လိုရလာတာလဲ ဆရာႀကီး" ဟု ေမးျမန္းစဥ္ ဆရာႀကီးက ေျဖၾကား လိုက္ပံုမွာ …
"ဘ၀ ရဲ႕ ဒုကၡေတြ ကို ေနာင္ဂ်ိန္ပေလးၿပီးမွ သုချဖစ္လာတာပါဗ်ာ" ဟူ၍ ျဖစ္၏။

ေတြ႕ဆံုခန္းတစ္ခန္းတြင္ "ရဟန္းစားရေသာ ဆြမ္းတစ္နပ္"ႏွင့္ "တစ္းပါးသီလ" တို႔ အေၾကာင္းကို အက်ယ္ တ၀င့္ ရွင္းျပခဲ့ပါသည္။ အလြန္မွတ္သားစရာေကာင္းေသာ ဆရာႀကီး၏ ဘာသာေရး ခံယူခ်က္၊ အျမင္ တို႔ကို ပါ သိခြင့္ရခဲ့သည္။

ဆရာႀကီးအေပၚအျခားစာေရးဆရာမ်ား၏အျမင္

တစ္ေန႔ စာေရးသူအား ဆရာဦးျမေ၀ (ေယာမင္းႀကီး)က ဦးသုခႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ စာအုပ္ငယ္ႏွစ္အုပ္ကို ေလ့လာဖတ္ရႈႏိုင္ရန္ ငွားရမ္းေပးပါသည္။ ဆရာဦးျမေ၀ကို ေက်းဇူးတင္ပါသည္။ ဒသမအႀကိမ္ အေမေန႔ (၁၃.၁.၂၀၀၆) အထိမ္းအမွတ္အျဖစ္ ထုတ္ေ၀ေသာ "ဆရာႀကီးသုခ" စာအုပ္ငယ္တြင္ ရဟန္းေတာ္မ်ား၊ စာေရးဆရာမ်ားက ဆရာႀကီးအေပၚ ရႈ႕ျမင္ေသာ "အျမင္"မ်ားကို ေဖာ္ျပထားပါသည္။

"ကၽြႏ္ုပ္သည္ ဆရာဦးသုခကို မေတြ႕ဖူး၊ မသိဖူးေသးေသာ္လည္း ဆရာဦးသုခေရးသည့္ ၀တၳဳမ်ား၊ ေဆာင္းပါးမ်ားကို ဖတ္ဖူးေနၿပီ ျဖစ္သည္။ ဆရာဦးသုခရုိက္ေသာ ရုပ္ရွင္ကိုလည္း အေတာ္အသင့္ၾကည့္ဖူး သည္။ ဆရာဦးသုခ၏ စာကို ဖတ္ရတုိင္း လိုလိုပင္ ႏွစ္သက္သည္။ ဆရာဦးသုခ၏ ရုပ္ရွင္ကိုလည္း သေဘာ က်ခဲ့သည္။ 

ဆရာဦးသုခ၏ စာေပႏွင့္ ရုပ္ရွင္ထဲ၌ စာေပက်မ္းဂန္ထဲတြင္ ေတြ႕ရတတ္သည့္ ျမန္မာ့ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ျမန္မာ တို႔၏ အယူအဆ၊ ျမန္မာ့ဓေလ့ထံုးတမ္းႏွင့္ ဘာသာေရးမွလာေသာ ယဥ္ေက်းမႈအျပဳ အမူမ်ား၊ စိတ္သေဘာထား မ်ား ပါတတ္သည္။ သို႔ျဖစ္၍ ဆရာဦးသုခလို ျမန္မာမႈကို ေလးစားေသာ ျမန္မာမႈ ကို ရုိေသ ထိန္းသိမ္း ေသာ၊ အခြင့္ရတိုင္းလည္း အဆင္ေျပေအာင္ ထုတ္ေဖာ္အသံုးျပဳေသာ အလြန္ျမန္မာ ဆန္ ေသာ စာေရးဆရာ၊ ဒါရိုက္တာ တစ္ေယာက္ ျဖစ္သည္ဟု မွတ္ယူထားသည္။
(ဒဂုန္ဦးထြန္းျမင့္)

"ဆရာဦးသုခသည္ ကမၼဇိဒၶိတန္ခုိးရွင္တစ္ဦး ျဖစ္သည္။ ဆရာႀကီး ၀ရရုဓိထက္သာသည္။ ဆရာႀကီး ၀ရရုဓိ သည္ အရသာ မခံစားတတ္ေသာ လူတစ္စုအား အရသာစကား ေျပာရန္ ေၾကာက္ရွာလြန္း၍ ျဗဟၼာမင္းထံ မွာပင္ ဆုပန္သည္။ ဆရာသုခကား သူ၏ ကမၼဇိဒၶိတန္ခိုးျဖင့္ အရသာမခံစားတတ္ေသာ သူမ်ားကိုပင္ အရသာ ခံစားတတ္ေအာင္ ဦးစြာ ဖန္တီးယူသည္။
အနည္းအမ်ားပါဠိကို သို႔မဟုတ္ ၾသ၀ါဒကို သရဲတေစၦတမွ် ေၾကာက္ရွာၾကေသာ ခမ်ာမ်ားၾကားသို႔ ေမတၱာသုတ္၊ မဂၤလသုတ္မ်ားကို ခ်ေပးလုိက္သည္။ "ေမတၱာသုတ္၊ မဂၤလသုတ္ ပါဠိ၊ ဗုဒၶျမတ္စြာရဲ႕ တရားေတာ္ ေတြကို မဆုိးဘူး၊ ေတာ္ေတာ္ ေမႊးသားပဲ၊ ဤသုိ႔အားျဖင့္ ပါဠိအရသာကို ခံစားခ်င္လာေအာင္ ဆရာဦးသုခ ဖန္တီးယူသည္"
ဆန္းထြႏ္း (မန္း တကၠသိုလ္)

"ရာမာခရစ္ရွာနာ၏ ပံုျပင္မ်ားမွာ မဟာက၀ိတဂုိး၏ ကဗ်ာမ်ားႏွင့္ ဆင္တူသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ တဂိုး၏ ကဗ်ာတစ္ခ်ိဳ႕မွာ အေပၚယံ အၾကမ္းဖ်င္းအားျဖင့္ ၾကည့္လိုက္လွ်င္ အခ်စ္အေၾကာင္းကို ဖြဲ႕ႏြဲ႕ထားသည္ဟု ထင္ရေသာ္လည္း ဓမၼအဓိပၸာယ္လည္း တစ္စြန္းထြက္ေနသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ရာမာခရစ္ရွနာ၏ ပံုျပင္ အခ်ိဳ႕မွာ ရိုးရိုးဥပေဒသေပးသည့္ ပံုျပင္မ်ားဟု ထင္ရေသာ္လည္း အတြင္းႏိႈက္ၾကည့္လွ်င္ ဓမၼအဓိပၸာယ္ျဖင့္ အျပည့္အ၀ရွိေနသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ထုိဓမၼအဓိပၸာယ္ကို ဆရာသုခက ႏိႈက္၍ ျပထားသည္။ အခ်ိဳ႕ပံုျပင္ မ်ားမွာ ဓမၼကို အဓိကထားေသာ္လည္း ေခတ္အေတြး၊ ေခတ္အျမင္ျဖင့္လည္း အံ၀င္ခြင္က် ျဖစ္ေနၾကသည္။ ဥပမာအားျဖင့္ "ေလွနံဓားထစ္" ဟူေသာ ပံုျပင္မွာ တရားေသစာအုပ္ႀကီးသမားမ်ားအား သတိေပး ေနသည္။
ဆရာသုခက ရာမာခရစ္ရွနာ၏ ပံုျပင္မ်ားကို ဇာတ္နိပါတ္မ်ားျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ပိဋကတ္ေတာ္လာ တရား ဥပေဒမ်ားျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ျမန္မာ့သာသနာ၀င္အျဖစ္အပ်က္မ်ားႏွင့္လည္းေကာင္း ရွင္းလင္းျဖည့္စြက္ အမႊန္းတင္ျပထား၏။"
ပါရဂူ(စာေရးဆရာ)

"စကားေျပာေသာအသည္းႏွလံုး" သည္ အဓိပၸာယ္ နက္နဲလွေပ၏။ ဆရာသုခ၏ လက္ရာမ်ားအနက္ အေကာင္းဆံုး သာမက ျမန္မာ့ရုပ္ရွင္သမုိင္းတြင္ အေျပာင္ေျမာက္ဆံုး အႏုပညာဟု ဆိုခ်င္သည္။"
တက္တိုး(စာေရးဆရာ)

"ဆရာႀကီးဦးသုခသည္ ၂၀၁၀ ဇန္န၀ါရီလ (၁၄)ရက္ေန႔တြင္ ႏွစ္တစ္ရာျပည့္ေတာ့မည္ျဖစ္ေပရာ ဆရာႀကီး ၏ အႏုပညာမွတ္တိုင္မ်ားကို စာေရးဆရာမ်ား၊ ရုပ္ရွင္အႏုပညာရွင္မ်ား၊ ဂီတအႏုပညာရွင္မ်ားက အမႊန္းတင္ဂုဏ္ျပဳၾကေပမည္။ ဤေဆာင္းပါးသည္ ဆရာႀကီးရာျပည့္ အထိမ္းအမွတ္အတြက္ "အလြမ္းစာ" ပင္ ျဖစ္ပါေတာ့သည္။
ေဒါက္တာလွေဖ
 .